در آستانه توافق قرار دادیم

جاوید قربان اوغلو تحلیلگر مسائل بین‌الملل  
 
 
 


پاسخي که ايران به اتحاديه اروپا داده، ظاهرا شامل دو، سه مورد اصلاحي است که به علت قلت خبررساني از اصلاحيه‌ها اطلاعي در دست نيست. ظاهرا آمريکايي‌ها اين موارد را بررسي کرده و نظراتشان را به‌صورت مکتوب از طريق اروپايي‌ها به ما دادند. اکنون آقايان مي‌گويند که تا آخر هفته و شايد بيشتر به طول بينجامد که جواب دهيم. ولي از گزارشي که روزنامه هاآرتص اسرائيل داده بود به نظر مي‌رسد که ما در آستانه توافق قرار داديم و مشکل باقيمانده مساله پادماني است که آنهم بايد از طريق سياسي حل شود و نه از طريق فني که در اينصورت زمانبر خواهد بود درحالي که اگر سياسي حل شود، شايد خيلي راحت‌تر است. حدس مي‌زنم در پاسخي که ايران به اتحاديه اروپا داده بوده به احتمال زياد مساله پادماني را به عنوان يک شرط مکتوب آورده است و آمريکايي‌ها را وادار کرده که آنها نيز در مواجهه با ديدگاه‌هاي ما مکتوب پاسخ دهند. درحالي که امکان ندارد اگر چنين توافقي صورت هم بگيرد در متن توافق احياي برجام قرار بگيرد براي اينکه آژانس بين‌المللي اتمي يک ماهيت مستقل وابسته به سازمان ملل دارد که کارش نظارت بر کارهاي فني است. بنابراين سياسي کردن اين مساله نه به نفع ماست و نه به نفع آمريکايي‌هاست. آنطور که به ياد مي‌آورم در 2015 هم که PMD به عنوان يک مشکل مطرح بود بين آقاي ظريف و آقاي کري به صورت سياسي و شفاهي حل شد به اين شکل که ايران يکسري پاسخ‌هاي شکلي را به آژانس دهد و آنها هم آن را مختومه اعلام کنند که کردند. الان هم بايد همان روش انجام شود چون اگر بخواهد در متن وارد شود، به نظر مي‌رسد که به مشکل برمي‌خوريم و با ماهيت کار سازمان انرژي اتمي هم سازگاري ندارد. از اين رو صلاح نيست چنين اتفاقي بيفتد. بقيه مواردي که هم در گزارش هاآرتص آمده و هم در چهار شرطي که آقاي رئيسي در مصاحبه مطبوعاتي گفته‌اند، سه شرط اول يا حل شده يا مشکلي وجود دارد. مسائل بر سر تضمين، راستي آزمايي و موثر بودن تحريم‌ها همه قابل حل است.