خطای تندروها پیرامون حجاب

صادق زیباکلام استاد دانشگاه  
 
 
 


داستان حجاب يک تفاوت مهمي با مجموعه قبلي‌ها پيدا کرده است. اين نه اولين بار است و نه آخرين بار خواهد بود که برخي مسئولان سعي کرده‌اند حجاب و مساله حجاب را با گشت ارشاد حل کنند. همه ما به ياد داريم که در گذشته‌ها نيز معمولا در فصل تابستان چنين برخوردهايي صورت گرفته است. بنابراين آنچه اخيرا در جامعه ما اتفاق افتاد خيلي پديده عجيب و غريبي نيست. اما آنچه براي اولين بار اتفاق افتاد، اعتراض بانوان محجبه به مقوله برخورد گشت ارشاد بود. کمتر اتفاق افتاده بود که بانوان محجبه به رفتار گشت ارشاد اعتراض کنند. اما اين بار نه تنها بانوان محجبه بلکه برخي از چهره‌ها نيز به شيوه برخورد «گشت ارشاد» اعتراض کردند. اينکه چرا اين اتفاق اينبار افتاد و ما هم شاهد اعتراض برخي از مسئولان بوديم و هم از آن مهم‌تر شاهد اعتراض بانوان بوديم، بازمي گردد به شرايط اجتماعي فعلي جامعه. همان‌طور که مي‌دانيم مشکلات اقتصادي، گراني‌ها، باعث شد که بسياري از چهره‌ها و شخصيت‌ها هم به اين وضعيت اعتراض کنند. اما واقعيت آن است که مساله اقتصادي هم به کنار، از آنجا که دولت‌ها نتوانسته‌اند در برخي از عرصه‌هاي اقتصادي و اجتماعي موفق باشند، برعکس گذشته اينبار انتقادها به گشت ارشاد و برخي از برخوردهاي صورت گرفته بيشتر شد. متأسفانه برخي تصور مي‌کنند که اگر در برابر حجاب اجباري عقب نشيني کنند، بانوان يک گام ديگر به جلو آمده و تقاضاهاي ديگري خواهند کرد. حتي برخي گفتند که به هيچ وجه نبايد در خصوص مساله حجاب عقب‌نشيني نماييم. واقعيت امر بر آن است که برخلاف آنچه برخي تصور مي‌کنند مساله حجاب در حقيقت اينگونه نيست که اگر اصراري بر حجاب اجباري نداشته باشيم ديگر سنگ بر روي سنگ بند نخواهد شد. همه‌مان يا بسياري از ما دوران قبل از انقلاب را به ياد مي‌آوريم. آيا در دوران قبل از انقلاب که حجاب اجباري در کار نبود، مادران، خواهران، دختران و همسران ما بي‌حجاب در خيابان‌ها مي‌آمدند؟! اين چه استدلالي است که برخي به کار مي‌برند که اگر حجاب اجباري در کار نباشد سنگ بر روي سنگ بند نمي‌شود؟ مگر قبل از انقلاب که حجاب اجباري نبود، زنان چگونه بيرون مي‌آمدند؟ مگر در بسياري از کشورهاي اسلامي در اندونزي، عراق، لبنان، امارات و پاکستان که حجاب اجباري در کار نيست، زنان هيچ چيز را رعايت نمي‌کنند؟ اينکه بگوييم که اگر حجاب اجباري در کار نباشد. آن چيزي که نحوه پوشش را رقم مي‌زند مجموعه‌اي از هنجارهاي اجتماعي، سنت‌ها و باورهاي عميق‌تر جامعه است.