روزنامه جوان
1401/06/27
عضویت ایران در سازمان شانگهای و روند تغییر نظم جهانی
رئیس‌جمهور ایران برای شرکت در بیست‌و‌دومین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، به شهر تاریخی سمرقند سفر کرد تا گام‌های نهایی رسمیت یافتن عضویت ایران در این سازمان انجام شود. تکاپوی گسترش سازمان‌هایی، چون شانگهای و بریکس و پذیرش عضویت ایران در این سازمان‌ها نشان از پویایی در ایجاد بلوک‌بندی‌های جدید جهانی است. طی چهار دهه گذشته به موازات کاهش هیمنه و هژمونی امریکا، برخی کشور‌های دیگر به توسعه قدرت خود در ابعاد گوناگون پرداخته‌اند. روسیه بعد از فروپاشی شوروی و تحقیر تاریخی که در پی آن متحمل شده بود با حضور پوتین توانسته اعتماد به نفس خود را بازیابی کند و به توسعه قدرت خود بپردازد. چین نیز با اتخاذ رویکرد توسعه‌گرایی اقتصادی و دوری از تنش، توانسته به رشد چشمگیر اقتصادی دست یابد و فاصله خود را با اقتصاد اول دنیا کم کند. کشور‌های دیگری همچون هند توانسته‌اند در نیم قرن گذشته به توسعه قدرت خود بپردازند. در این میان وقوع انقلاب اسلامی در ایران، اثر بزرگی بر معادلات جهانی گذاشته و جبهه جدیدی در برابر غرب سلطه‌گر باز کرده است. این تحولات در کنار تعمیق مشکلات داخلی امریکا و مشکلات روزافزون اروپا در حوزه‌های شکاف‌های سیاسی و مشکلات اجتماعی ناشی از چالش هایی، چون جنگ در اوکراین، سبب تسریع در روندی شده که از سال‌ها قبل با عنوان «تغییر نظم جهانی» و «آغاز دوران پساامریکا» توسط استراتژیست‌های بزرگ غربی نسبت به آن هشدار داده شده بود.تقریباً از ۱۵ سال پیش در سخنان و قلم استراتژیست‌های غربی به کرات به این اشاره شده که با شکست امریکا در طرح «خاورمیانه جدید» که جمهوری اسلامی ایران، عامل اصلی این شکست بود، نظم جدیدی در جهان به وجود خواهد آمد که طبیعتاً مطلوب امریکا نیست. در آن سال‌ها حتی «ریچارد هاس» رئیس اندیشکده شورای روابط خارجی امریکا در یک یادداشت با عنوان «نظم بی‌قطبی، نظم چندقطبی» گفته بود که به زودی دیگر امریکا یک ابرقدرت بلامنازع نخواهد ماند، بلکه تبدیل به یک قدرت جهانی در کنار قدرت‌های نوظهور همچون روسیه، چین، هند، برزیل و ایران خواهد شد.
امروز با گذشت سال‌ها این پیش‌بینی رنگ واقعیت گرفته و استراتژیست‌های غربی نیز به آن اذعان کرده‌اند و بر همه روشن شده است کشور‌هایی که مناسبات کنونی جهانی را ناعادلانه و متناسب با قدرت و جایگاه کنونی خود نمی‌دانند و آن را به صورت یکجانبه در خدمت اهداف امریکا به طور خاص و اهداف غرب به طور عام می‌دانند در پی ایجاد بلوک‌بندی‌های جدید قدرت جهانی هستند تا به تغییر نظم جهانی شتاب بیشتری دهند و جایگاه شایسته خود را در این نظم به دست بیاورند. در واقع یکی از پیشران‌های تغییر نظم جهانی، ایجاد و تقویت بلوک‌بندی‌های جهانی متفاوت از ساختار فعلی قدرت و برای تغییر نظم کنونی و ایجاد نظم جدید است.
سازمان شانگهای را باید یکی از مهم‌ترین این بلوک‌بندی‌های جهانی دانست که در کنار گروه بریکس در پی تقویت بلوک‌بندی‌های نظم جدید است. عضویت ایران در این سازمان علاوه بر منافع بزرگ اقتصادی و ژئوپلتیکی که برای کشور دارد مسبب تقویت روند بلوک‌بندی جهانی برای تغییر نظم موجود است. از نظر موقعیت جغرافیایی، فرهنگی، اقتصادی، انرژی و از همه مهم‌تر موقعیت گفتمانی جمهوری اسلامی ایران و پیشرو بودن آن در مبارزه با نظم تبعیض‌آمیز و ناعادلانه فعلی و دفاع از ملت‌های مظلوم جهان، عضویت ایران علاوه بر منافع اقتصادی و راهبردی کلان می‌تواند جایگاه سازمان شانگهای را به مثابه یک سازمان تغییرطلب جهانی افزایش داده و منافع زیادی را برای ملت‌های منطقه به ارمغان بیاورد. افزایش قدرت سازمان شانگهای از لحاظ منابع انرژی، تسهیل دور زدن و بی‌اثر کردن تحریم‌ها، افزایش تلاش جمعی برای مهار مشکلات امنیتی ایجاد شده توسط گروه‌های مورد حمایت غرب و از همه مهم‌تر همگرایی بیشتر قدرت‌های شرقی، چون چین، روسیه و ایران برای مقابله با یکجانبه‌گرایی و سلطه‌گری غرب، افق پیش روی عضویت ایران در سازمان شانگهای است. روند تقویت بلوک‌ها و اتحادیه‌های منطقه‌ای و جهانی غیرغربی، روندی است که از مدت‌ها قبل آغاز شده و نقطه آغازی بر پایان جهان تک‌قطبی امریکامحور است. جهان در تکاپوی عصرپساامریکا است و مدت‌هاست که امریکا در عرصه ذهنی از ابرقدرتی کنار رفته و تقویت سازمان‌هایی، چون شانگهای این واقعیت را در عرصه عینی نیز محقق خواهد کرد.
سایر اخبار این روزنامه
نمایش شور حسینی در راهپیمایی میلیونی جاماندگان
ابراز تأثر عمومی از مرگ غم‌انگیز مهسا امینی
تکامل شانگهای با عضویت ایران
قابی زیبا بر تصویر جنایت
وقتی سرمربی پاسخگو نیست!
ورزش یعنی برد و باخت همین
رتبه بالای ایران در سرعت خطوط جاده‌ای
شهید کلاهدوز حامی ساخت اولین فیلم عاشورایی سینما بود
ایران بدون توقف در بزرگراه شرق
حراج اعتبار «نیویورک تایمز» پیش پای براندازان
عضویت ایران در سازمان شانگهای و روند تغییر نظم جهانی
