مسافران ناراضی، رانندگان ناراضی‌تر!

318 هزار تاکسی هم اکنون در کل کشور در حال تردد هستند که از این تعداد حدود 180 هزار تاکسی بالای 10 سال سن دارند و به مرز فرسودگی رسیده‌اند. در طرح نوسازی تاکسی‌ها که از ابتدای سال 95 به صورت جدی شروع شد، تاکنون 72 هزار دستگاه تاکسی نوسازی شده است. در برنامه نوسازی سال 1400 و1401هم نوسازی 10هزار دستگاه تاکسی پیش‌بینی شده بود که در سال گذشته حدود 9 هزار و 935 دستگاه طبق برنامه پیش رفت، اما امسال به علت توقف تولید خودروهای سمند و پژو از اول خردادماه ، در سه ماه ابتدایی سال فقط 2 هزار و 800 دستگاه نوسازی شد.
​​​​​​​
حمیده امینی‌فرد
خبرنگار



318 هزار تاکسی هم اکنون در کل کشور در حال تردد هستند که از این تعداد حدود 180 هزار تاکسی بالای 10 سال سن دارند و به مرز فرسودگی رسیده‌اند. در طرح نوسازی تاکسی‌ها که از ابتدای سال 95 به صورت جدی شروع شد، تاکنون 72 هزار دستگاه تاکسی نوسازی شده است. در برنامه نوسازی سال 1400 و1401هم نوسازی 10هزار دستگاه تاکسی پیش‌بینی شده بود که در سال گذشته حدود 9 هزار و 935 دستگاه طبق برنامه پیش رفت، اما امسال به علت توقف تولید خودروهای سمند و پژو از اول خردادماه ، در سه ماه ابتدایی سال فقط 2 هزار و 800 دستگاه نوسازی شد. طبق وعده‌هایی که داده شده از اواخر شهریورماه با تحویل خودروی جدید، روند نوسازی از سرگرفته می‌‌شود. سهم تهران در سال 1400 از نوسازی تاکسی‌های فرسوده حدود 55 درصد کل کشور بود. هم اکنون 80 هزار تاکسی در کل تهران فعال است که حدود 50 درصد آن فرسوده محسوب می‌‌شود. فرسودگی خودروها علاوه براینکه هزینه‌های سنگینی را روی دست رانندگان تاکسی گذاشته موجب شده تا تاکسی‌سواران هم از هزینه‌ای که بابت کرایه تاکسی می‌‌پردازند، رضایت نداشته باشند. رانندگان تاکسی این روزها علاوه بر تحمل روند کند نوسازی، با چالش هزینه بالای لوازم مصرفی خودرو هم دست و پنجه نرم می‌‌کنند؛ موضوعی که باعث شده افزایش 25 درصدی کرایه‌ها برایشان بی‌معنا شود. این در حالی است که مسافران از این افزایش 25 درصدی گلایه‌مندند!
افزایش 25 درصدی در برابر گرانی‌های لوازم مصرفی خودرو ‍
غلامرضا نامداری راننده تاکسی تلفنی تهران با گلایه از افزایش 200 تا 300 درصدی لوازم مصرفی خودروها به «ایران» می‌‌گوید: «خودرویی که پارسال 96 میلیون بوده امسال 167 میلیون شده است. تعویض تسمه تایمی که پارسال 180 هزار تومان بود الان 400 هزار تومان شده است! علی توکلی راننده دیگری می‌‌گوید: «افزایش 25 درصدی را با سه ماه تأخیر اجرا کرده‌اند که با این گرانی‌ها هیچ کجای زندگی ما را نمی‌گیرد.»
