می‌گندانیم، اما ارزان نمی‌کنیم!

در پی کاهش خرید میوه از ابتدای مرداد ماه، میوه‌های گران تابستانی روی دست عمده‌فروشان و توزیع‌کنندگان میوه باقی مانده و درحال فاسد شدن است، به طوری که اخیراً فیلمی در فضای مجازی منتشر شده که در میدان اصلی میوه و تره بار پایتخت، عمده‌فروشان میوه‌ها را روانه سطل‌های زباله می‌کنند. فعالان بازار و مردم از گرانی قیمت‌ها در میدان اصلی میوه و تره بار گله می‌کنند و می‌گویند: «دلالان و فرصت‌طلبان حاضرند میوه‌ها را راهی سطل زباله کنند، اما قیمت‌ها را اندکی ارزان نکنند تا مردم بتوانند خریداری کنند. حتی حاضر نیستند این میوه‌های پلاسیده را در اختیار مردم کم بضاعت قرار دهند.» افکار عمومی همچنان منتظر واکنش مسئولان مربوطه و ساماندهی بازار میوه و تره‌بار پایتخت هستند.
داستان پر غصه گرانی میوه تمامی ندارد. در سال جاری تولید انواع میوه‌های بهاره و تابستانه ۵/۱ برابر نسبت به سال قبل بیشتر شده است، اما تقاضای خرید و مصرف میوه و صیفی از ابتدای تابستان در مقایسه با سال‌های قبل به شدت کاهش یافته و طبق گفته رئیس اتحادیه بارفروشان از مرداد ماه ۵۰ تا ۶۰ درصد تقاضا کم شده است. متأسفانه تنظیم بازار میوه به ویژه در تابستان کاملاً رها شده است. میوه‌های داخلی که با آب بسیار آبیاری و کود و هزینه نیروی انسانی تولید شده است سه چهار برابر قیمت میوه‌های وارداتی به دست مصرف‌کننده می‌رسد. البته باغدار نیز منتفع نشده و با قیمت بسیار پایین گاهی ارزان‌تر از قیمت تمام شده می‌فروشد. در این میان فقط دلالان و توزیع‌کنندگان منتفع می‌شوند و بس. در گذشته مردم خرید‌های عمده‌شان را از میادین اصلی میوه و تره بار مراکز استان‌ها و پایتخت خریداری می‌کردند به تصور اینکه در این میادین کالای مورد نظرشان ارزان‌تر از سطح شهر است، اما چند سالی می‌شود که به اصطلاح همین میدان خون مردم را در شیشه کرده و روزانه قیمت‌های میوه را کم و زیاد می‌کنند. روز‌هایی که هر نوع میوه یا هر محصول کشاورزی با حجم بالا وارد میدان می‌شود یا بار مورد نظر از کامیون‌های حمل بار تخلیه نمی‌شود یا اینکه به گوشه‌ای از میدان منتقل می‌شود تا قیمت‌ها ارزان نشود.
سال‌هاست مغازه‌داران سطح شهر و مردم از گرانفروشی میوه در بازار اصلی میوه و تره بار مراکز استان‌ها و پایتخت گله می‌کنند. سازمان تعزیرات، سازمان حمایت و حتی مدیران استانی وزارت صمت نیز از میزان تخلفات عمده‌فروشان میوه و حتی ترفند‌های آن‌ها اطلاع دارند، اما در هیچ دولتی برای ساماندهی این بازار عمده‌فروشی قدمی برداشته نشده است. هرچند هرازگاهی در ایام شب عید مدیران سازمان‌های فوق با دوربین رسانه ملی به این میادین می‌روند و خط و نشان‌هایی برای دلالان و غرفه‌داران فعال در این میادین می‌کشند، اما پس از مدت کوتاهی به فراموشی سپرده می‌شود.
دلال‌بازی شبانه در بازار میوه


دلال بازی و دست به دست شدن بار میوه از ۳ نیمه شب تا ۸ صبح (زمان ورود خرده‌فروشان به بازار میوه) باعث افزایش غیرطبیعی قیمت می‌شود، به طوری که به عنوان مثال در زمانی که بار زردآلو کمتر از حد متعارف است چندین دست خرید و فروش و با قیمت گران به خرده‌فروشان فروخته می‌شود یا دلالان تبانی کرده و یک نوع میوه را کمتر عرضه می‌کنند تا قیمت‌ها مرز ۶۰ یا ۷۰ هزار تومانی خود را حفظ کنند.
