مسئولان استانی، جواب نامه‌های «مخبر» را هم نمی‌دهند

مدير ستاد احياي درياچه اروميه در گفت‌وگو با «آرمان امروز»: ستاد احياي درياچه اروميه تعطيل نشده! سیاوش پورعلی
فصل گرما، يکي از عوامل مرگ درياچه‌اي است که آب آن پيش از رسيدن به آن، توسط کشاورزان و مردم محلي غارت مي‌شود و همين امر نفس‌هاي درياچه اروميه را به شماره انداخته است. در اين ميان، ماموريت ستادي که با هزينه 15 هزار ميلياردي قصد داشت، درياچه اروميه را احيا کند، هنوز به نتيجه نرسيده است و باتوجه به تصاوير منتشرشده بايد بگوييم که پروژه با شکست روبه‌رو شده است. در اين شرايط بسياري اميدوارند آخرين اقدام براي احياي اين درياچه تونل انتقال آب کاني سيب از سد بالاي دستي درياچه باشد، که شايد بتواند حيات را به اين درياچه بازگرداند. اما روز گذشته رئيس مرکز آينده پژوهي درياچه اروميه با ابراز نگراني از وضعيت کنوني درياچه اروميه گفت: «طي هفته هاي آينده، جزاير درياچه اروميه به سواحل خواهند چسبيد.» و اين به‌معناي مرگ درياچه است. آن‌طور که حجت جباري، رئيس مرکز آينده پژوهي درياچه اروميه گفته است: «ميزان تبخير سالانه حدودا 70 سانتي متر است، با اين روند، اگر سطح تراز درياچه اروميه تا پايان مهرماه، 50 سانتي متر کاهش داشته باشد، سطح تراز درياچه به رقم 1270 خواهد رسيد که با اين وضعيت، آينده خوبي براي درياچه اروميه متصور نيستم. همچنين خروج حيات وحش از جمله گوزن زرد، قوچ و ميش و در نهايت حضور گونه هاي گوشت خوار و مهاجم به جزاير از ديگر پيامدهاي منفي خشک شدن درياچه است. از طرفي ديگر، درياچه هم مي تواند در قالب کانون گرد و غبار نمکي عمل کند. وقتي درياچه خشک شود، شب هاي بسيار سرد و روزهاي بسيار گرم را در پي خواهيم داشت.» استاندار آذربايجان شرقي هم اعلام کرد که ستاد درياچه اروميه به‌کار خود پايان داده است و ماموريتي ندارد، ولي مسعود تجريشي با رد اين خبر توپ را در زمين مسوولان استاني پرتاب مي‌کند و معتقد است مسئولان استاني به دليل کم اهميت دانستن وضعيت درياچه اروميه مشکلات را در جايي ديگر مي‌بينند. او با ابراز اميدواري از ادامه فعاليت اين ستاد در دولت سيزدهم مي‌گويد: «معاون رئيس جمهور دستوراتي را براي اتمام پروژه‌هايي در رابطه با بهبود وضعيت درياجه اروميه را داده است ولي دستگاه‌هاي اجرايي درکي از موضوع ندارند.» در ادامه گفت‌گوي خبرنگار «آرمان امروز » را با مسعود تجريشي، مدير دفتر برنامه‌ريزي و تلفيق ستاد احياي درياچه اروميه را مي‌خوانيد.
