خط قرمز نزاکت برخی در «بهارستان» کجاست؟

«آرمان امروز» در گفت‌وگو با دو فعال سياسي اصول‌گرا و اصلاح‌طلب روند دومينو وار ادبيات سخيف برخي نمايندگان مجلس در حمله به شخصيت‌هاي سياسي را بررسي کرد

آرمان امروز|«نزاکت» و نگه داشتن حداقل حرمت‌هاي اخلاقي و انساني شوربختانه اين روزها به حلقه مفقوده جامعه سياست‌زده کشورمان تبديل شده و به نظر مي‌رسد اين موضوع بيش از هر نهاد ديگري گريبان‌گير برخي  نمايندگان مجلس يازدهم شده است. ديروز -يک‌شنبه- «محمدتقي نقدعلي» نماينده مردم خميني شهر در مجلس شوراي اسلامي، در جريان در تذکري شفاهي خطاب به رئيس مجلس، اظهاراتي را عليه رئيس‌جمهور سابق کشور (حسن روحاني) بر زبان راند که تهي از هر گونه نزاکت سياسي بود.
نقدعلي، در اظهارات خود گفت: «امروز متاسفانه کسي که پس از 8 سال، باني وضع موجود است، مي رود گعده مي‌گيرد، کسي که امروز بايد پشت ميله‌هاي زندان و پشت ميز محاکمه باشد و محاکمه شود اين مصوبه مجلس را مسبب عدم لغو تحريم‌ها مي‌داند! شوراي عالي امنيت ملي بايد ورود کند؛ چرا بايد آدمي که در چندين نوبت در قالب ماده 234 و در قالب گزارش کميسيون اصل 90  پرونده قضايي او به سيستم قضايي رفته است، گستاخي کند؟ البته اين يک سال را در خانه خزيده است و امروز دم در آورده است.»


در واقع، به کار بردن الفاظي همچون «گستاخي»، «خزيدن»، «ضرورت زنداني کردن» و «گعده گرفتن»، عليه اظهارات اخير حسن روحاني در ديدار عيدانه با مسئولان دولت سابق و فعالان حوزه‌هاي مختلف مبني بر اينکه «اگر گرفتار مصوبه هسته‌اي مجلس نمي‌شديم، تحريم‌ها را اسفند 99 پايان مي‌داديم»، توسط نماينده خميني‌شهر، فارغ از مورد دفاع يا انتقاد بودن عملکرد دولت يازدهم و دوازدهم يا اينکه آيا سخنان روحاني صحيح بوده يا خير، نمود بارز عموميت يافتن ادبيات سخيف سياسي توهين‌آميز در کشور است.
به نظر مي‌رسد به کار بردن الفاظ توهين‌آميز خطاب به اشخاص سياسي، مردم و مخالفان در در اظهارات برخي نمايندگان مجلس يازدهم به رويه‌اي دومينو وار تبديل شده که نيازمند رسيدگي و مورد توجه قرار گرفتن است. براي نمونه «مهرداد ويس کرمي» دبير کميسيون مشترک بررسي طرح صيانت در حساب توييتر خود، منتقدات طرح «صيانت» را گرگ‌هاي مجازي و  ‎سگ‌هاي قلاده بلند غرب‌گرا معرفي کرده بود که از قانونمندي آن مي‌ترسند، موجي از انتقادات بزرگ و واکنش‌ها را در سطح عمومي شاهد بوديم.
 يا در يک رويه مشابه ديگر، زماني که «اميرحسين بانکي پور» رئيس کميسيون مشترک طرح حمايت از خانواده و جواني جمعيت پيشنهاد کاهش سن ازدواج به دليل بلوغ زودرس و ازدواج دختران ايراني با شيعيان ساير کشورها را مطرح کرد، روح و جان هزاران ايراني آزرده‌خاطر شد.
حتي فراتر از مجلس در چند وقت اخير، در واکنش به برجسته شدن مساله «حجاب» در کشور شاهد به کار برده شدن انواع الفاظ توهين‌آميز و سخيف از سوي افراد مختلف هستيم که يکي از نمونه‌هاي آن‌ سخنان «وحيد يامين پور» ، معاون وزير ورزش است که گفته بود: «مي گويند روسري را آزاد کن، اما او به برداشتن روسري اکتفا نمي کند؛ الان روسري را زده روي چوب و روي بلندي ايستاده، فردا شورتش را روي چوب مي زند.»
