سردرگمي« ارز» به پاسخ برجام

کارشناسان معتقدند که بازار نتايج رخداد برجام را از قبل«پيش خور» کرده و هم اينک در فاز اصلاحي قرار دارد حميد رضا خالدي
بازار ارز تهران از روزچهارشنبه و پس از انتشار اخبار غيررسمي درمورد پاسخ آمريکا به پيشنهاد اتحاديه اروپا و ايران درباره برجام ريال برخلاف انتظار و پيش بيني هاي صور0ت گرفته دوباره روندي صعودي به خود گرفت. دلار در هفته اي که گذشت بازار پرتلاطمي را تجربه کرد.  روندي که ابتدا به خاطر تحولات برجامي و قوت گرفتن احتمال انجام توافق بين ايران و کشورهاي 5+1 و به سرانجام رسيدن برجام،  چند روزي را با کاهش سپري کرد اما، درست زمانيکه همه انتظار داشتند با ارسال پاسخ آمريکا به ايران ، دلار با شوکي جدي مواجه شود و ريزشي شديد را تجربه کند، اين ارزجهاني دوباره در روزهاي پاياني هفته صعودي تدريجي را آغاز کرد. افزايشي که بنا برتحليل برخي از کارشناسان نتيجه اخبار منفي منتشر شده از سوي برخي از رسانه هاي داخلي و خارجي ، در مورد موافقت آمريکا با پيشنهادات ايران بود. گرچه برخي ديگر از کارشناسان معتقدند که روند اخير تغييرات دلار امري طبيعي است و ناشي از خط مشي اصلاحي بازار است. آنها براين باورند که بازار نتايج خاصل از توافقات برجام را «پيش خور» کرده است.
نفوذ رسانه اي در بازار
گمانه زني هاي رسانه اي در مورد برجام که از اولسط هفته آغاز شده بود، در روز چهارشنبه ، يعني روزي که قرار بود آمريکا پاسخ خود را به پيشنهادات ايران در مورد برجام به اتحاديه اروپا ارسال کند، به اوج خود رسيد. به عنوان مثال شبکه العربيه مدعي شده است: ايالات متحده تمامي شروط اضافي درخواست شده از سوي ايران را رد کرده و از ايران خواسته است که هرگونه محدوديت در بازرسي هاي بين المللي را لغو کند و همچنين گفته است که ايران نبايد اجازه غني سازي اورانيوم بيش از سطح خلوص 4 درصد را داشته باشد.


وال استريت ژورنال نيز با انتشار خبري در اين زمينه مدعي شد: بعيد است که ايالات متحده در پاسخ مورد انتظار خود خواسته هاي ايران را بپذيرد.
با اين حال شهريار حيدري عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي درحاليکه هيچ يک از منايع رسمي کشورمان پاسخي رسمي در مورد جزييات پاسخ برجامي آمريکا  به ايران نداده بودند، در اظهار نظري قابل تامل گفت: برجام طي 35 صفحه بين ما و طرفين برجامي انجام و به ايران و طرف‌هايي اروپايي فرستاده شد؛ البته موارد ريز و جزيي باقي مانده که در حال اصلاح است و اگر موضوع خاصي نباشد و شيطنت‌هاي رژيم صهيونيستي اثري بر روي آمريکا نگذارد، توافق انجام شده است.
وي ادامه داد: در جلسه‌اي که با شوراي عالي امنيت ملي و وزارت امور خارجه داشتيم همه موارد مورد بررسي قرار گرفت. اين توافق برد، برد است و خطوط قرمز نظام و ملاحظات جمهوري اسلامي در آن رعايت شده است؛ در واقع آنچه که در حال حاضر براي ما ضرورت دارد توافق شده است. موضوعاتي قبل از برجام در بحث اف اي تي اف و تحريم سپاه از دولت قبل تا امروز مطرح شده که اين موضوعات قابل مذاکره است. اين مسائل چه در قالب برجام و چه خارج از برجام صحبت شده و البته نهادهاي وابسته به مقام معظم رهبري نيز لغو تحريم شدند.
محمد مرندي، مشاور ارشد تيم مذاکره کننده ايران اما ادعاي شبکه العربيه و برخي ديگر از رسانه ها در مورد رد پيشنهادات ايران از سوي آمريکا، را کاملا اشتباه دانست و گفت: ايران تازه بررسي پاسخ را آغاز کرده و پس از آن هماهنگ کننده مذاکرات را مطلع خواهدکرد. اين اخبار ضد و نقيض عاملي بود براي اينکه برخي از کارشناسان اعلام کنند واکنش بازاربه اين دليل بوده  که معامله گران تصور مي کردند توافق برجام با شکست روبرو شده و قرار است دور جديدي از مذاکرات ادامه پيدا کند . در واقع به زعم اين کارشناسان ، همين تحليل باعث شده بود تا بازار ارز دوباره روندي صعودي را به خود بگيرد بطوريکه قيمت دلار همزمان با ارائه پاسخ آمريکا در شب پنجشنيه از خدود 28900 تومان به 29400 تومان افزايش يافت..
اما دلار تنها قرباني وزهاي اخير مذاکرات برجامي نبود .در حالي هر قطعه سکه امامي در بازار ارز يازدهم مردادماه به دنبال خبرهاي مثبت برجامي وارد فاز ريزشي شده بود، اما از 29 مردادماه تغيير مسير داده و دوباره بازار پروازي  صعودي را به خود گرفت.