  در ماه‌هاي اخير در برخي رسانه‌ها مطرح شد که ستاد احياي درياچه اروميه تعطيل شده است، آيا شما همچنان مسئوليت اين ستاد را برعهده داريد؟
اين خبر که ستاد احياي درياچه اروميه تعطيل شده است، صحت ندارد. باتوجه به برنامه‌ريزي‌ها، اهدافي که براي احياي اين درياچه داريم فعاليت‌مان را با قدرت ادامه مي‌دهيم. با رئيس جمهور و همچنين معاون اول رئيس جمهوري جلساتي را در رابطه با وضعيت درياچه اروميه و چند درياچه و تالاب ديگر برگزار کرده‌ايم و نتايج خوبي به همراه داشت. در ابتدا بايد به اين موضوع اشاره کنم که در همه جاي جهان هنگامي که دولت‌ها تغيير مي‌کنند تا حدودي اين تغييرات به مديران و مسئولان رده‌هاي پاييني هم کشيده مي‌شود، به‌ويژه مسئولان استاني و هماهنگ شدن آنهايي که به تازگي بر سرکار مي‌آيند، کمي زمان‌بر است. به اين موضوع توجه داشته باشيد که بسياري از پروژه‌هايي که براي احياي درياچه داشتيم تقريبا به اتمام رسيده است ولي باتوجه به اينکه هنوز بودجه‌اي دريافت نکرده‌ايم طرح‌ها متوقف شده است و وضعيت کنوني درياچه هم به همين دليل است. با تزريق بودجه و اتمام پروژه‌ها شاهد افزايش ميزان سطح آب درياچه خواهيم بود.
  به جلساتي که با مسئولان دولت سيزدهم داشته‌ايد اشاره کرديد، اين درحالي است که مسئولان استان آذربايجان غربي معتقدند که از تهران نمي‌توان درياچه اروميه را نجات داد، نگاه دولت جديد به چالش‌هاي محيطزيستي و به خصوص وضعيت درياچه اروميه چگونه است؟


در ماه‌هاي اخير 40 نامه در مورد وضعيت کنوني احياي درياچه اروميه به دولت ارسال کرده‌ايم که 16 عدد آن را خطاب به معاون اول رئيس جمهور نوشته‌ايم که مورد تشويق آقاي مخبر هم قرار گرفت. از ابتداي روي کار آمدن دولت جديد ما جلسات متعددي با رئيس جمهور، معاون اول رئيس جمهور، وزير نيرو و ... برگزار کرده‌ايم. فراموش نکنيد که وضعيت محيط زيست يک موضوع حاکميتي و ملي است و با تغيير دولت‌ها، فعاليت‌هاي ما تفاوتي با گذشته نخواهد کرد. به‌نظر من آقاي رييسي و آقاي مخبر دغدغه زيادي براي حل بحران‍‌هاي محيطزيستي دارند و همواره به اين موضوعات واکنش نشان مي‌دهند. در اين بين بايد به اين موضوع اشاره کنم که بعد از جسله‌اي که با آقاي مخبر داشتيم ايشان به وزارت‌خانه‌هاي مربوط مانند وزارت جهاد و کشاورزي و استانداري‌هايي که با اين موضوع درگير هستند، دستور دادند که براي به اتمام رسيدن پروژهاي مربوط به احياي درياچه همکاري لازم را با ما داشته باشند ولي متاسفانه مي‌بينيم که نه وزارت جهاد و کشاورزي همکاري مي‌کند  نه دستگاه‌هاي اجرايي که در استان‌ها موضوع احياي درياچه اروميه را کم اهميت مي‌دانند.