در مجموع به نظر مي‌رسد امروزه نزاکت و رعايت اخلاقيات سياسي در صحنه سياسي کشور به پايين‌ترين حد ممکن خود رسيده است. نمايندگاني که قرار است حامي حقوق شهروندان باشند، صحن علني «بهارستان» را به کانوني براي بيان سخنان آتشين و نسنجيده عليه مخالفان‌شان تبديل کرده‌اند. با اين تفاسير، «آرمان امروز» در راستاي بررسي و پرده‌برداشتن از مرزهاي نزاکت در صحنه سياسي کشور، به ويژه پارلمان، ديدگاه فعالان سياسي را در اين زمينه جويا شده است. به منظور رعايت انصاف رسانه‌اي، پديده رخت بربستن نسبي نزاکت اخلاقي در کلام برخي نمايندگان مجلس در گفت وگو با «حسين کنعاني‌مقدم» فعال سياسي اصول‌گرا و «محمود صادقي»، فعال سياسي اصلاح‌طلب مورد بررسي قرار گرفته است.
حسين کنعاني‌مقدم:
 صيانت از جايگاه مجلس مهم‌تر از صيانت از فضاي‌مجازي است

حسين کنعاني‌مقدم، فعال سياسي اصول‌گرا و موسس حزب سبز ايران با اشاره به اينکه «هيچ‌کس نبايد با ادبياتي سخيف ديگري را خطاب قرار دهد» به خبرنگار «آرمان امروز» گفت: رئيساي‌جمهوري در طول همديگر هستند. يعني هر رئيس‌جمهوري محصول عملکرد رئيس‌جمهوري قبلي و وارث دولت گذشته است. به‌همين دليل هر رئيس دولتي بعد از کنار رفتن از پاستور همچنان بايد پاسخگوي افکار عمومي درباره عملکرد خودشان باشد. اما اينکه افراد از تريبون مجلس عنوان‌هاي مجرمانه‌اي را نسبت بدهند، واضح است که رفتاري دون‌شان و هزينه‌ساز است. به‌همين دليل هيات‌رئيسه مجلس بايد خطاکاران را محکوم کند تا از اين طريق از جايگاه مجلس صيانت کنند، با اين توضيح که صيانت از جايگاه مجلس مهمتر از اين است که طرح صيانت از فضاي‌‌مجازي را پيگيري کنند.
اين فعال سياسي در ادامه گفت: اينکه يک نماينده‌اي به خود اجازه بي‌نزاکتي بدهد، تبعات سنگيني را به‌همراه خواهد داشت. به‌نظر من حتماً بايد ساز و کاري مشخص شود تا از اين نوع رفتارهاي نابه‌هنجار جلوگيري شود. مشکل اين است که در سال 1402 قرار است انتخابات مجلس دوازدهم برگزار مي‌شود. پس نماينده‌اي که در هر شرايطي مي‌خواهد در مجلس بماند، سعي‌اش را به‌کار مي‌گيرد تا به هر طريقي ديده بشوند و به خود اجازه اقدامات نا‌به‌هنجار مي‌دهد. در اينصورت حتي کميته‌انظباطي مجلس افراد هتاک را به قوه‌قضاييه معرفي کند تا درس عبرتي براي ديگران شود. او با اشاره به اينکه در اوايل انقلاب مجالس داراي شان و جايگاه فاخري بودند، ادامه داد: مساله اين است، مسئولاني که در کشور مسئوليت مي‌گيرند، يا در بطن انقلاب ساخته شده‌اند، يا محصول قدرت هستند و عده‌اي هم اصلاً ساخته نشده‌اند. الان کار دست کساني است که در قدرت ساخته‌ شده‌اند و براي ماندن به قدرت به هيچ قيد و بندي متعهد نيستند. در حاليکه نماينده‌هاي دوره‌هاي اول مجلس براي انقلاب حاضر بودند حتي از جان خودشان بگذرند تا انقلاب آسيب نبيند. نماينده‌اي بايد در مجلس باشد که سره را از ناسره را تشخيص بدهد تا نه‌تنها هزينه‌ساز نباشد، بلکه در خدمت‌گذاري توفيق داشته باشد. حسين کنعاني‌مقدم در پايان با اشاره به روند انتخاباتي اظهار داشت:‌ اگر انتخابات استاني شود، بسياري از مشکلات رفع و رجوع مي‌شود. اما شرط انتخابات استاني اين است که احزاب و تشکل‌هاي سياسي انتخابات دروني داشته باشند و هرکسي که راًي آورد، به‌نمايندگي از حزب يا تشکل براي حضور در انتخابات ثبت‌نام کند. در اينصورت چهره‌هايي که به مجلس مي‌روند، در قبال اظهارنظر و رفتارهاي خود بايد به حزب يا تشکل خود پاسخگو باشد که اين موجب مي‌شود، در طول نمايندگي از چارچوب عرف و منطق خارج نشود.
