سفر رئیسی سیاست تهاجمی واشنگتن را تعدیل می‌کند

حسن هاني‌زاده درگفت‌وگو با «آرمان ملي»:
سفر رئيسي به نيويورک، سياست تهاجمي واشنگتن را تعديل خواهد کرد
آرمان ملي: ابراهيم رئيسي، رئيس‌جمهوري اسلامي ايران، عازم نيويورک مي‌شود. اين اولين سفر وي به ايالات متحده آمريکاست. ابراهيم رئيسي درحالي به منظور شرکت در اجلاس سالانه مجمع عمومي سازمان ملل متحد به نيويورک سفر مي‌کند که پرونده هسته‌اي تهران در پله آخر متوقف شده و اميدها براي احياي برجام با کاهش روبه‌رو شده است. هرچند طرفين درصدد هستند از فرصت‌هاي باقي مانده استفاده کنند تا برجام احيا شود. اولين حضور ابراهيم رئيسي در سازمان ملل متحد مي‌تواند با در نظر گرفتن ديپلماسي عمومي حاوي دستاوردهايي باشد. رئيس‌جمهور مي‌تواند در سازمان ملل برحق ايران در عرصه‌هاي مختلف تاکيد کند و با سخنراني در مجمع عمومي سازمان ملل متحد، صحنه سياسي را به نفع تهران تغيير دهد. البته بايد ديد برنامه ابراهيم رئيسي از اين سفر چيست و آيا استراتژي خاصي از سوي تيم کنوني وزارت خارجه در اين زمينه طراحي شده است يا خير؟ «آرمان ملي» به بهانه سفر رياست‌جمهوري به نيويورک با حسن هاني زاده، کارشناس روابط بين‌الملل به گفت‌وگو پرداخته است. هاني‌زاده اعتقاد دارد:«سفر رئيس‌جمهوري در کنار دستاوردهاي دولت وي در دوستي با کشورهاي همسايه و عضويت ايران در سازمان شانگهاي مي‌تواند نگاه مثبتي به دولت رئيسي در داخل و خارج ايجاد کند.»
دولت سيزدهم از بدو تشکيل با نگاهي متفاوت از دولت گذشته به عرصه سياست خارجه ورود کرد. رئيسي ضمن تاکيد بر احياي برجام بر نگاه به شرق تاکيد دارد. دولت سيزدهم تا چه ميزان توانسته است در بهبود رابطه با کشورهاي جهان موفق عمل کند؟


ابراهيم رئيسي در طول يک‌سال گذشته نگاه متفاوتي را بر سياست خارجي ايران حاکم کرد اما در منظر رسانه‌ها دو ديدگاه متفاوت نسبت به دولت سيزدهم در ارتباط با سياست بين‌الملل شکل گرفته است. يک ديدگاه انتقادي معتقد است دولت سيزدهم در رابطه با مسائل بين‌الملل، برجام و ارتباط با کشورهاي اروپايي سياست مناسب و شفافي نداشته و نتوانسته ارتباط مناسبي مبتني بر منافع کلان ملي با ساير کشورها برقرار کند. ديدگاه ديگر کاملا مبتني بر جنبه‌هاي اسلامي و ملي است و اعلام مي‌دارد، دولت سيزدهم در حوزه منطقه‌اي بسيار موفق عمل کرده است. سفرهاي متعددي که روساي کشورهاي مختلف منطقه از جمله ترکيه و روسيه و... به تهران داشته‌اند، نشان مي‌دهد سياست‌هاي منطقه‌اي دولت سيزدهم کاملا موفق بوده و بازخورد چنين سياستي عضويت رسمي ايران در سازمان شانگهاي است که اتفاق بسيار مهمي در حوزه روابط بين ايران و کشورهاي شرقي تلقي مي‌شود. پيوستن رسمي ايران به اين سازمان مهم بين‌المللي مي‌تواند فرصت مناسبي ايجاد کند تا تحريم‌ها و اثر تحريم‌ها عليه ايران کمتر شود. همچنين در رابطه با مسائل منطقه‌اي نوعي همگرايي با ايران و برخي کشورهاي حوزه خليج فارس وجود داشته است. ازجمله اينکه سفراي امارات متحده عربي و کويت به تهران بازگشته‌اند که اين مورد خروجي بسيار قابل قبول و مثبت در سياست منطقه‌اي دولت سيزدهم تلقي مي‌شود. از اين منظر روابط دولت سيزدهم با منطقه بسيار مفيد بوده است.
با وجود اين دستاوردهاي مثبت اما عملا تيم فعلي مذاکره کننده نتوانسته دستاوردي داشته باشد. اقدامات دولت را در زمينه احياي برجام تا چه ميزان مثبت ارزيابي مي‌کنيد؟
دولت از ابتدا در زمينه احياي برجام تلاش‌هايي انجام داده. اين امکان وجود دارد که در آينده دولت سيزدهم بتواند نسبت به کاهش تنش‌هاي موجود بين ايران و اتحاديه اروپا گام‌هايي را بردارد. سفر رئيس‌جمهور به نيويورک نقطه آغازين اين مسير است و مي‌تواند اين فرصت را فراهم کند تا رئيس‌جمهور در ديدار با برخي سران اروپايي ديدگاه ايران را در مورد ارتباط با اتحاديه اروپا منتقل کند.
سفر رئيس‌جمهوري به نيويورک را چگونه ارزيابي مي‌کنيد؟
سفر رياست محترم جمهوري به منظور شرکت در اجلاس مجمع عمومي سازمان ملل متحد فرصت مناسبي است تا رئيس‌جمهور اسلامي ايران ديدگاه کشورمان را در خصوص مسائل مختلف جهان، خصوصا مسائل منطقه بازگو کند. رئيس‌جمهوري در اين سفر نسبت به سياست‌هاي خصمانه ايالات متحده آمريکا در برابر ايران موضع‌گيري خواهند کرد. همچنين نوع دخالت آمريکا در مسائل منطقه نيز ديگر موردي است که رئيس‌جمهور در مورد آن در سازمان ملل سخن خواهد گفت. به‌طور يقين ابراهيم رئيسي ديدگاهي انتقادي نسبت به تحريم‌ها و رفتارهاي آمريکا عليه ايران و محور مقاومت دارد که در اين سفر مطرح خواهند کرد.
سفر رئيس‌جمهور به نيويورک در حالي که اميدها به احياي برجام کاهش يافته است، چگونه مي‌تواند بر قفل ايجاد شده در برجام کليد شود؟
هم اکنون همه نگاه‌ها به اين موضوع دوخته شده که رئيس‌جمهوري اسلامي ايران با رئيس‌جمهور آمريکا ديداري خواهد داشت يا خير! از اين منظر طبيعي است که اين ديدار صورت نخواهد گرفت اما به هرحال رئيس‌جمهور با استفاده از تريبون سازمان ملل سياست‌هاي جمهوري اسلامي ايران را در ارتباط با برجام تبيين خواهد کرد و اين مورد مي‌تواند افکار عمومي را به نفع ايران جلب کند. هنوز فرصت براي رسيدن به توافقي جامع در چارچوب برجام بين ايران و اتحاديه اروپا و آمريکا فراهم است و همچنان دروازه‌هاي ايران براي از سرگيري مذاکرات برجامي باز است. از اين رو به نظر مي‌رسد سفر آقاي رئيس‌جمهور تنفس خوب و مثبتي در چارچوب برجام است. اميد مي‌رود در سايه اين سفر اروپايي‌ها و آمريکايي‌ها نوعي بازنگري در سياست‌هاي تهاجمي آمريکا در برابر ايران ايجاد کنند.