چشم‌انداز مبهم بازار خودرو

از آنجایی که وزارت صمت به جهت کنترل فشار ناشی از ارزخواهی واردات کالا پیوسته لیست کالا‌های وارداتی ممنوعه به ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورت صدور مجوز برای واردات خودرو بی‌شک این رخداد می‌تواند به بازار ارز ایران فشار وارد کند، شاید بتوان این ادعا را مطرح کرد که بزرگ‌ترین مشکل واردات خودرو به کشور در شرایط تحریم ایجاد تقاضای ارزی جدید به منابع ارزی کشور است، به همین جهت سیاستگذار ارزی امکان دارد در شرایط تحریم و تأخیر در احیای برجام چندان به صلاح نبیند که حرف و حدیث‌ها در مورد واردات خودرو جامه عمل به خود ببیند.
دست انداز ارزی واردات خودرو
هرچند بسیاری از کارشناسان اقتصادی به جهت انحصار شکل گرفته از ناحیه خودروسازان داخلی بر بازار معتقدند واردات خودروی ارزان‌قیمت اقتصادی با کیفیت مناسب می‌تواند شرایط را در بازار خودروی داخلی به سود مصرف‌کنندگان تغییر دهد، اما برخی از تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که واردات خودرو در شرایط کنونی یعنی ایجاد تقاضای جدید در بازار ارز و این رویداد می‌تواند نرخ ارز را به‌طور مجدد از محدوده فعلی به مرز ۴۰ و حتی ۵۰ هزار تومان برساند.
البته باید به این مهم هم اشاره کرد که محل‌هایی برای تأمین ارز واردات خودروی اقتصادی در نظر گرفته شده است. با این حال عده‌ای می‌گویند اگر احیای برجام محقق و گشایش ارزی نیز حاصل می‌شد در آن شرایط به دلیل اینکه منابع ارزی در دسترس قابل ملاحظه بود با واردات خودرو تنش و نوسان قابل ملاحظه‌ای در بازار ارز رخ نمی‌داد، اما در شرایط کنونی باید پذیرفت که واردات خودرو می‌تواند ارز را در جاده نوسان قیمت بیندازد.


در این میان عده‌ای از کارشناسان اقتصادی با اشاره به اینکه نباید صرفاً از طریق واردات خودرو به دنبال ایجاد تحول در بازار خودرو بود بر این باورند که چه بخواهیم و چه نخواهیم گروه‌های خودروسازی بر بازار خودروی داخلی انحصار دارند و این گروه‌های خودروساز از منظر ساختاری با مشکلاتی مواجهند که قیمت تمام شده تولیداتشان بسیار بالاست، اما با اصلاحات چندجانبه و چندرشته‌ای می‌توان زمینه را برای کاهش قیمت خودرو در بازار داخلی فراهم آورد. از این‌رو با تهیه و طراحی یک برنامه اصلاحی برای گروه‌های خودروسازی باید خودروسازان را سریعاً در مسیر اعمال اصلاحات مشخص و معین قرار داد.
هرچند هم‌اکنون گفته می‌شود به زودی با واردات خودروی اقتصادی به کشور شرایط در بازار دچار تغییر خواهد شد و قیمت‌ها نزولی می‌شود، اما نوسان نرخ ارز طی روز‌های گذشته به‌طور مجدد وضعیتی را به وجود آورده که نرخ برخی از خودرو‌های داخلی با رشد مواجه شده است. در چنین وضعیتی بسیاری از متقاضیان خودرو در انتظارند تا ببینند نرخ خودرو در آینده نزول خواهد کرد یا خیر.
با وجود اینکه نوسان نرخ ارز می‌تواند چشم‌انداز ترسیم شده برای افت نرخ خودرو در بازار را به‌طور کل تغییر دهد، تقریباً چهار سالی می‌شود که از ممنوعیت واردات خودرو می‌گذرد و اتخاذ سیاست‌های دستوری در کنار انحصار و سوءمدیریت‌ها، بازار و صنعت خودروی کشور را با مشکلات متعددی مواجه کرده است. حالا مسئولان وزارت صمت با آزادسازی واردات خودرو با محوریت واردات خودروی اقتصادی تلاش دارند تمام این مشکلات را برطرف کنند تا قیمت خودرو در بازار کاهش یابد.
اما و اگر‌های تأثیر‌گذاری واردات
سعید موتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاهداران در خصوص تأثیر واردات خودرو بر رفع التهاب بازار خودرو به اقتصادآنلاین گفت: آیین‌نامه واردات خودرو صرفاً کلیاتی از این طرح را مشخص کرده بود و بدون مشخص شدن تعرفه‌ها و سایر هزینه‌هایی که می‌تواند سربار واردات خودرو باشد، نمی‌توان در خصوص تأثیر قطعی این واردات بر بازار و قیمت خودرو اظهارنظر کرد.
به عقیده وی اگر دولت تصمیم بگیرد خودرو‌های اقتصادی را با تعرفه صفر درصد وارد کند، می‌توان گفت که واردات این خودرو‌ها تا حدودی می‌تواند بر قیمت خودرو‌های داخلی اثرگذار باشد. به این صورت که اگر خودروی ۱۰ هزار دلاری را با هزینه تمام شده ۱۳ هزار دلاری و دلار ۳۰‌هزار تومانی در بازار بفروشیم، قیمت ۳۹۰ تا ۴۰۰ میلیون تومانی آن می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش قیمت خودرو‌های داخلی داشته باشد.
البته باید در نظر داشت حتی در صورتی که تعرفه واردات خودرو‌های ۱۰ هزار دلاری صفر باشد و این خودرو‌ها با قیمت ۳۵۰ میلیون تومانی به بازار عرضه شوند، همچنان نمی‌توان از لفظ اقتصادی برای این خودرو‌ها استفاده کرد. مهدی دادفر، دبیر انجمن واردکنندگان پیشتر به اقتصادآنلاین گفته بود: خودروی اقتصادی تعریف مشخصی دارد و در سراسر دنیا باید بتوان با مجموع حقوق یک سال خودروی اقتصادی خرید که با حداقل قیمت ۳۵۰میلیونی برای اینگونه خودرو‌های وارداتی نمی‌توان به آن‌ها اقتصادی گفت.