نزاکت سياسي در پارلمان رو به افول است
محمود صادقي، فعال سياسي اصلاح‌طلب، دبيرکل انجمن اسلامي مدرسين دانشگاه‌ها و نماينده ادوار مجلس در واکنش به ادبيات تند تني چند از نمايندگان مجلس به اظهارات برجامي حسن روحاني اظهار داشت: مجلس يازدهم در اين 2 سال و 2 ماهي که شروع به‌کار کرده است، دست‌آورد چنداني نداشته است و نتوانستند وعده‌هاي‌شان را عملي کنند. مثل بحث شفافيت و مساٌله معيشت که هيچ اقدامي صورت ندادند تا وضع زندگي مردم به‌مراتب با سختي‌هاي بيشتري مواجه شود. در واقع مجلس‌ يازدهمي‌ها در دوره‌اي که دولت روحاني بر سر کار بود، بيشتر چوب لاي چرخ دولت مي‌کردند و حالا هم که دولت اصولگراي رئيسي مسئوليت دارند، اقدام مثبتي در راستاي آرامش جامعه انجام نداده‌اند و به‌همين دليل شاهد افزايش دهک‌هاي مختلف جامعه هستيم. اين فعال سياسي اصلاح‌طلب در ادامه گفت: موضوع چيزي غير از اين نيست که بعضي از نماينده‌ها براي پوشش ضعف و اهمال‌هاي‌شان چنين اظهارات دور از نزاکت و تندي را انجام مي‌دهند تا اذهان عمومي را از مشکلات منحرف کنند. البته همه در هر جايگاه و موقعيتي که باشند طبق قانون در مطرح کردن نظراتش آزاد است و حسن روحاني هم به عنوان رييس‌جمهوري سابق حرف‌هاي زيادي براي گفتن دارند. پس تلاش براي ايجاد فضاي اختناق با اين هدف که به رقيب اجازه اظهارنظر داده نشود،‌ اساساً برخلاف اصول انقلاب و همچنين مخالف قانون و در تضاد با مصالح کشور است. روحاني به‌هرحال با سابقه هشت‌ساله دولت‌داري بايد اين فرصت را داشته باشد که درباره موضوع‌هاي مختلف تجربه ‌هايش را با عموم در ميان بگذارد.  اگر کسي يا کساني بخواهند با لحني تند و ادبيات آنچناني صداي ايشان را خاموش کنند، تحرکي است که مي‌توان نشانه‌اي از بسط ديکتاتوري را در آن مشاهده کرد.
او افزود: ادبيات سخيف و دور از ادب برخي نمايندگان مجلس در حالي نسبت به روحاني مطرح مي‌شود که او با مصلحت‌سنجي به‌ندرت صحبت مي‌کند تا در خلال مذاکرات مشکلي پيش نيايد. من در بهمن سال گذشته از آقاي ظريف دعوت کردم در افتتاحيه کنگره انجمن اسلامي مدرسين دانشگاه‌ها سخنراني کند که ايشان در پاسخ گفت، به‌خاطر اينکه آسيبي به مذاکرات نخورد، بهتر است اظهارنظري نداشته باشم. اينکه يک نماينده مجلس به خودش اجازه بدهد، با ادبياتي سخيف درباره يکي از سرمايه‌هاي نظام صحبتي کند، خيلي تاسف آور است. صادقي با اشاره به نحوه تاييد صلاحيت نامزدهاي انتخاباتي مجلس توسط شوراي‌نگهبان افزود: يک نماينده حتي از شهري دوردست و با راي کم انتخاب شود، قانون اساسي به او اجازه اظهارنظر داده است. اما اين را بايد در نظر گرفت، همه در هر جايگاه و موقعيتي که باشند بايد ادب و نزاکت را رعايت کنند. البته تنزل رورافزون کيفيت نمايندگي و نمايندگان مشکلي است که ريشه در ايرادهاي اساسي نظام انتخاباتي در کشور ما دارد. در واقع وقتي احزاب در انتخابات نقش‌آفرين نيستند و شيوه نظارت شوراي‌نگهبان که اصرار به حذف نخبگان دارد و همچنين تا زماني که انتخابات، انتخاباتي بر اساس تعلقات عشيره‌اي  (نه مدرن)باشد،‌ اين نوع ادبيات سخيف و تصميم‌هاي غيرمنطقي همچنان پابرجا خواهد ماند. محمود صادقي در پايان گفت: مجلس يازدهم از لحاظ فقدان تخصص و تجربه و در نتيجه ناکارآمدي گل‌سرسبد ادوار مجلس است. اين دليلي جز انتخاب نمايندگان در انتخاباتي با مشارکت حداقلي و ميزان راًي پايين ندارد.