امنیت غذایی با کشت فراسرزمینی

آرمان ملي : حال اقليم ايران به دليل سيلاب‌هاي بي‌رويه روزهاي گذشته به‌شدت ناخوش شده است و مشکلات متعدد زيست محيطي از جمله خشکسالي، بارش‌هاي سنگين و سيل‌هاي مداوم بسياري از کشاورزان را دچار مشکل کرده و آنها به دنبال راه‌هاي جايگزين براي مقابله با اين بلاياي طبيعي هستند، البته در چند دهه اخير با توجه به گرمايش جهاني، تغيير اقليم و کاهش نزولات جوي ، افزايش حفر چاه‌هاي غيرمجاز، کشاورزي ناکارآمد، برداشت‌هاي بي‌رويه از سفره‌هاي آب زيرزميني، برهم‌زدن چرخه تجديدپذيري آب و سدسازي‌هاي غيراصولي کشاورزي را به ورطه بحران کشانده است که درنهايت از سال 1395 بحث کشت فراسرزميني در هيات دولت مطرح شد که به موجب اين طرح قرار است از سال آينده اجرايي شود. سياستي که براي کاهش مصرف آب در بخش کشاورزي تا محصولات استراتژيک با نياز بالاي آبي اقدام به توليد در خارج از کشور و انتقال آن به داخل را در دستور کار خود دارد البته کارشناسان معتقدند از آن جايي که بيش از 18 ميليون هکتار از اراضي کشور زير کشت محصولات کشاورزي قرار داد و حدود 85 درصد از آب شيرين کشور در حوزه کشاورزي مصرف مي‌شود کشت فراسرزميني هم مي‌تواند ميانبري براي توسعه کشاورزي باشد و هم باعث احياي منابع آبي کشور شود.
ونزوئلا بهشت سرمايه‌گذاران داخلي
ابوالفضل خاکي، رئيس اتاق بازرگاني صنايع، معادن و کشاورزي قم درخصوص لزوم کشت فراسرزميني به «آرمان ملي» گفت: کشت فراسرزميني در شرايط اقليمي ايران بسيار کارساز است و درحال حاضر تحقيقات براي نياز سنجي در کشورها درحال انجام است و در بسياري از کشورها موفق به انعقاد قرارداد و واگذاري زمين به شرکت‌ها و بخش خصوصي شده است و در شرايطي که ما ناگزير به واردات هستيم اين روش مي‌تواند تا دوسال آينده بخش عمده‌اي از کالاها و نهاده‌هاي دامي را در خارج از کشور کشت شده و به داخل ايران عرضه کند. خاکي در ادامه گفت: کشورهايي مانند روسيه، برزيل، آذربايجان و اوکراين با ايران قرارداد بسته و با واگذاري زمين به متقاضيان و ارائه تجهيزات مورد نياز به کشاورزان و توليدکنندگان کشت‌هاي خود که بيشتر شامل گندم، جو، ذرت و نهاده‌هاي دامي است را آغاز کرده‌اند و حتي مازاد محصولات را به ديگر کشورها صادر خواهيم کرد. اين کارشناس حوزه کشاورزي در ادامه گفت: در حال حاضر نزديک به 5 ميليون تن محصولات زراعي از کشورهاي ديگر وارد کشور مي‌شود که با شرايط پيش آمده اگر تدبيري انديشيده نشود دچار مشکلات بيشتري خواهيم شد دراين ميان کشورهاي موردنظر ونزوئلا به دليل پربارش بودن و داشتن 20 هزار ميلي ليتر بارش هم مقصد خوبي براي داشتن زمين و هم اقتصاد مقرون به صرفه‌اي است که در زيرسايه روابط ديپلماتيک خوب نيز که با ايران دارد مي‌تواند منجر به سرمايه‌گذاري‌هاي خوبي دراين کشور براي بخش‌هاي مختلف شود همچنين برزيل و روسيه نيز داراي شرايط خوبي براي کشاورزي و انتقال محصول نهايي به ايران دارد. رئيس اتاق بازرگاني صنايع، معادن و کشاورزي قم بيان کرد: در بسياري از محصولات ناچار به صادرات هستيم اما محصولات زراعي مانند سيب که هرساله با مازاد آن مواجهيم و به توليد انبوه رسيده لازم است صادرات به کشورهاي همسايه داشته باشيم همچنين انواع صيفي‌جات و اقلام گلخانه‌اي نيز به کشورهاي آسياي ميانه صادر مي‌شود. خاکي افزود: بيشتر امکاناتي که ايجاد شده براي توليدکنندگان درنظر گرفته شده است ، چرا که توليدکننده مواد اوليه خود را وارد مي‌کند و هم مجوزها و قراردادها را با کشور ذي نفع به انجام مي‌رساند تا کالايي به راحتي وارد کشور شود و اين مساله نسبت به واردات بسيار سهل‌تر است اما بايد حقوق تجار نيز همانند توليدکنندگان مورد توجه قرار گيرد تا براي آنان نيز مشوق‌هاي لازم در اختيار آنان قرار گيرد. رئيس اتاق بازرگاني صنايع، معادن و کشاورزي قم معتقد است: بيشتر متقاضيان خريداران دولتي هستند که زيرمجموعه شرکت‌هاي وابسته به وزارت صنايع و وزارت جهادکشاورزي هستند اما بخش خصوصي نيز همکاري خوبي داشته و تاکنون بسياري از قراردادها بسته شده و پيش بيني‌مان اين است که از کشت فراسرزميني استقبال خوبي به عمل‌ آيد و در سال‌هاي نزديک بيشتر نيازهاي اصلي غذايي کشور با اين ايده تامين شود.
