افزایش دو میلیون تنی خرید تضمینی گندم

امین محمودی
خبرنگار

سال گذشته بود که دولت دوازدهم با وجود تولید 8 میلیون تن گندم در کشور تنها 4 میلیون و 500 هزار تن از این کالای اساسی را از کشاورزان خریداری کند، این امر بدون شک به دلیل قیمت و نرخ پایین خرید تضمینی توسط دولت قبل اتخاذ شد، به طوری که افزایش تورم در کشور و هزینه‌های کشاورزی سبب شده بود قیمت هر کیلوگرم گندم برای کشاورزان 7 هزار تومان تمام شود ولی دولت قبل نرخ غیرمنطقی 5 هزار تومان را برای خرید هر کیلوگرم گندم از کشاورزان تعیین کرد.


همین امر سبب شد طی سال گذشته 7 میلیون و 75 هزار تن گندم وارد کشور شده و به ازای هر تن آن 300 تا 400 دلار ارز از کشورمان خارج شود، با این حال در سه ماهه نخست سال جاری نیز بیش از یک میلیون و ۷۳۳ هزار تن به ارزش ۷۱۸ میلیون و ۶۰۷ هزار دلار به گندم اختصاص داشته که معادل ۱۶ درصد واردات کل کشور به لحاظ ارزشی و 5.1 درصد واردات کل کشور به لحاظ وزنی بوده است، همین عوامل دولت سیزدهم و وزارت جهاد کشاورزی را بر آن داشت تا با اتخاذ تدابیری مناسب به سمت افزایش تولید گندم و خرید تضمینی آن در کوتاه‌مدت و خودکفایی این محصول در سالیان آینده حرکت کند. 
افزایش 130 درصدی نرخ خرید تضمینی گندم
در سال زراعی جاری، دولت به دلیل جلوگیری از قاچاق گندم به کشورهای همسایه، افزایش چشمگیر واردات گندم، افزایش هزینه‌های تمام شده کشاورزان، خشکسالی و تغییرات اقلیمی در سراسر جهان از جمله در ایران و وقوع جنگ روسیه و اوکراین -دو قطب بزرگ تولید گندم در جهان- میزان خرید تضمینی گندم را 10 هزار و 500 تومان تعیین کرد، سپس بعد از عید نوروز سال جاری هزار تومان تشویقی نیز برای آن درنظر گرفت و در مجموع با افزایشی 130 درصدی به 11 هزار و 500 تومان به ازای هر کیلوگرم گندم رسید.
کشت قراردادی گندم در 20 هزار هکتار از اراضی کشاورزی
وزارت جهاد کشاورزی از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم تاکنون اقدام به کشت قراردادی در بسیاری از محصولات کشاورزی از جمله  گندم کرده است که این امر بدون شک در سالیان آینده سبب خواهد شد کشورمان به خودکفایی در این محصول برسد. در وضعیت فعلی کشت قراردادی گندم در 250 هزار هکتار از اراضی کشاورزی کشورمان صورت می‌گیرد به طوری که به صورت پایلوت این طرح در استان‌های خوزستان، کرمانشاه، فارس، گلستان، خراسان شمالی، هرمزگان، بوشهر، جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان اجرا شد.
با این حال وزارت جهاد کشاورزی قصد دارد در سال زراعی آینده که از مهرماه سال جاری آغاز می‌‌شود 5 میلیون هکتار از اراضی گندم (3 میلیون هکتار از اراضی گندم دیم و 2 میلیون هکتار از اراضی گندم آبی) را به کشت قراردادی اختصاص دهد. 
میزان خرید تضمینی گندم در سال جاری
آمارهای وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌‌دهد تا روز گذشته 6 میلیون و 450 هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده است که از این میزان 170 هزار تن توسط بخش خصوصی و واحدهای صنف و صنعت (برای تولید ماکارونی) و مابقی آن توسط شرکت بازرگانی دولتی خریداری شده است.
در این خصوص علی قلی ایمانی، نایب رئیس بنیاد ملی گندمکاران ایران در گفت‌وگو با «ایران» اظهار کرد: آخرین آمارها حاکی از آن است که ۶ میلیون و ۴۵۰ هزار تن گندم از کشاورزان خریداری شده که نسبت به کل میزان خرید سال گذشته گندم در همین بازه زمانی (۴ میلیون و ۴۵۰ هزار تومان) رشد 45 درصدی یا 2 میلیون تنی را نشان می‌‌دهد.
وی افزود: با توجه به برداشت نکردن کامل محصول گندم در استان‌های سرد کشور از جمله آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، همدان، اردبیل، کرمانشاه و کردستان می‌‌توان میزان خرید تضمینی این کالای اساسی را به طور قطع 7 میلیون تن عنوان کرد با این حال به نظر می‌‌رسد این آمار به بیش از 7 میلیون تن نیز خواهد رسید.
چقدر از مطالبات کشاورزان پرداخت شده است؟
آن طور که بنیاد ملی گندمکاران می‌‌گوید، تاکنون دولت حدود 80 درصد مطالبات کشاورزان را به این قشر زحمتکش پرداخت کرده است، در این خصوص عطاءالله ‌هاشمی، رئیس بنیاد ملی گندمکاران ارزش گندم‌های خریداری شده را ۷۴ هزار میلیارد تومان اعلام و اضافه کرد که از این رقم ۱۷ هزار میلیارد تومان هنوز به کشاورزان پرداخت نشده و به عبارتی ۲۲ درصد مطالبات هنوز تسویه نشده است.
هاشمی اظهار کرد: هفته گذشته حدود ۱.۸۰۰ میلیارد تومان دیگر از مطالبات تسویه شده است.
از طرف دیگر در این باره علی قلی ایمانی، نایب رئیس بنیاد ملی گندمکاران ایران در گفت‌وگو با «ایران» اظهار کرد: انتظار می‌‌رود طی یک روز آینده یکهزار و 700 میلیارد تومان دیگر از مطالبات کشاورزان به آنها پرداخت شود تا میزان پرداخت مطالبات آنها توسط وزارت جهاد کشاورزی و دولت به 80 درصد برسد.