اتصال 8.7 میلیون کارتخوان به سامانه مالیات

 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در مهر ۱۳۹۸ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و با وجود اینکه قانونگذار برای اجرای آن ۱۵ ماه زمان در نظر گرفت، اما این قانون در دولت دوازدهم اجرا نشد. با روی کار آمدن دولت سیزدهم و استقرار تیم اقتصادی دولت در وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی، اجرای قانون مذکور به عنوان مهمترین اولویت سازمان امور مالیاتی کشور در نظر گرفته شد و سامانه مؤدیان از تاریخ ۲۰ تیرماه پس از تولید و انجام تست‌های سرد و گرم وارد مرحله پیاده‌سازی شده است.

​​​​​​​ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در مهر ۱۳۹۸ در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و با وجود اینکه قانونگذار برای اجرای آن ۱۵ ماه زمان در نظر گرفت، اما این قانون در دولت دوازدهم اجرا نشد. با روی کار آمدن دولت سیزدهم و استقرار تیم اقتصادی دولت در وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان مالیاتی، اجرای قانون مذکور به عنوان مهمترین اولویت سازمان امور مالیاتی کشور در نظر گرفته شد و سامانه مؤدیان از تاریخ ۲۰ تیرماه پس از تولید و انجام تست‌های سرد و گرم وارد مرحله پیاده‌سازی شده است.
درکنار مواد مختلف این قانون که هر یک تحولی بزرگ در نظام مالیاتی کشور ایجاد می‌کند، ماده 11 آن مربوط به شناسایی و اتصال ابزارهای پرداخت به سامانه مؤدیان مالیاتی است. با توجه به تعداد بالای ابزارهای پرداخت درکشور و نیز ارزش بالای تراکنش‌های این ابزارها، اتصال آنها به سامانه مالیاتی می‌تواند در زمینه افزایش درآمدهای مالیاتی و عدالت مالیاتی مؤثر باشد.