درحقيقت فعالان بازار سکه معتقدبودند که يک عامل افزايش قيمت سکه و دلار در بازار، بلاتکليفي در روند مذاکرات و نيز افزايش قيمت دلار در در است.
از سوي ديگر، برخي از تحليلگران اعلام مي کردند که انتظار يک هفته‌اي تهران براي دريافت پاسخ آمريکا درباره متن پيشنهادي اتحاديه اروپا درمورد برجام باعث بدبيني عده‌اي از معامله‌گران نسبت به اين موضوع شده است.
ارز در هفته آينده
ميثم رادپور، کارشناس ارز در همين زمينه و در گفت و گو با خبرنگار آرمان امروز ، با ارايه تحليلي از روند پرتلاطم دلار در بازار هفته گذشته ايران و دليل افزايش قيمت آن ؛ بعد از ارسال پيام آمريکا به اتحاديه اروپا گفت: براي کارشناساني که با تغييرات بازار آشنا هستند اين رويه طبيعي است. در واقع در چنين مواردي ، قبل از وقوع يک رخداد مهم، بازار همزمان با انتشار اخبار مروبط به آن، به اصطلاح شروع مي کند به پيشخور کردن دستاوردهاي آن. براي همين ضرب المثلي در بازار وجود دارد که مي گويند:شايعه يا خبر را بفروش و ارز يا طلا و کالا بخر. يعني معاملات براساس همين اخبار و شايعات تغير قيمت مي دهد. اما بعد از تثبيت شرايط و قطعي شدن آن رخداد، بازار شروع مي کند به اصلاح خودش.
وي با ربط دادن اين تحليل به افزايش دور از انتظار قيمت دلار و سکه گفت: در مورد دلار و سکه نيز وضعيت به همين صورت بوده است. يعني بعد از قوت گرفتن موضوع توافق ايران و آمريکا در مورد برجام ، ابتدا بازار دلار تحت تاثير اين اخبارروندي نزولي به خود گرفت و کاهش پيدا کرد . اما بعد از ارسال پيام آمريکا به اتحاديه اروپا، بازار در يک مسير اصلاحي قرار گرفت و شروع کرد به افزايش تدريجي تا وقتيکه به حد مقبول اصلاخ شده خود برسد. با اين حال هنوز يک سوال اساسي باقي است. اينکه با ادامه اين رويه ، قيمت دلار در هفته آتي چه روندي را تجربه خواهد کرد؟ چندي پيش، علي‌اصغر سميعي، رئيس اسبق کانون صرافان، به تجارت‌نيوز گفت: هيجانات و جوي که در روزهاي گذشته بر اثر خوش‌بيني بيش از اندازه در مورد مذاکرات در بازار ايجاد شد، برخي معامله‌گران را به بروز رفتارهاي هيجاني کشاند.
او افزود: قيمت‌هاي کنوني واقعي نيست و کمتر از ارزش ذاتي دلار است. اکنون نوعي خوش‌بيني غيرواقعي بر بازار حاکم است. در واقع معامله‌گران تصور مي‌کنند که توافق هسته‌اي بدون شک امضا مي‌شود، به صورت فوري به مرحله اجرا مي‌رسد و بلافاصله نيز معجزه مي‌کند. به زودي مشخص مي‌شود که اين تصورات تا چه حد غيرواقعي است.
سميعي ادامه داد: متاسفانه بانک مرکزي که بايد بازار را به درستي هدايت کند و با تزريق مثبت و منفي به موقع، مانع از شکل‌گيري اينگونه خوش‌بيني‌هاي اشتباه در ميان معامله‌گران و در نتيجه ضرر و زيان آنها شود، برعکس عمل مي‌کند. در واقع بانک مرکزي در مواردي که بايد تزريق را کاهش دهد، حجم عرضه را افزايش مي‌دهد.
مجتبي ديبا، کارشناس بازارهاي مالي در اين زمينه معتقد است : با فرض اينکه اخبار جديدي از مذاکرات وين به دست نرسد و هفته آينده نيز به همين روند ادامه يابد، در هفته آينده قيمت دلار زير 29 هزار و 600 تومان خواهد بود. پيش‌بيني مي‌شود کف قيمت دلار نيز 28 هزار تومان باشد.
برخي از کارشناسان مي‌گويند در صورت احياي برجام، قيمت دلار کاهشي مي‌شود، اما بعيد است که به کمتر از 25 هزار تا 26 هزار تومان برسد. برخي ديگر هم مي‌‌گويند اگر مذاکرات به نتيجه نرسد، قيمت دلار افزايشي است اما هنوز نمي‌توان براي آن سقفي را در نظر گرفت. در مجموع همچنان بايد منتظر اخبار توافق بود و ديد آمريکا چه زماني و چه جوابي به ايران مي‌دهد.
حالا بايد منتظر ماند و ديد که بازار ارز ايران در هفته اي که پيش رو است چه روندي را نسبت به فراز و نشيب هاي سياسي برجامي خواهد داشت. واکنش هايي که بخشي از آن بي ترديد به انتشار رسمي تعاملات ايران و آمريکا در اين خصوص برمي گردد.