سفر نیویورک با موفقیت همراه خواهد بود؟

علی بیگدلی تحلیلگر سیاسی  
 
 
 


سفر آقاي رئيسي به نيويورک با فراز و نشيب‌ها، مخالفت‌ها و سخت‌گيري‌هاي زيادي مواجه بود و حتي وزارت امور خارجه آمريکا تحت فشار کنگره و سازمان‌هاي امنيتي آمريکا حاضر نبود به ايشان ويزا دهد. منتها بنا به ملاحظاتي که از جمله اين مذاکرات همين مذاکرات برجامي بود و آمريکا نمي‌خواست که ايران را سر لج بيندازد، بالاخره به ايشان ويزا داد. آقاي رئيسي هم در شرايط نه چندان مطلوبي به‌خاطر حادثه‌اي که براي مهسا اميني رخ داده، اين سفر را شروع کرده است. فضاي داخلي ايران و تا حدودي هم فضاي بين‌المللي نسبت به اين حادثه ملتهب است و با اظهارنظري که آقاي رئيسي در اينباره- مبني بر اينکه مثل اينکه فرزند خودم دچار اين مشکل شده- کردند، قطعا در سفر ايشان هم اين حادثه بسيار موثر خواهد بود. حالا صحبت بر سر اين است که چطور اين ويزا داده شده؟! و بحثي است که احتياج به گفت‌وگوي بيشتر دارد ولي آمريکا به‌خاطر اينکه فضاي خودش را با ايران دچار کدورت بيشتري نکند، تن به اين کار داد. ولي قطعا فضاي مجمع عمومي سازمان ملل متحد هم به‌خاطر اين مساله، به نفع آقاي رئيسي نخواهد بود. البته ممکن است ملاقات‌هايي بين آقاي رئيسي و روساي جمهور ديگر صورت بگيرد و وزارت خارجه ما معمولا طبق آيين ديپلماسي آن را فراهم کرده است. اما در مورد اينکه ايشان در چه زمينه‌اي در مجمع صحبت خواهند کرد، به نظر مي‌رسد که بايد در مورد برجام، مساله اوکراين و مسائل منطقه‌اي اظهارنظر کنند. ولي اينکه تا چه اندازه بتوانند در اين سفر موفق باشند، جاي ابهام دارد. درحقيقت وقتي روساي جمهور به مجمع عمومي مي‌روند هم از موفقيت‌هايشان صحبت مي‌کنند و هم برنامه‌هاي آينده‌شان در ارتباط با پيشرفت‌هاي اقتصادي و توسعه سياسي‌شان با کشورهاي ديگر را مطرح مي‌کنند که چه فرمول‌ها و شيوه‌هايي را در پيش بگيرند از اينکه سخنراني ايشان روي چه محورهايي خواهد بود، بي‌اطلاع هستم. اما به شکل سنتي اعتبار رئيس يک کشوري که به مجمع عمومي مي‌رود، بستگي به سطح ملاقات‌هايي دارد که با روساي ساير کشورها انجام مي‌دهد و اميدواريم که رئيس‌جمهور ما هم بتواند در يک سطح رضايتبخشي با روساي کشورهاي ديگر ملاقات داشته باشد. هرچند يک مقدار بعيد به نظر مي‌رسد و الان قابل پيش‌بيني نيست که چه اتفاقي خواهد افتاد. در طول 43 سال گذشته تنها دو رئيس‌جمهور بودند که امکان ملاقات با روساي جمهور آمريکا را داشتند. آقاي خاتمي که امکان وقوع ملاقات با کلينتون را داشت ولي صورت نگرفت. آقاي روحاني هم مي‌توانست با اوباما ملاقات کند که آنهم صورت نگرفت و اين خصومت ما همچنان ديرينه باقي ماند و نتوانستيم به اين وضعيت خاتمه دهيم. آقاي روحاني از تجربيات بيشتري برخوردار بود ضمن اينکه علاقه‌مند بود که مشکلات حل شود ولي شرايط اجازه نداد اين کار صورت بگيرد. آقاي خاتمي از يک انعطاف پذيري بالايي برخوردار بود ولي آقاي روحاني تجربيات زيادي داشت و اولين کسي بود که مذاکرات بر سر برجام را با خارجي‌ها شروع کرد. درنهايت بايد گفت ملاقات با بايدن نيز مطلقا در برنامه آقاي رئيسي نخواهد بود.