درهمین خصوص، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی می‌گوید: با اقدامات مشترک بانک مرکزی‏، شبکه پرداخت و سازمان امور مالیاتی؛ اجرای ماده ۱۱ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان به مراحل انتهایی خود نزدیک می‌شود. به گفته مهران محرمیان، درحال حاضر بیش از 97.5 درصد از ابزار‌های پرداخت، اعم از دستگاه‌های کارتخوان و ابزار‌های پذیرش اینترنتی به سامانه مؤدیان مالیاتی متصل شده‌اند و دارای پرونده مالیاتی هستند. آن درصد اندک باقیمانده هم در دو هفته آینده به این سامانه متصل یا قطع خواهند شد.
براساس گفته‌های معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در روند اجرای این تکلیف قانونی، سعی شد حداقل آسیب به کسب و کار‌ها وارد شود و بر این اساس عملیات اجرایی این بخش از قانون به صورت تدریجی و مرحله به مرحله انجام شد.محرمیان افزود: با کامل شدن ساماندهی شبکه پرداخت، شفاف شدن جریان پرداخت‌ها و فعالیت‌های اقتصادی را شاهد خواهیم بود. گفتنی است، طبق ماده 11 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، بانک مرکزی موظف است با همکاری سازمان امور مالیاتی، دستگاه‌های کارتخوان بانکی یا درگاه‌های پرداخت الکترونیکی را ساماندهی کند و با ایجاد تناظر بین آنها با مجوز فعالیت و شماره اقتصادی بنگاه‌های اقتصادی به هر یک از پایانه‌های فروش، شناسه یکتا اختصاص دهد.
پس از تخصیص شناسه مذکور، کلیه تراکنش‌های انجام شده از طریق حساب‌های بانکی متصل به دستگاه‌های کارتخوان بانکی و نیز درگاه‌های پرداخت الکترونیکی به عنوان تراکنش‌های بانکی مرتبط با فعالیت شغلی صاحب حساب بانکی محسوب شده و بانک مرکزی موظف است ‏، اطلاعات این تراکنش‌های بانکی شامل مانده اول دوره، وجوه واریزی، وجوه برداشت شده و مانده آخر دوره هر حساب بانکی را به منظور تکمیل پایگاه اطلاعات هویتی، عملکردی و دارایی مؤدیان به صورت برخط در اختیار سازمان قرار دهد.
تعداد ابزارهای پرداخت
براساس آمارهای ارائه شده ازسوی شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت کارت (شاپرک)، درخرداد ماه امسال 8 میلیون و 531 هزار و 250 دستگاه کارتخوان فروشگاهی فعال در کشور وجود داشته که سهم این دستگاه‌ها ازکل ابزارهای پرداخت به نزدیک 94 درصد می‌رسد. همچنین تعداد ابزارهای پذیرش اینترنتی نیز 402 هزار و 989 مورد اعلام شده است که این ابزار نیز سهم 4.4 درصدی از کل ابزارهای پرداخت دارد. بدین ترتیب درخرداد امسال تعداد کل ابزارهای پرداختی که باید به سامانه مؤدیان مالیاتی متصل شود، به 8 میلیون و 934 هزار و 239 مورد می‌رسد. حال با درنظر گرفتن 97.5 درصد ابزارهایی که تاکنون برای آنها پرونده مالیاتی تشکیل شده است، درمجموع 8 میلیون و 710 هزار و 883 مورد به سامانه مؤدیان مالیاتی متصل شده است و مابقی نیز طی هفته‌های آینده تعیین تکلیف خواهد شد.
این درحالی است که دراسفند ماه سال 1399 تعداد کل ابزارهای پرداخت مشمول اتصال به سامانه مالیاتی 11 میلیون و 173 هزار و 561 مورد بوده است که با فراخوان سازمان امورمالیاتی به مشاغل به منظورثبت اطلاعات دستگاه‌های پذیرش خود یا درخواست غیرفعال کردن آنها، تعداد این ابزار رو به کاهش گذاشته است. به طوری که در اسفند ماه سال گذشته تعداد ابزارهای پرداخت کارتخوان و اینترنتی به 9 میلیون و 826 هزار و 249 مورد کاهش یافته است. درفروردین ماه امسال نیز تعداد این ابزار به 8 میلیون و 698 هزار و 148 مورد رسیده است که درنهایت در خرداد امسال با تعیین تکلیف تعدادی از ابزارها، تعداد آنها به 8 میلیون و 934 هزار و 239 مورد بالغ شده است.
براساس ماده 11 قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، با اعلام سازمان امورمالیاتی و همکاری شاپرک، بانک مرکزی اقدام به غیرفعال کردن ابزارهایی که  مالکان آنها از ثبت در سامانه مالیاتی خودداری کرده‌اند، کرده است. برهمین اساس درنخستین مرحله و درزمستان سال گذشته بانک مرکزی 200 هزار دستگاه کارتخوان را غیرفعال کرد و به دنبال آن طبق درخواست غیرفعال کردن ابزارهایی که راکد بوده‌اند، حدود 3 میلیون درخواست غیرفعال کردن اعلام شد.
گفتنی است، برپایه آمارهای شرکت شاپرک، در اسفند 1399، 9 میلیون و 600 هزار و 451 دستگاه کارتخوان فعال درکشور وجود داشت که این تعداد در اسفند سال گذشته به 9 میلیون و 159 هزار و 182 دستگاه و درفروردین سال‌جاری به 8 میلیون و 354 هزار و 79 دستگاه کاهش یافت. درنهایت در خرداد امسال نیز تعداد دستگاه‌های کارتخوان به 8 میلیون و 531 هزارو 250 دستگاه رسیده است. بدین ترتیب درفاصله اسفند 1399 تا خرداد امسال، تعداد دستگاه‌های کارتخوان فروشگاهی کشور بیش از یک میلیون دستگاه و معادل 11 درصد کاهش یافته است.
درخصوص ابزار پذیرش اینترنتی نیزشاهد افت قابل توجهی هستیم. در حالی که دراسفند سال 1399 تعداد این ابزار، یک میلیون و 573 هزار و 110 مورد اعلام شده بود، این تعداد در اسفند گذشته به 667 هزار و 67 مورد و درفروردین امسال به 344 هزار و 69 مورد کاهش یافت. اما درخرداد امسال به 402 هزار و 989 مورد رسیده است. درخصوص ابزارهای اینترنتی نیزاز اسفند 1399 تا خرداد امسال تعداد این ابزار بیش از یک میلیون و 170 هزار مورد معادل 74 درصد کاهش یافته است.
درواقع طی سال‌های گذشته اعطای دستگاه‌های کارتخوان و ابزارهای پرداخت بدون سختگیری‌های قانونی به متقاضیان انجام می‌شد و برهمین اساس تعداد این دستگاه‌ها مدام رو به افزایش بود. این درشرایطی است که بخشی از این دستگاه‌ها با تراکنش سفر راکد و بخشی دیگر حتی از کشور خارج می‌شد. اما با ساماندهی صورت گرفته و الزام اتصال به پرونده مالیاتی تعداد ابزارهای پرداخت درکشور واقعی شده است. 
تراکنش 725 هزارمیلیارد تومانی دریک ماه
با بررسی ارزش و مبلغ تراکنش ابزارهای پرداخت کارتی اهمیت آن بیشتر نمایان می‌شود. براساس اعلام شرکت شاپرک در سال 1399 ارزش تراکنش‌ ابزارهای پرداخت شامل دستگاه‌های کارتخوان، اینترنتی و موبایلی با 33 میلیارد تراکنش، بیش از 5357 هزارمیلیارد تومان بوده است. تنها درخرداد امسال با تعداد 3.7 میلیارد تراکنش، ارزش تراکنش‌های شاپرک بیش از 725 هزارمیلیارد تومان بوده است. بدین ترتیب اتصال این ابزارها به سامانه مالیاتی ضمن افزایش درآمدهای مالیاتی دولت موجب افزایش شفافیت اقتصادی در کشور می‌شود.

​​​​​​​