روزنامه جوان
1401/05/13
ورود چین به دوران «چالش فعال» با امریکا
رئیس مجلس نمایندگان امریکا بهرغم تهدید چین، به تایوان رفت تا در نبرد ارادهها، واشنگتن در ظاهر ابرقدرتی و قدرقدرتیاش را به رخ جهان و چینیهایی بکشد که خود را در جهان آینده، جانشین ایالات متحده میدانند. در واشنگتن، بعضیها، این را نشانه پیروزی یک ابرقدرت با تجربه بر یک قدرت تازهکار میدانند؛ رویدادی که مایک پمپئو جمهوریخواه را در کنار نانسی پلوسی دموکرات قرار داد: «امریکا هرگز از حزب کمونیست چین دستور نگرفته و هرگز هم نخواهیم گرفت.» برخی کارشناسان دستراستی ملیگرا پا از این هم فراتر گذاشته و نه تنها برای پلوسی ۸۲ ساله کف زدند، بلکه سه شنبه را «روزی بزرگ برای امریکا» میخوانند. اکثریتی بزرگ اما، نگران تبعات خشم قدرتی نوظهورند که پلوسی با سفرش، آن را جری کرده و دیر یا زود درصدد تلافی برخواهد آمد؛ روندی که رویارویی اژدها و عقاب را از وضعیت خفته کنونی، وارد حالت فعال میکند. به گزارش «جوان»، نانسی پلوسی به عنوان عالیترین مقام امریکایی طی ۲۵ سال گذشته، سه شنبه شب پا به تایوان گذاشت و آنجا مانند هر رهبر پیروز دیگری، از صلح و دوستی صحبت کرد و اینکه «امریکا تایوان را تنها نخواهد گذاشت». بماند که پلوسی چطور شبانه و با پروازی نامشخص و نیمهنظامی به تایپه رفت، سفر او بهرغم همه تهدیدها و به قول برخی، خط و نشان کشیدنها و رجزخوانیهای مقامهای بلندپایه در پکن انجام شد. انتظار میرفت چینیها، هواپیمای او را رهگیری یا دستکم در فرود آن اخلال ایجاد کنند؛ سناریوهایی که عصر سه شنبه اتفاق نیفتاد و هواپیمای حامل او در فرودگاه تایپه به زمین نشست. پلوسی ۸۳ ساله دیروز هم بدون اتفاق خاصی تایوان را ترک کرد و به واشنگتن برگشت. «یک روز عالی» برای امریکا...تا اینجای کار، بازی به نفع امریکا است، دولتی با تجربه ابرقدرتی بیش از ۷۵ ساله که توانست در جنگ ارادهها، بر یک قدرت نوظهور غلبه کند. مایک پمپئو، وزیر خارجه دولت جمهوریخواه دونالد ترامپ در توئیتر نوشت: «امریکا هرگز از حزب کمونیست چین دستور نگرفته و هرگز هم نخواهیم گرفت و ما همیشه از دولت مستقل تایوان و مردم آزادیخواه آن حمایت خواهیم کرد.» گوردون چانگ، کارشناس چینی هم در برنامه «زاویه اینگراهام» روز سه شنبه را «روز عالی برای امریکا» نامید و گفت: «آنچه رئیس مجلس پلوسی به مردم تایوان و مردم منطقه، مردم جهان و مردم امریکا گفت این بود که ما مرعوب نخواهیم شد. این مهم است، زیرا اگر او نمیرفت، ما بدترین عناصر در نظام سیاسی چین را با نشان دادن اینکه ارعاب علیه امریکا کارآمد است، جسور میکردیم. این روز بزرگی برای امریکاست.» ورای این تحلیلها اما، یک نگرانی گسترده درباره اثرات میانمدت و بلندمدت در میان اکثر تحلیلگران امریکایی قابل مشاهده است. پکن که درباره «تأثیر سیاسی وحشتناک» سفر پلوسی هشدار داده و گفته بود ارتش آزادیبخش در صورتی که حس کند حاکمیت و تمامیت ارضی پکن