تونی بلر: پایان سلطه آمریکا و غرب؛ جهان چندقطبی می‌شود!

همان روزی که نخست‌وزیر بدنام بریتانیا در مواجهه با رای عدم اعتماد احتمالی مجلس عوام دست و پا می‌زد، سلف او دهان باز کرد که در تاریخ معاصر بریتانیا حتی از بوریس جانسون هم بدنام‌تر است. «تونی بلر» 15 سال پس از ترک مفتضحانه قدرت به اتهام جنگ‌افروزی در عراق و افغانستان و دروغ‌پردازی در مقابل افکار عمومی، همچنان بدنام‌ترین نخست‌وزیر معاصر جزیره است، آن هم در کشوری که در نیم قرن اخیر دست‌کم ۲ نخست‌وزیر بسیار منفور و بسیار فاسد مثل «مارگارت تاچر» و «ادوارد هیت» بر آن حکم رانده‌اند. اگر وست‌مینستر موفق شود با رای عدم اعتماد از شر بوریس جانسون خلاص شود، عزل او عمدتا با رای احزاب مخالف کارگر و اسکاتلند خواهد بود نه حزب محافظه‌کار متبوعش اما در غائله کنار رفتن تونی بلر از قدرت، این اکثریت هم‌حزبی‌های او در حزب کارگر بودند که وادار به استعفایش کردند. با این همه، انگلیسی‌ها می‌دانند فاصله زیادی بین عقلانیت ابله مو زرد فعلی با آن روباه مکار پیشین وجود دارد. در شرایطی که جانسون یک جلسه دیگر کابینه را هم فدای پارتی‌های احمقانه‌اش کرده، بلر که در 69 سالگی به عنوان یک مشاور سیاسی و دیپلماتیک مهم برای دولت‌های خارجی فعالیت می‌کند، شدیدا نگران آینده نظام جهانی است. او شنبه گذشته در سخنرانی سالانه خود در بنیاد انگلیسی- آمریکایی دیچلی در آکسفوردشایر اعتراف کرد برای نخستین‌بار در تاریخ مدرن، شرق می‌تواند در شرایط برابر با غرب باشد، زیرا سلطه جهانی ایالات متحده و متحدانش رو به پایان است. بلر گفت: «به دلیل تأثیرات همه‌گیری «کووید-19» و درگیری در اوکراین، برای بخش بزرگی از جمعیت غربی، استانداردهای زندگی در حال رکود است». به گفته نخست‌وزیر پیشین انگلیس، جهان بزودی با بزرگ‌ترین تغییر ژئوپلیتیک در قرن حاضر از سوی چین مواجه می‌شود. او تاکید کرد: «ما به پایان سلطه سیاسی و اقتصادی غرب نزدیک می‌شویم. جهان حداقل دوقطبی و احتمالا چندقطبی خواهد شد». او ادامه داد: «شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری چین، قصد خود برای بازگرداندن تایوان تحت کنترل پکن را پنهان نمی‌کند. چین برای افزایش نفوذ می‌جنگد و این کار را به صورت تهاجمی انجام می‌دهد».  بلر معتقد است روسیه و احتمالا ایران به متحدان نزدیک پکن در نظم نوین جهانی تبدیل خواهند شد. او اختلاف در مواضع کشورهای گروه 20 (جی 20) – که قرار است پاییز آینده با حضور رهبران غربی و روسیه در کنار یکدیگر در اندونزی برگزار شود- در قبال روند جنگ اوکراین را هشداری برای غرب خواند. او اگرچه گفت شخصا از سیاست «قدرت به علاوه تعامل» در برخورد با چین ‌حمایت می‌کند اما در عین حال به افول قدرت غرب نیز اعتراف کرد.