ساخت‌وسازهای غیرمجاز در دل کوه

روستای هفت هزار ساله کندوان با کران‌های سنگی بکر و دستکند، بیش از هفت سال است که در نوبت ثبت جهانی یونسکو مانده است. مدیر پایگاه میراث فرهنگی روستای کندوان، اصلی‌ترین مشکل ثبت جهانی این روستا با زیبایی‌هایی منحصر بفرد از زندگی شبه غارنشینی را ساخت و سازهای غیرمجاز دانسته و به «ایران» می‌گوید تا زمانی که ساخت و سازهای غیرمجاز تعیین تکلیف نشوند، ثبت جهانی این روستای تاریخی همچنان به تعویق خواهد افتاد.«امیر جدایی» می‌گوید: در این هفت سال نیز تلاش‌ها برای مقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز و پیگیری شکایات در این خصوص ادامه داشته و همزمان با پیگیری تصویب حریم مصوب، دو مرحله مزایده نیز برای واگذاری خانه باتیک در کندوان انجام شده است.
وی انتظار هفت ساله برای ثبت جهانی کندوان را ناشی از ساخت و سازهای غیرمجاز دانسته و به «ایران» می‌گوید: در حال حاضر 200 ساخت و ساز غیرمجاز شامل خانه و مغازه و انباری و... در این روستا وجود دارد که اکثر آنها پیش از ثبت ملی روستای کندوان در تاریخ 1376 ساخته شده‌اند. بخشی از این ساخت و سازها در بافت صخره‌های جنوبی (کران‌ها) با ترکیبی سنگی انجام شده است. البته هم اکنون مجوز مرمت این ساختمان‌های سنگی صادر شده است، اما در قسمت‌های پایین روستا و مابین صخره‌ها و رودخانه، ساختمان‌های چندطبقه آجری به شکل غیرمجاز ساخته شده و در حال حاضر نیز به فروشگاه تبدیل شده‌اند.