در معرض تهدید قرار گرفته، «دست بسته نخواهد نشست»، در اولین اقدام، سفیر امریکا را در پکن برای اعتراض به سفر نانسی پلوسی به تایوان احضار کرد. پکن این اقدام پلوسی را «بسیار شنیع» توصیف کرد، عواقب آن را بسیار جدی خواند و به او گفت: «چین بیکار نخواهد ماند.» ارتش آزادیبخش خلق چین (PLA) هم از آغاز رزمایشهایی در اطراف جزیره تایوان خبر داده که طی آن از مهمات واقعی استفاده میشود. تصاویر پخش شده از این رزمایش که تلویزیون چین آن را پخش کرد، نشان میدهد که جنگندههای رادارگریز جی ۲۰ از روی باندی در فرودگاه بلند شده و همچنین پرتابکنندههای راکت و موشک نیز به حالت آمادهباش درآمدهاند. ارتش چین اعلام کرد که یک مجموعه مانورهای نظامی با گلوله واقعی را از چهارم اوت (امروز) شروع میکند که تا هفتم اوت ادامه خواهد داشت؛ رزمایشهایی که در شش منطقه مختلف که از همه جهات، جزیره تایوان را احاطه میکنند، برگزار خواهند شد. دیوید فینکلشتاین، کارشناس کهنهکار چین که ریاست بخش چین و اقیانوس آرام در اندیشکده CNA، را بر عهده دارد، دیروز به فایننشالتایمز گفته که به یاد نمیآورد که چین هرگز تمرینات بزرگی را در سواحل شرقی تایوان انجام داده باشد. وزارت دفاع تایوان اعلام کرده که تهدید چین به برگزاری رزمایش با آتش با هدف تهدید بنادر و مناطق شهری کلیدی این کشور بوده و به صلح و ثبات منطقه آسیب وارد کرده است.
چنین روندی، در مناسبات امریکا با چین که بهرغم تنشهای قابل توجه در چند دهه گذشته، از نوعی ثبات استراتژیک برخوردار بوده، نشانه خوبی به حساب نمیآید. وانگیی، وزیر خارجه چین روز چهار شنبه در یک بیانیه از امریکا خواست تا چهار توهم را کنار بگذارد؛ «توهم دخالت در روند اتحاد مجدد چین، توهم کارشکنی در توسعه چین، توهم مداخله در وضعیت ژئوپلیتیکی چین و توهم اشتباه گرفتن حق و باطل.» وزیر خارجه چین تأکید کرده که تایوان بخشی از چین است و اینکه «درک این اتحاد مجدد یک اتفاق تاریخی و اجتنابناپذیر است. ما هیچ اجازهای به مداخله نیروهای تجزیهطلب «استقلال تایوان» یا نیروهای خارجی نخواهیم داد.» وانگیی تهدید کرده که «امریکا بهای تضعیف حاکمیت و منافع امنیتی چین را میپردازد» و در حالی که قرار است به کامبوج سفر کند، گفته میشود هیچ برنامهای برای دیدار با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا ندارد.... یا لحظهای دلخراش؟
دولت چین اعلام کرد که از روز چهار شنبه صادرات شن و ماسه به تایوان را در واکنش به سفر نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان امریکا به این جزیره، متوقف میکند. پکن همچنین تصمیم گرفته واردات مرکبات، برخی محصولات دریایی و ماهی منجمد از تایوان را متوقف کند، اقداماتی که علاوه بر کمسابقه بودن در سنت رفتارهای سیاسی چین، میزان خشم پکن از وضع موجود را نشان میدهد. میا نوونز، کارشناس مسائل چین مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک، با اشاره به