محمود عباسی سخنگوی انجمن تاکسیرانان تهران با انتقاد از اینکه نرخ 25 درصد افزایش کرایه‌ها، مربوط به 40 سال پیش است، می‌‌گوید: «در سال 
60 -61 نشستی با حضور چند سازمان ذیربط در این حوزه برگزار شد و آن زمان نرخ 25 درصد را در نظر گرفتند، اما از آن زمان به بعد هرگز این نشست دوباره برگزار نشد و آنها تابع همان نرخ ماندند!» اسلامی راننده دیگری می‌گوید: «افزایش حقوق کارمندان و کارگران تا حدی با افزایش تورم برابری می‌‌کند، اما این افزایش کرایه تاکسی هیچ تناسبی با نرخ اجاره مسکن، لوازم یدکی و گرانی مواد مصرفی ندارد و بازار تاکسی‌های اینترنتی درآمد روزانه ما را هم تحت‌الشعاع قرار داده است.» حسین کمیلیان هم با انتقاد از افزایش ناچیز نرخ کرایه‌ها می‌‌گوید: «لاستیک یک میلیون و180 هزار تومانی، امسال یک میلیون و 500 هزار تومان شده است. اجرت مکانیک سرسام‌آور شده است، اما هیچ نظارت و حمایتی از ما نمی‌شود.»
 حذف واسطه‌ها از بازار لوازم مصرفی تاکسی‌ها؛ بزودی
مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی‌های شهری کشورهم با بیان اینکه افزایش 25 درصد نرخ کرایه‌ها (به طور میانگین در کشور) با نرخ تورم همخوانی ندارد ، به «ایران» می‌‌گوید: «با توجه به نرخ تورم، اقلام مصرفی خودرو نیز افزایش قیمت داشته، اما کرایه متناسب با آن نبوده است. ما در برهه‌ای که نوسان بازار وجود داشت، با حذف واسطه‌ها تلاش کردیم تا فشار کمتری به رانندگان وارد شود. بر این اساس طی تفاهمنامه‌ای میان سازمان شهرداری‌ها و وزارت صمت به دنبال آن هستیم تا با حذف واسطه‌ها بار دیگر، از تولیدکننده تا مصرف‌کننده عرضه مستقیم داشته باشیم. سند اجرایی این تفاهمنامه که اخیراً منعقد شده، تا یک ماه آینده تدوین می‌‌شود و فکر می‌‌کنیم اجرای آن به امسال برسد. اگرچه افزایش نرخ کرایه‌ها با شتاب تورم تناسب ندارد، اما این اقدام هم می‌‌تواند تا حدودی کمک‌کننده باشد.» وی درباره بیمه راننده‌ها به به‌روزرسانی فهرست بیمه‌شدگان که از سال 92 فریز شده بود، اشاره کرده و می‌‌گوید: «در این فهرست 350 هزار راننده مشمول دریافت یارانه می‌‌شدند. اما پیگیری‌های ما و بررسی بانک‌های اطلاعاتی مرجع در وزارت کشور مشخص کرد که حدوداً 80 تا 90 هزار راننده باید از این فهرست حذف شده و افراد جدید و مورد تأیید به آن اضافه شوند.» او به افزایش قیمت خودرو به عنوان یک عامل بازدارنده اشاره کرده و می‌‌گوید: «در سال 95 که قیمت خودرو متعادل بود و تسهیلات بانکی پرداخت می‌‌شد و راننده‌ها می‌‌توانستند با 4-5 میلیون تومان خودروی نو خریداری کنند، 135 هزار خودرو نوسازی شد. اما از سال 97 به بعد، نرخ تورم ماهانه موجب گرانی چند برابری خودرو و کاهش آمار نوسازی شد.» ضامنی با بیان اینکه دولت مکلف به ارائه تسهیلات سراسری و ارزان‌قیمت است، می‌‌گوید: «مذاکرات امیدوارکننده‌ای در بخش نوسازی ناوگان ون و خودروهای سواری در جریان است. ضمن آنکه در آیین‌نامه واردات که در دستور کار دولت است هم به بحث تاکسی اشاره شده است.»
ضامنی با اشاره به توقف تسهیلات بانکی از سال 97 می‌‌گوید: «هم اکنون شهرداری‌هایی که توان مالی دارند، مشارکت می‌‌کنند. مثلاً در تهران شهرداری تسهیلات بانکی 90 میلیون تومانی پرداخت می‌‌کند. در مشهد و اصفهان هم همین طور. در این شهرها درصد نوسازی هم بالاست.»
