پاييز بورس در اوج تابستان

ريزش هاي سنگين اخير بيش از هر چيز تحت تاثير تشديد فضاي بي اعتمادي رقم خورده است آرمان امروز| روز گذشته بازار سرمايه پس از فراز و نشيب فراوان موفق شد کمي صعودي شود و در ارتفاع يک ميليون و 427 هزار واحدي ثابت بماند اما اين رشد بي رمق در حالي رقم خورده که بازار از ابتداي مرداد ماه با ريزش‌هاي سهميگن مواجه بوده و حتي احتمال از دست دادن قله 1.4 ميليون واحدي نيز براي شاخص پيش‌بيني مي‌شد. موضوعي که باعث واکنش رئيس سازمان بورس شده و مجيد عشقي در تشريح دلايل ريزش‌ها ضمن آنکه رشد نرخ بهره بين بانکي را از عوامل موثر در بازار عنوان کرده اما بخشي از ريزش‌ها را ناشي از تغييرات قيمتي کالاها در بازار جهاني دانسته و تاکيد کرده تصميمات اتخاذ شده در حوزه خودرو و همچنين قيمت گذاري دستوري از ديگر عواملي است که ريزش بازا را رقم زده است . البته در مقابل اين اظهارت اگرچه که اکثر کارشناسان متفق القول نرخ بهره بين بانکي را در ريزش‌ها حائز اهميت مي‌دانند اما فضاي بي‌اعتمادي حاکم بر بازار را مهمترين دليل خروچ پول حقيق از بازار دانسته به طوري‌که حتي به عدم تاثير گذاري شاخص از نرخ تورم و تغييرات نرخ ارز شده است به گفته تحليلگران عوامل بنيادي مي تواند وضعيت سهامداران را دگرگون کند اما بلاتکليفي مذاکرات برجامي و تشديد سايه ابهام اين نويد را مي‌دهد که بايد شاهد عبور شاخص از مرز يک ميليون و 350 هزار واحدي باشيم.
تشديد فضاي بي اعتمادي
 در حالي که در دو ماه ابتداي سال بازدهي شاخص کل تا 17 درصد و بازدهي شاخص هم وزن هم تا 30 درصد افزايش پيدا کرد اما در دو ماه دوم سال با ريزش‌هاي پي درپي  شاخص کل به بازدهي 7.5 درصد و شاخص هم وزن به کمتر از 15 درصد رسيد و با کاهش مواجه شد. در اين رابطه اگرچه برخي از تحليلگران معتقند  سياست‌گذاران بازار سرمايه براي جلوگيري از تکرار رشد شتابان بازار سرمايه در ابتداي سال 99، با تصميماتي مانع از ورود نقدينگي به بازار سرمايه شدند. اما بررسي ‌ها از گزارش‌هاي فصلي بسياري از شرکت‌ها نشان مي‌دهد اکثر آنها رشد سوددهي و طرح هاي توسعه اي دارند که از وضعيت مساعد حکايت دارد اما تقاضايي براي اين شرکت‌ها در بازار وجود ندارد، عرضه‌کنندگان سهام در بازار جولان مي‌دهند. از طرف ديگر رشد تورم در ماه‌هاي اخير هم نتوانسته بورس را سبزپوش کند. تورمي که در تير ماه رکوردشکني کرد و اميدي نيز براي بهبود آن وجود ندارد. که از تشديد فضاي بي اعتمادي در بين سهامداران حکايت دارد.
همچنين يکي از مهم‌ترين ابهاماتي که هميشه پيرامون معاملات بورس وجود داشته و ريسک معامله را براي بورسي‌ها بالا برده، آينده مذاکرات هسته‌اي است. مذاکراتي که ماه‌ها است بر بورس سايه انداخته و هرگونه خبر منفي از آن، واکنش شديد بورسي‌ها را در پي دارد. البته در اين ميان رشد نرخ بهره بين بانکي از مهمترين موضوعاتي است که به اعتقاد اهالي بازار سرمايه به تشديد ريزش‌ها دامن زده است.  بورسي‌ها که افزايش اين نرخ را يکي از عوامل افت بورس مي‌دانند، بارها نسبت به اين موضوع اعتراض کردند. در واکنش به اين اعتراضات، دولت و بانک مرکزي در 6مرداد ماه، نرخ سود بين بانکي را از 21.31درصد به 21.13درصد کاهش داد. با اين وجود، نه تنها بازار واکنش مثبتي به اين موضوع نشان نداد، بلکه از ابتداي هفته شاهد يکي از سنگين‌ترين افت‌هاي اخير بوده‌ايم. دراين رابطه کارشناسان شرايط تکنيکالي بازار را نيز در ريزش ها موثر مي دانند و معتقدند که بررسي روند شاخص کل، از ادامه کاهش آن حکايت دارد. تحليل تکنيکال، اين سيگنال را به بازار مي‌دهد که هدف بعدي شاخص کل، سطح يک ميليون و 350هزار واحد است. به اين ترتيب، فروشندگان براي جلوگيري از زيان، به تکاپو افتاده‌اند.
