روزنامه آرمان امروز
1401/05/12
مدل ونزوئلایی توافق در راه است؟
محمدعلی بصیری*مواضـع اعلامی طرفیـن برجـام در هفته هـای اخیـر حاکـی از آن اسـت کـه شـاید دیگـر نتـوان برجـام سـال 2015 را احیـا کـرد. بـه نظـر می رسـد کـه ایـران و آمریـکا از ایـن توافـق عبـور کرده انـد. طرفهـای دیگـر برجـام نیـز بـه ایـن امـر اذعـان کرده انـد کـه کار بـرای توافـق سـخت شـده اسـت. در چنیـن وضعـی، طرفهـای اصلـی بـه ابـزار فشـار خود متوسـل شـده تا شـاید دسـت آورد بهتـری نصیبشـان شـود. در همین راسـتا مقامهای آمریکایـی عنوان کرده انـد کـه بـه دنبال شناسـایی راه هـای دور زدن تحریم هـا و فروش نفـت ایران هسـتند و این مسـیرها را مسدود خواهند کرد. این تهدید یکی از ابزار دولت آمریکا علیـه ایـران اسـت و در ماه هـای اخیـر نیز همواره به شـکلی به آن متوسـل شـده انـد. ایـن تلاش آمریکایی هـا تازگی نـدارد. بایـدن نیز عنـوان کرده که فشـارهای سیاسـی، دیپلماتیـک و اقتصـادی ابـزار آنهـا بـرای اعمـال فشـار بر ایران اسـت. متقابلا ایران نیز عنوان کرده اسـت که «اقدام در مقابل اقدام» را در دسـتور کار قرار داده اسـت و تعهـدات برجامی خود را بیش از گذشـته کاهـش میدهد. این موضع گیریهـا تـا جایی پیش رفته که عملا ایران را تهدید به حمله به مراکز هسـتهای کرده اند. ایران نیز عنوان کرده اسـت که توانایی تولید سلاح هسـته ای را دارد و آن را تولیـد خواهد کرد. روند به گونه ای شـده اسـت که طرفین بـا وجود این که اعلام می کننـد قصـد دارند از طریق دیپلماتیک مشکلات را حل کنند، اما به این نتیجه رسـیده اند که در مسـیر تقابل ها شـاید به آن چیزی که می خواهند، دسـت یابند. باید توجه داشـت که آمریکا نیز مشکلات خاص خود را دارد و مشخصا نمی خواهد بیش از تقابل اقتصادی، هزینه ای برای مقابله با ایران دهد؛ زیرا در مسـاله اوکراین، تایـوان و انـرژی با مشکلات متعددی رو به رو هسـتند و نمی خواهنـد بیش ازاین گرفتار مسـائل پیچیده شـوند. آمریکا و هم پیمانانش دیگر ظرفیت و توان گذشـته بـرای مقابلـه بـا ایـران را ندارنـد و بـه همیـن دلیـل صرفـا بـه سـمت تحریم های اقتصـادی میرونـد و ایـران را در تنگنـای سیاسـی نگـه میدارنـد. در مقطعـی از زمـان حتـی شـاهد بودیـم که روسـیه و چین نیـز علیه ایـران و به نفـع آمریکا در شـورای امنیـت رای میدادنـد امـا دیگـر ایـن همراهـی بـا غرب نیـز وجود نـدارد. باید در نظر داشـت که آمریکا هر چه در توان داشـته علیه ایران به کار برده اسـت و شـاید صرفا چند شـرکت دیگر را در لیست داشـته باشد که بخواهد تحریم کند، امـا بـاز هم به نتیجه نرسـیده اسـت. در همین راسـتا بـود که مقامهای اسـرائیلی عنـوان کرده انـد کـه بـا گریـز هسـته ای ایـران مواجـه شـده اند و ایـران بـه جمـع قدرتهای هسـته ای جهان پیوسـته اسـت و دیگر نمی توان با ایـران مقابله نظامی کرد. تمامی این مسـائل دلیل نمی شـود که ایران زمان را از دسـت بدهد و صرفا با سیاسـت تقابلی پیش برود. ایران باید از دیپلماسـی و چانه زنی پیرامون میز مذاکره اسـتفاده کنـد و از ایـن طریـق نیـز به فکـر بدسـت آوردن منافع ملی خود باشـد. ایران در شـرایطی که اروپا و آمریکا زیر فشـار هسـتند، میتوانسـت امتیازات خوبی بدسـت آورد و حداقـل بخـش بانکـی، صنعتی و نفتی خـود را از زیـر تحریم خارج کنـد. این شـرایط همچنـان مهیا اسـت و اگر از این فرصت اسـتفاده نکنیم شـاید در آینـده جـز پشـیمانی حاصلی نصیبمان نشـود. امروز میتوان بهتـر عمل کرد و حداقل امتیازاتی برای مدت دو سـال بدسـت آورد تا کشـور از زیر فشـار اقتصادی خـارج شـود. در ایـن عرصـه میتـوان توافقهایـی داشـت کـه کشـور نیـز متضرر نشـود. توافـق حداقلی مشـخصا در ایـن برهه زمانی بهتـر از عدم توافـق به صورت کلی اسـت. مشـابه اقدامی که کشـور ونزوئلا انجـام داد و در توافقی بـا آمریکا اجازه پیـدا کـرد تا مقادیـری انرژی به بـازار عرضه کنـد و درآمد حاصـل از آن را دریافت کنـد. ایـن اتفـاق در حالی رخ داده اسـت که هنوز اختلافات میـان آمریکا و ونزوئلا وجـود دارد و توافقـی میـان دولتهـا صورت نگرفته اسـت. با این وجـود ونزوئلا به بهـره اقتصادی نیز دسـت پیدا کـرد، در حالی که ایـران در این زمینه ضعیف عمل کـرده اسـت. این یـک راه حل خـوب میتواند در ایـن مقطع زمانی باشـد تا دولت بتواند درآمدهای بیشـتری کسـب کند.
استاد روابط بین الملل
سایر اخبار این روزنامه
برترین های کنکور 1401
سياست‌گذاري‌هاي مبهم و سر درگمي عمومي
عوارض تهران – شمال 134 هزار تومان!
بهارستان پاي کار «دارويار»
وقت کُشي دولت در افزايش حقوق بازنشستگان
پکن؛ متحد یا شریک موقت
ايران در پي ساخت بمب اتم نيست
دولت توپ گراني را به بهارستان پاس داد
«القاعده» پس از مرگ ايمن الظواهري همچنان ادامه مي‌يابد
مدل ونزوئلایی توافق در راه است؟
مرگ ایمن الظواهری؛ برگ برنده بایدن؟
«خنده» زده شديم!
مدل ونزوئلایی توافق در راه است؟
مرگ ایمن الظواهری؛ برگ برنده بایدن؟