هم پول می‌‌دهیم هم گرما می‌‌خوریم
در آن سر این کلاف سردرگم، البته مسافرانی نشسته‌اند که از افزایش کرایه‌ها دل خوشی ندارند. خیلی از آنها جزو تاکسی‌سواران حرفه‌ای هستند که در روز حداقل 4 خط تاکسی عوض می‌‌کنند. با این همه اگر از آنها بپرسید که روزانه چقدر کرایه تاکسی می‌‌پردازند، حتی در مسیرهای مشابه هم جوا‌ب‌هایشان شبیه هم نیست. چون کرایه‌های تاکسی‌های گردشگری براساس مرام و وجدان راننده تعیین می‌‌شود و از آن طرف در تاکسی‌های خطی هم حساب و کتاب‌ها چندان به اندازه نیست! این را خانم کمالی ، حسابدار بانکی می‌‌گوید که هر روز از میدان انقلاب تا انتهای کارگر شمالی را با تاکسی می‌‌رود. او می‌‌گوید: «با اینکه نوشته‌اند خطی اما راننده به هوای دو نفر سوار کردن در صندلی عقب، هر میزان افزایشی که دوست داشت روی کرایه ثابت می‌‌کشد.  آقای روح‌نواز هم دل پری از کرایه‌ها دارد. او می‌‌گوید برای یک مسیر کوتاه که باید چند کوچه بالاتر پیاده شود، روزانه 5 هزار تومان می‌‌پردازد و همین کرایه‌ای که ظاهراً به چشم نمی‌آید ماهی 300 هزار تومان روی دستش می‌‌گذارد. خیلی‌ها مثل خانم موسوی در دسته حداکثری‌ها قرار دارند. او می‌‌گوید که ماهانه تا یک میلیون و 500 هزار تومان هم کرایه می‌‌پردازد و این درحالی است که مسیرش به مترو و اتوبوس هم نمی‌خورد و اگر بخواهد تاکسی اینترنتی هم سوار شود که حسابش با کرام الکاتبین است! او البته از وضعیت تاکسی‌ها هم ناراضی است. چراکه به اعتقاد او این روزها برخی راننده‌ها بشدت عصبی شده و پرخاشگری می‌‌کنند. تعدادی هم مدام سیگار می‌‌کشند و اگر اعتراض کنید، می‌‌گویند همین که هست نمی‌خواهی پیاده شو، البته مسافران هم دیگر توان چانه زدن و بحث کردن ندارند. آقای عبداللهی کارمندی است که هر روز از مسیر سیدخندان تا پونک را با تاکسی‌های خطی می‌‌رود. او می‌‌گوید: «اگر کرایه‌ها را بالا می‌‌برند، لااقل کیفیت تاکسی‌ها را هم بالا ببرند. نه اینکه در گرمای 40 درجه، کولرها خاموش باشد و صدای ضبط ماشین روح و روان‌تان را به‌هم بریزد.» پرداخت آنلاین کرایه‌ها از طریق اپ‌ها هم اگرچه نقطه قوت این روزهای تاکسی‌ها محسوب می‌‌شود، اما برخی راننده‌ها از دست بعضی شرکت‌ها ناراضی‌اند؛ چون پول‌ها را دیر می‌‌ریزند یا اصلاً نمی‌ریزند. برای همین شماره کارت‌های خودشان را جایگزین کرده‌اند که مسافران برای یک کارت به کارت ساده، باید هزینه اضافه بپردازند.
به همه اینها اضافه کنید نزدیک شدن به زمان بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها را که شاید امسال با توجه به بازگشایی‌های صد درصدی شرایط را متفاوت‌تر کند. هر چند مدیرکل حمل و نقل عمومی و امور مناطق معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران درباره اقدامات شهرداری گفته است که بحث نظارت بر عملکرد تاکسی‌های خطی و گردشی و کنترل اخذ کرایه مصوب و پیگیری و رفع نواقص پایانه‌ها در حوزه تاکسیرانی نیز دنبال می‌شود، اما چگونگی آن تشریح نشده است.