ایران و آمریکا ، توافق در وضعیت جدید

حشمت ا... فلاحت پیشه نماینده ادوار مجلس  
 
 
 


ايران و آمريکا بايد به فکر يک توافق جديد باشند. در عالم سياست به‌ويژه در مناسبات بين ايران و آمريکا اين گذر زمان است که موجب ريشه‌دار شدن معاهدات مي‌شود. يعني اگر برجام در ابتداي دوره بايدن احيا مي‌شد، تا چهار سال به يک مرحله‌اي مي‌رسيد که ريشه مي‌دواند که اگر دولت هم در آمريکا عوض مي‌شد، دولت جديد نمي‌توانست کاري شبيه کار ترامپ را انجام دهد. ولي اين زمان تلف شد. الان بحث اساسي که وجود دارد اين است که ايراني‌ها به حق ترديد دارند که اگر حتي الان برجام امضا شود و ايران تعهدات هسته‌اي خود را به جا بياورد، آن موقع خيلي زود مي‌توان با تغيير اکثريت کنگره به سود جمهوريخواهان و يا به‌خصوص با نزديک شدن به دولت جديد، ممکن است عملا توافق قابل اجرا نباشد. ايران در گذشته هم اين کار کرد و جايي که ايران ضرر ديد، از افزايش نظارت و بازرسي نبود بلکه جايي که ايران ضرر کرد، از تاخير و انتقال در توليدات و فناوري هسته‌اي‌اش بود. بخشي از توليدات ايران، سوخت 20 درصد و حتي سوخت زير پنج درصد منتقل شد و يک سقف محدودي در ايران باقي ماند. بخشي از تاسيسات مثل آب سنگين اراک و برخي از سانتريفيوژها جمع‌آوري شد يا تغيير کاربري داده شد ولي با روي کار آمدن ترامپ ديديم که آمريکايي‌ها تحريم‌ها را بازگرداندند و نتيجه‌اش اين شد که اين ايران بود که ضرر بيشتري را متوجه برنامه خود ديد. گام‌هايي که ايران به سمت احياي برنامه هسته‌اي‌اش برداشت، گام‌هاي پرهزينه‌اي بود که در اوج تحريم‌ها صورت گرفت. بنابراين اين ترديد وجود دارد که اگر دوباره توافقي صورت بگيرد و دولت کنوني و آينده آمريکا نتواند يا نخواهد برجام را ادامه دهد آن موقع ايران است که ضرر مي‌کند. لذا معتقدم چون به هر حال دولت بايدن هم حاضر نيست تضمين ارائه دهد يک اتفاق مي‌افتد و بدون تضمين فقط يک اتفاق ممکن است بيفتد که ديپلماسي حفظ شود و آن اين است که طرفين بر سر يک برجام تازه صحبت کنند. در برجام تازه ايران مي‌تواند سطح کنوني توليد و فناوري هسته‌اي‌اش را حفظ کند ولي سطح مطمئني از نظارت و بازرسي را بپذيرد تا اطمينان بخشي شکل بگيرد، براي اينکه ايران در برنامه هسته‌اي‌اش تخلفي نيست ولي در طرف مقابل آمريکايي‌ها حاضر باشند که تحريم‌ها را بردارند. از اين رو به نظر مي‌رسد آمريکايي‌ها آمادگي لازم براي اين کار را دارند چون به سه ميليون بشکه نفت ايران نياز دارند ولي طبيعتا ايراني‌ها حاضر نيستند بدون تضمين دولت آمريکا سوخت 20 و 60 درصد و مابقي سوخت بالاي سه و هفت درصد را منتقل کنند يا بخشي از فناوري‌ها و تاسيسات هسته‌اي خود را به عقب برگردانند. بنابراين تاکيد مي‌کنم که ايران و آمريکا بايد دنبال يک برجام تازه باشند که مي‌تواند حتي به عنوان مرحله اول هم به حساب بيايد. اگر در مرحله اول تبديل به يک بنيادي براي کارهاي موفق شود، بعد از آن مي‌توان شرايط ديگري را شکل داد.