سياست هاي دستوري و نوسانات جهاني قيمت ها


 با تداوم ريزش‌هاي سنگين مجيد عشقي، رييس سازمان بورس درباره دلايل ريزش شاخص گفت: در روند بازار متغيرهاي مختلفي تاثيرگذار بودند که يکي از آنها تغيير قيمت‌هاي جهاني بود. محاسبه کنيد فقط از ابتداي خردادماه تا به امروز قيمت جهاني کالاهاي اساسي به چه اندازه‌اي تغيير کرده‌ است. بايد توجه داشته باشيم که بازار سرمايه، بازار انتظارات است.
وي افزود: درست است که در 3 ماه ابتداي سال گزارش‌هاي بسيار خوبي را از بازار و شرکت‌ها داشتيم اما با توجه به کاهش قيمت‌هاي جهاني بازار دقيقا هوشمندانه عمل کرد و اثري که کاهش قيمت‌هاي جهاني بر روي بازار سرمايه ‌گذاشت اثر کمي نبود. در برخي از کالاها با کاهش محسوس قيمت‌ها مواجه شديم که بر بازار سرمايه اثر قابل توجهي داشت.     
رييس سازمان بورس ادامه داد: در همين مدت قيمت محصولات فولادي، مس و پتروشيمي در بورس کالا کاهش محسوسي را تجربه کرد البته هر چند که قيمت برخي اين محصولات هنوز از قيمت‌هاي سال 1400 بالاتر است اما روند کاهشي داشتند و نمي‌توان اثر کاهش قيمت‌هاي جهاني برخي از کالاها را بر بازار سرمايه انکار کرد.
عشقي با بيان اينکه دولت هرگز چنين انگيزه‌اي را ندارد که جلوي رشد بازار سرمايه را بگيرد و مانع از رشد شاخص شود، اظهار داشت: بازار براساس متغير‌هاي موثر رفتار مي‌کند. البته قبول دارم يک سري تصميمات مانند افزايش نرخ بهره بانکي در بازار سرمايه اثرگذار بود، از اين رو به رئيس بانک مرکزي گفتم که وقتي در ستاد اقتصادي دولت تصميمي مبني بر تعيين نرخ بهره بين‌بانکي گرفته شده، عبور از اين عدد باعث بي‌اعتمادي مي‌شود از اين رو درخواست کرديم نرخ بهره بين بانکي را کاهش دهند و پايبند به تصميمات اقتصادي باشند.
وي با اشاره به ساير مولفه‌هاي تاثير گذار در بازار سرمايه گفت: موارد اثرگذار ديگري مانند تصميمات درباره خودرو و خودروسازان، قيمت گذاري دستوري در ساير صنايع را هم پيگيري مي‌کنيم، هر چند پيگيري فقط نبايد از طريق سازمان بورس انجام شود. مسئوليت اصلي در قيمت‌گذاري‌هاي دستوري شرکت‌ها هستند و مديران شرکت‌ها بايد توجه داشتند که نسبت به مراقبت از اموال مردم مسئوليت دارند و بايد منافع سهامداران را حفظ کنند.
رييس سازمان بورس در پاسخ به اين سوال که چرا مانند سال‌هاي گذشته قيمت‌ها در بازار سرمايه و شاخص همراه با افزايش نرخ دلار بالا نرفت، گفت: اين دو نسبت به يکديگر  تناظر يک به يک ندارند و نبايد يک متغير را در نظر گرفت. به طور قطع در ميان مدت و بلندمدت بين اين دو هماهنگي ايجاد مي‌شود اما تناظر يک به يک و همزماني مطلق بين آنها وجود ندارد.
وي افزود: افزايش نرخ ارز قطعا اثر خود را در صورت‌هاي مالي مي‌گذارد و در روندي که تا پايان سال طي مي‌شود اثر خود را نشان مي‌دهد.