رزمایشی که چینیها شروع کردهاند، میگوید که ارتش امریکا احتمالاً از آسمان دریای چین جنوبی که چین ادعای مالکیت آن را دارد و به شدت هم نظامی شده، دور شده باشد، زیرا ارتش چین شروع به استقرار موشک در جزایر مصنوعی آن کرده، کاری که برای هواپیماها خطرناک است. بقیه کارشناسان مسائل چین در غرب نیز، اکثراً دیدگاه مساعدی به سفر پلوسی ندارند. کوین راد، نخستوزیر سابق استرالیا در گفتگو با بیبیسی، سفر پلوسی را «ریختن بنزین روی آتش» توصیف کرده و گفته است: «تایوان در حال رفتن به سمت و سویی بد است، یک فرسایش دائمی از وضعیت امنیتی صرفاً برای دو روز افزایش قند.» کریگ سینگلتون، کارشناس چین در بنیاد دفاع از دموکراسیها (FDD) معتقد است که سفر پلوسی اشتباهی بود که خطر تشدید تنشهای امریکا و چین را به دنبال دارد. او میگوید: «لفاظیهای پکن نشان میدهد که این یک بحث یک هفتهای نخواهد بود. مانورهایی که آنها اعلام کردند بسیار جدی است. چین در روزهای آینده پس از بازگشت پلوسی به خانه بسیار راحت خود در سانفرانسیسکو، عناصر قدرت را در دست خواهد گرفت.» جنیفر رودولف، کارشناس چین در مؤسسه پلی تکنیک ورچستر، در گفتگو با فایننشالتایمز گفته که چشمانداز جهانی با ظهور چین به عنوان یک قدرت تغییر کرده است. او به سفر ۲۵ سال پیش نیوت گینگریچ، رئیس وقت مجلس نمایندگان امریکا به تایوان اشاره کرده و میگوید: «وقتی گینگریچ هم به تایوان رفت، چین عصبانی بود..، اما (ما) در نقطهای نبودیم که الان هستیم و چین فعالانه نقش ایالات متحده در جهان را در جبهههای مختلف به چالش میکشد [و]تعامل، غرق شده در آب دیده میشود... این همان چیزی است که لحظه کنونی را بسیار دلخراش میکند.» لایل گلدشتاین، مدیر تعامل با آسیا در اندیشکده اولویتهای دفاعی با تأیید چنین چشماندازی، سفر پلوسی را یک «شیرینکاری احمقانه سیاسی» خوانده که هرچند خودش به تنهایی منجر به جنگ نمیشود، ولی روند غمانگیز خوابگردی به یک فاجعه جهانی و ملی را در زمان نامشخصی از آینده تسریع خواهد کرد. آماندا هسیائو، تحلیلگر ارشد گروه بحران چین به نیوزویک گفته است که «لحظههای پرتنشی از این دست، احتمال سوء برداشت دو طرف از نیات یکدیگر را افزایش میدهد که منجر به پاسخهای نامتناسب و تشدید تنش میشود.»
سایر اخبار این روزنامه
حجابستیزی روی دیگر اسلامهراسی
«خاموشی» ما را روشن کرد
کسی حاضر نبود جنازه فرزند ناخلف شیخ را بردارد
مدارس دولتی دیپلمهپرور!
ورود چین به دوران «چالش فعال» با امریکا
اشتباه نکنید! پلوسی مأمور دولت بایدن بود
پایان خوش گروگانگیری آجودانیه پس از ۴ ساعت وحشت
نگرانی از بروز جرائم مسلحانه
سالهای پس از جنگ به عطش شهادت حاج عبدالله افزوده بود
۱۰ دستاورد دولت رئیسی بدون برجام و FATF
من مسلمان شده عشق حسینم
«عاشورا» ساعت صفر تغییر تاریخ!
اقامه عزاداری با احیای سنتها
پروندههایی برای ترک فعلهای سیل تشکیل شدهاست
نمکپاشی سیاسی روی زخم و درد ۸ میلیون مستأجر