  چه کوتاهي از سوي مسئولان جهاد کشاورزي و دستگاه‌هاي اجرايي در اين مورد وجود داشته است؟
تاکنون در مورد پرداخت بودجه و همچنين گزارشاتي که به مسوولان بالادستي ارائه داديم هيچ سوالي را بي‌پاسخ نگذاشته‌ايم. بسياري از طرح‌هاي ما در حال اتمام است و تنها به بودجه‌هايي براي پايان دادن احتياج داريم. بايد به اين موضوع اشاره کنم که بودجه مورد نياز توسط دستگاه‌هاي اجرايي که در استان‌ها از طريق سازمان برنامه و بودجه دريافت شده است ولي به دليل اينکه با تورم و افزايش قيمت‌هاي ناگهاني روبه‌رو شديم بايد بگويم که هزينه‌هاي پيش‌بيني شده تا 5 برابر با افزايش روبه‌رو شده است و اين موضوع باعث شده تا عملا برخي از پروژها متوقف شوند. در حال حاضر ما در جهان با تنش آبي دست و پنجه نرم مي‌کنيم و بايد طبق برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده به کار ادامه بدهيم ولي در مقابل مي‌بينيم که مثلا استادار استان آذربايجان شرقي که هيچ اهميتي به وضعيت درياچه نمي‌دهد و درخواست برگزاري جلسات ستاد احياي درياچه را بي‌جواب مي‌گذارد بعد از رسانه‌اي شدن و اعتراضات به وضعيت کنوني درياچه اروميه تصميم دارد که امروز(چهارشنبه) جلسه‌اي را در اين زمينه برگزار کند. باتوجه وضعيت مصرف آب در بين شهروندان بايد بگوييم که شهروندان متوجه اهميت آب و تنش آبي که وجود دارد شده‌اند و نسبت به سال‌هاي گذشته خيلي رعايت مي‌کنند ولي در عوض مي‌بينيم مسوولان حتي به دستور معاون اول رييس جمهور و ديگر مسوولان هم اهميت نمي‌دهند. به نظر ما بايد براي فرهنگ‌سازي مسوولان استاني در زمينه اهميت محيط زيست و تنش آبي برنامه‌ريزي‌هايي داشته باشيم تا آنها هم اين موضوع را به‌خوبي درک کنند. ما درخواست برگزاري جلسات مي‌دهيم ولي دريغ از يک جواب درست.
  برخي از رسانه‌هاي خارجي تاکيد دارند که اراضي زير کشت حوزه درياچه اروميه افزايش داشته است و دولت با کشاندن آب به حوزه کشاورزي باعث وضعيت کنوني درياچه شده است. اين موضوع چقدر صحت دارد؟
باتوجه به گزارشاتي که در مورد وضعيت ارازي زير کشت حوزه درياچه اروميه داديم مشخص است که هيچ زميني براي کشت محصولات کشاورزي اضافه نشده است و همان ارزي باقي مانده است. در اين مورد مصوبه شوراي امنيت ملي را داريم که اجازه سدسازي، افزايش ارازي کشاورزي و ... را نمي‌دهد. باتوجه به اين موضوع بايد خطاب به شهروندان بگويم که به‌هيچ وجه نگران موضوعاتي که رسانه‌هاي خارجي مطرح مي‌کنند نباشند و اين خبر از اساس اشتباه است.
  به‌تازگي خبرهايي در مورد استفاده از فناوري جديد در زمينه مديريت منابع آبي کشور شنيده مي‌شود، چه اتفاقاتي در اين زمينه رخ داده است؟
به موضوع خوبي اشاره کرديد. در اين خصوص بايد بگويم که از ابتداي آغاز به‌کار دولت سيزدهم در مورد «طرح به‌کاشت»‌ به‌نتايج خوبي دست يافته‌ايم. پنج محصول داريم که بيش از 70 درصد مصرف آب را دارند و برنامه‌هاي مکان محور و زمان محور باتوجه به اثر بخشي و با توجه به نظريه‌پردازي انجام شده در وزارت جهاد کشاورزي به زودي به هيات دولت معرفي مي‌شود و ما با اجراي اين برنامه مي‌توانيم در مدت زماني چهار سال مساحت 100 هزار هکتاري را با کاهش مصرف آب و افزايش توليدات روبه‌رو کنيم. در همين زمينه تلاش مي‌کنيم طرح‌هاي تکميل، تجهيز، مرمت، بازسازي، احيا و تعادل بخشي شبکه‌ها و تاسيسات تامين و توزيع آب را انجام داده و با اين اقدامات آب را اندازه‌گيري و حجمي تحويل دهيم. به‌نظرم مسوولان استاني به‌جاي کارشکني و توجه نکردن به دستورات مقامات بالادستي نظام، بياييند در يک حرکت جهادي از بذرهايي که به ميزان آب کمتري احتياج دارند و در اين شرايط مي‌توانند محصول با کيفيت‌تر و بيشتري توليد کنند، را در دستور کار قرار دهند.