بر اساس یک قانون نانوشته قیمت میوه در بازار عمده‌فروشی براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. قانونی که هیچ نتیجه‌ای جز «هرج و مرج» به دنبال ندارد و در نهایت منجر به گرانی بار می‌شود. رئیس اتحادیه خرده‌فروشان میوه و تره بار در گفتگو با «جوان» دلیل گرانی قیمت میوه در سطح خرده‌فروشی را گرانی بار در عمده‌فروشی عنوان می‌کند و معتقد است: «همه ساله سه ماهه بهار به دلیل ورود میوه‌های نوبرانه قیمت‌ها گران است، اما امسال افزایش هزینه دستمزد، حمل و نقل و سایر فاکتور‌های اقتصادی مانند افزایش قیمت مواد غذایی و کالا‌ها ناخودآگاه بر قیمت میوه تأثیر داشته است، اما نکته مهم این است که خرده‌فروشان نه تولیدکننده‌اند و نه نقشی در تعیین قیمت دارند. آن‌ها فقط باری را که توسط عمده‌فروشان قیمت‌گذاری شده است خریداری می‌کنند و با سود متعارف به مردم می‌فروشند.»
کارگر تعیین قیمت روزانه میوه را بر اساس عرضه و تقاضا غلط می‌داند و می‌افزاید: «این نحوه قیمت‌گذاری بازار را دچار آشفتگی کرده و فعالیت دلالان را بیش از گذشته افزایش داده است. موضوعی که سال‌هاست وزارت صمت و جهاد کشاورزی سعی می‌کنند با آن مقابله کنند و متأسفانه موفق نشده‌اند.»
میوه‌ها این بار در میادین روانه سطل زباله‌ها شدند
هر چقدر از تخلفات موجود در میادین عمده‌فروشی میوه گفته شود باز هم کم است. اخیراً فیلمی در فضای مجازی منتشر شده که عمده‌فروشان در حجم‌های بالا میوه‌هایی را که روی دستشان مانده و پلاسیده شده است روانه سطل‌های زباله می‌کنند. این فیلم توسط میوه‌فروشان فعال در میادین انتشار یافته است به این بهانه که قدرت خرید مردم به قدری کم شده که توان خرید میوه ندارند و میوه‌ها باید روانه سطل‌های زباله شود. افکار عمومی در واکنش به این فیلم از گران بودن قیمت‌های میوه در نیمه نخست امسال گله دارند و می‌گویند: «عمده فروشان حاضرند میوه‌ها را فاسد کنند، اما اندکی قیمت‌ها را کاهش ندهند. حتی حاضر نیستند این میوه‌ها را در اختیار قشر کم درآمد جامعه قرار دهند یا در مناطق محروم منطقه توزیع کنند.» به عبارت دیگر فرصت‌طلبان که به دنبال محکوم کردن دولت در کاهش قدرت خرید مردم هستند با انتشار این فیلم خود را محکوم کردند، چراکه قطعاً مردم قدرت خرید گیلاس ۱۵۰ هزار تومانی، شلیل ۸۰ هزار تومانی و... را ندارند. مسئولان تعزیرات و سازمان حمایت و حتی وزارت صمت باید بار دیگر وارد میدان شوند و با کنترل میزان بار ورودی و خروجی از میدان و قیمت‌های تعیین شده برای آن بازار را به دست گیرند تا شاید میوه به تمام اقشار جامعه اعم از فقیر و غنی برسد، چراکه میوه دیگر کالای لوکس یا وارداتی نیست که منحصراً به یک عده خاصی برسد و اقشار ضعیف و آسیب‌پذیر فقط تماشاگر باشند. قبلاً میوه‌فروشان میوه‌های لک‌دار و درجه دو و سه را جلوی مغازه‌شان جمع می‌کردند و به اقشار آسیب‌پذیر می‌بخشیدند یا پول بسیار ناچیزی در قبال آن می‌گرفتند. اکنون وضعیت بازار طوری شده که عمده‌فروشی که تعیین قیمت میوه را در دست گرفته حاضر است میوه خود را فاسد کند، اما قیمت آن را اندکی پایین نیاورد تا بارش به فروش برسد.