​​​​​​​بیتا  میرعظیمی


خبرنگار

روستای هفت هزار ساله کندوان با کران‌های سنگی بکر و دستکند، بیش از هفت سال است که در نوبت ثبت جهانی یونسکو مانده است. مدیر پایگاه میراث فرهنگی روستای کندوان، اصلی‌ترین مشکل ثبت جهانی این روستا با زیبایی‌هایی منحصر بفرد از زندگی شبه غارنشینی را ساخت و سازهای غیرمجاز دانسته و به «ایران» می‌گوید تا زمانی که ساخت و سازهای غیرمجاز تعیین تکلیف نشوند، ثبت جهانی این روستای تاریخی همچنان به تعویق خواهد افتاد.«امیر جدایی» می‌گوید: در این هفت سال نیز تلاش‌ها برای مقابله با ساخت و سازهای غیرمجاز و پیگیری شکایات در این خصوص ادامه داشته و همزمان با پیگیری تصویب حریم مصوب، دو مرحله مزایده نیز برای واگذاری خانه باتیک در کندوان انجام شده است.
ساخت و سازهای غیرمجاز
وی انتظار هفت ساله برای ثبت جهانی کندوان را ناشی از ساخت و سازهای غیرمجاز دانسته و به «ایران» می‌گوید: در حال حاضر 200 ساخت و ساز غیرمجاز شامل خانه و مغازه و انباری و... در این روستا وجود دارد که اکثر آنها پیش از ثبت ملی روستای کندوان در تاریخ 1376 ساخته شده‌اند. بخشی از این ساخت و سازها در بافت صخره‌های جنوبی (کران‌ها) با ترکیبی سنگی انجام شده است. البته هم اکنون مجوز مرمت این ساختمان‌های سنگی صادر شده است، اما در قسمت‌های پایین روستا و مابین صخره‌ها و رودخانه، ساختمان‌های چندطبقه آجری به شکل غیرمجاز ساخته شده و در حال حاضر نیز به فروشگاه تبدیل شده‌اند.به گفته جدایی، از منظر میراث فرهنگی باید تمامی این ساخت‌وسازها برچیده شوند تا بهانه چندین ساله یونسکو برای عدم ثبت جهانی این روستای صخره‌ای برای همیشه رفع شود. البته ناگفته نماند که مردم بومی نیز در تخریب این ساخت و سازهای غیرمجاز حداقل همکاری را با میراث فرهنگی شهرستان دارند. هر چند که باید به مردم نیز تا حدی حق بدهیم، چرا که برخی از آنها تنها منبع درآمدشان از این خانه‌ها و مغازه‌ها تأمین می‌شود. از طرفی برخی از این خانه‌ها نیز با قیمت‌هایی کلان برای فروش گذاشته می‌شود که نه خریداری دارد و نه حتی پایگاه میراث فرهنگی چنین بودجه‌ای را می‌تواند برای خرید متقبل شود.
طرح ناتمام با تغییر دولت در یک دهه پیش!
به گفته این مقام مسئول، پایگاه میراث فرهنگی بعد از ثبت ملی این روستای کله قندی، از اضافه شدن ساخت و سازهای غیرمجاز جلوگیری کرد. هم اکنون نیز مشکل اصلی وجود ساخت و سازهایی است که پیش از ثبت ملی این روستا انجام شده است. مشکلی که تنها با تزریق بودجه‌ای کلان و همکاری مردم بومی برای فروش این سازه های غیرمجاز، حل و فصل می‌شود. البته بین سال‌های 90تا92، مقرر شد تا مغازه‌ها و خانه‌های غیرمجاز به یک قسمت کندوان انتقال داده شود که این طرح نیز با تغییر دولت ناتمام ماند.او می‌افزاید: در حال حاضر پایگاه میراث فرهنگی روستا برای احداث یک بازارچه، زمینی با مساحت 1.25 هکتار خریداری کرده است. این بازارچه صنایع دستی با معماری سنگی و یک طبقه، قرار است به‌صورت مشارکتی با بخش خصوصی احداث شده و تمامی مغازه‌ها و دستفروشان که در کانکس‌ها مشغول به کار بودند به این مکان انتقال داده شوند. همچنین قرار است پارکینگی با ظرفیت 500 تا 700 خودرو احداث شود که در صورت تکمیل، مردم خودروهای خود را در آن پارک کرده و به‌صورت پیاده وارد کندوان خواهند شد. هم اکنون زمین این پارکینگ خریداری شده و در حال آماده‌سازی است. البته با توجه به شرایط اقتصادی نامناسب به نظر می‌رسد مشارکت بخش خصوصی می‌تواند اجرای پروژه‌های فعلی را تسریع بخشد.
مقاومت در برابر گازرسانی به روستا
جدایی با اشاره به اینکه پایگاه میراث فرهنگی برای گازرسانی به این روستا به‌شدت تحت فشار است، می‌گوید: در این خصوص تاکنون مقاومت کرده‌ایم، چرا که اگر گاز به این روستا کشیده شود، باید با ثبت جهانی برای همیشه خداحافظی کنیم، چرا که هم از منظر دیداری (نمای نامناسب ناشی از لوله کشی‌های گاز و...) و هم از لحاظ طبیعی و اینکه باید برای ثبت جهانی این نکته را ثابت کنیم که کندوان به شکل طبیعی حفظ شده است، گازکشی به این روستا تاکنون انجام نشده است.به گفته جدایی، مردم در قدیم از زغال و تنور برای گرم کردن خانه‌های خود استفاده می‌کردند اما الان با هیترهای گازی و برقی خانه‌های خود را گرم می‌کنند. پایگاه میراث فرهنگی، نگاه حمایتگرانه به هیترهای‌ برقی دارد؛ این در حالی است که زیرساخت‌های برقی این روستا بسیار ضعیف است. 
تابستان‌ها و تعطیلات نوروز که تعداد مسافران و گردشگران به این روستا زیاد می‌شود، در صورت استفاده زیاد از رادیاتورهای برقی، برق روستا بسیار ضعیف می‌شود.
عملیات عمرانی و فرهنگی در کندوان
او با اشاره به فعالیت 30 خانه بومگردی مجاز و تقریباً 30 خانه بومگردی بدون مجوز در روستا، می‌گوید: البته ظرفیت افزایش این تعداد وجود دارد؛ اما پایگاه میراث فرهنگی به‌دلیل تعداد اندک ساکنان و ممانعت از حضور سودجویان برای ورود به بازار بومگردی، ارائه مجوز برای افزایش خانه‌های بومگردی را محدود کرده است، چرا که اگر تعداد این بومگردی‌ها زیاد شود، کم‌کم مردم روستا را ترک کرده و بعد از مدتی کندوان خالی از سکنه می‌شود. در کنار فعالیت بومگردی‌ها در کندوان، یک هتل پنج ستاره نیز با 16 سوئیت و با ظرفیت پذیرایی از حدود 50 نفر در روز کنار این روستا احداث شده و به ارائه خدمات به گردشگران و توریست‌ها مشغول است.
​​​​​​​