7 ميليون هکتار ظرفيت سرمايه‌گذاري داريم


علي رضواني زاده رئيس هيات‌مديره انجمن کشت فرا سرزميني معتقد است: براي اينکه بتوانيم امنيت غذايي براي کشور تامين کنيم و نيازهاي وارداتي خود را به حداقل برسانيم بايد هدف‌گذاري کشت در 7 ميليون هکتار را ترسيم و عملياتي کنيم اما اکنون فقط توانستيم کمتر از 11 درصد است با اين حال کشورهاي ديگري از جمله ارمنستان و غنا هم پيشنهادهايي براي کشت در آن کشور داشته‌اند که مي‌تواند به افزايش کشت فراسرزميني کشورمان کمک کند، به طوري که چندي پيش در سفر هياتي از غنا به ايران براي حضور در هفتمين اجلاس کميسيون مشترک همکاري‌هاي اقتصادي، کشت فراسرزميني 5 هزار هکتار نهاده دامي ايران در کشور غنا پيشنهاد داده شد.
چين، هند و روسيه دست به کار شدند
قدمت کشت فرا سرزميني در دنيا به 25 سال قبل يعني سال 1997 ميلادي باز مي‌گردد در کشور ما هم از سال 95 فعاليت‌هايي براي کشت فرا سرزميني از طريق وزارت جهاد کشاورزي شکل گرفت و مقرر شد افرادي با معرفي وزارت کشاورزي و تحت عنوان شرکت جهاد سبز معرفي شوند اما اين مساله محقق نشد. براساس گزارش‌هاي بين‌المللي اکنون بزرگ‌ترين پروژه کشت فراسرزميني برنج در اختيار چين قرار دارد که در موزامبيک آفريقا در حال اجراست بعد از آن هند هم چند سالي است که براي مشکل کمبود توليد غلات در کشورش رو به کشت فراسرزميني آورده و توليد محصولات زراعي و باغي را در چند سال گذشته در استراليا شروع کرده است که با توجه به سود اين کار در چند سال اخير کشاورزان هندي اقدام به خريد زمين‌هاي کشاورزي در استراليا کرده‌اند البته در اين بين نبايد از کشور امارات هم غافل بود، چون اين کشور تقريبا 10 سال است که اقدام به سرمايه‌گذاري در صنعت کشاورزي سودان کرده و تاکنون توانسته تقريبا 280 هزار هکتار از اراضي اطراف خارطوم را به زير کشت ببرد، همچنين با امضاي تفاهم‌نامه‌اي با وزارت کشاورزي پاکستان تاکنون توانسته 325 هزار هکتار از اراضي پاکستان را به زير کشت برنج و گندم ببرد، امارات در سال‌هاي اخير با افزايش کشت فرا سرزميني قصد دارد به توليدکننده اول محصولات کشاورزي در ميان کشورهاي حوزه خليج فارس برسد گذشته از آن طي ساليان گذشته برخي ايرانيان در کشورهاي گرجستان، اوکراين، تاجيکستان و کشورهاي آفريقايي فعاليت‌هايي از جمله کشت غلات، ايجاد گلخانه‌هاي سبزي و صيفي با سرمايه‌گذاري‌هاي شخصي و بدون استفاده از تسهيلات و منابع ارزي کشور يا ثبت شرکت در کشورهاي هدف را شروع کرده‌اند اما فراگير نبوده است. چندي پيش روسيه پيشنهاد در اختيار قراردادن 100 هزار هکتار زمين به ايران براي کشت فراسرزميني را داد به طوري که اوايل خردادماه امسال يک هيات تجاري روسي در سفري که به ايران داشت پيشنهاد کرد که ايران بيش از 100 هزار هکتار زمين کشاورزي در روسيه را در اختيار بگيرد و کشاورزي فراسرزميني انجام دهند.