« ابتکار» احتمال حل و فصل اختلافات برجامی در سفر رئیسی به آمریکا را بررسی می‌کند دوگانه مذاکره در نیویورک


گروه بین الملل - سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری کشورمان روز گذشته به منظور شرکت در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با بدرقه رسمی معاون اول خود و با حضور مشاور مقام معظم رهبری در امور بین‌الملل و جمعی از اعضای کابینه، عازم نیویورک شد.
وی دیروز پیش از ترک تهران در سخنانی اعلام کرد: ملت ایران ایستادگی و مقاومت داشته و حضور من در این سفر به عنوان صدا و نماینده این ملت خواهد بود.
به گفته رئیسی در حاشیه این سفر دیدارهای دو جانبه با مسئولان عالی کشورهای مختلف انجام می شود. تا فرصت باشد دیدار با کشورهایی که تقاضا داشته اند انجام می شود. البته هیچ برنامه ای برای مذاکره یا ملاقات با آمریکایی ها نداریم. رئیس‌جمهوری طی روزهای گذشته دو مرتبه دیگر نیز بر روی این موضوع تاکید کرده است. یکبار در مصاحبه با شبکه الجزیره و یک بار دیگر نیز در گفت و گو با شبکه CBS آمریکا. در واقع به گفته رئیسی منافعی در مذاکره مستقیم با آمریکا وجود نداشته و به همین دلیل قرار نیست در سفر نیویورک، ملاقات با جو بایدن و مذاکره با طرف آمریکایی در دستور کار قرار بگیرد.
مذاکره با آمریکا نه با اروپایی‌ها آری


البته این موضوع با توجه به مواضع ایران در قبال آمریکا به خصوص پس از روی کار آمدن و خروج دولت ترامپ از برجام واضح و مشخص بوده است. در طول دو سالی هم که دولت بایدن در واشنگتن بر سرکار آمده، چندین دور مذاکرات وین بدون حضور مستقیم آمریکایی ها و با سایر شرکای برجام انجام شده و پیام ها توسط اروپایی ها میان تهران و واشنگتن رد و بدل می‌شود. اما همانطور که می دانیم بحث احیای برجام، رفع تحریم و خاتمه اختلافات مرتبط با توافق احتمالی میان ایران و آمریکاست. به همین دلیل در نهایت و در صورت حصول توافق تهران و واشنگتن باید توافق جدید را به رسمیت بشناسند. فارغ از این موضوع، مساله مذاکره هیات ایرانی با سایر طرف‌های برجام منتفی نیست. به طوریکه بسیاری از کارشناسان معتقدند سفر نیویورک می تواند فرصت مناسبی در جهت حل و فصل اختلافات به خصوص با طرف‌های اروپایی باشد. چرا که اولاً به نظر می رسد فعلاً و با توجه به در پیش بودن انتخابات کنگره آمریکا، مذاکرات حداقل تا دو ماه آینده متوقف شود و در ثانی با توجه به نزدیک‌تر شدن مواضع سه کشور اروپایی به ایالات متحده در قبال توافق، لازم است از فرصت ایجاد شده در بن بست کنونی مذاکرات استفاده شود.
در این رابطه دو روز قبل محمد مرندی مشاور تیم مذاکره کننده ایران در پیامی توئیتری به صورت تلویحی به این موضوع اشاره کرده و نوشت: از آنجا که علی باقری کنی، رئیس تیم مذاکره کننده ایران، ابراهیم رئیسی را در سفر به نیویورک همراهی می‌کند، فرصت مناسبی برای اروپایی ها به منظور حل و فصل اختلافات پیش آمده است.
تماس‌ها با اروپا ادامه دارد
از سوی دیگر ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه نیز روز گذشته در نشست خبری خود بر روی این نکته تاکید کرده و گفت: در جریان سفر رییس‌جمهور به نیویورک ، هیچ گفت‌وگویی با مقامات آمریکایی نخواهیم داشت. وی همچنین افزود: در خصوص مذاکرات رفع تحریم ها  به صورت طبیعی ارتباطات و تماس‌ها در چارچوب معمول از طریق اتحادیه اروپا ادامه دارد و در این زمینه هرگونه  تحولی در این چارچوب خواهد بود. همچنین سفر آقای باقری به نیویورک به همراه رئیس جمهوری،  ارتباطی با گفت‌وگوی  دوجانبه با مقامات آمریکایی در موضوع هسته‌ای و دیگر موضوعات ندارد.
پالس مثبت آژانس؟
علاوه بر این در حالی که گفته می شود مسائل پادمانی که از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی مطرح شده یکی از گره‌های اصلی بحث احیای برجام است، روز گذشته محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان اعلام کرد: پیغام‌ها و پیام‌هایی که از طرف آژانس آمده؛ نشان می‌دهد که قصد بستن این پرونده را دارند. امیدواریم صادق باشند و بیش از این وقت خود را تلف نکرده و فکر نکنند که با چنین موردی بتوانند فشار حداکثری خود را اعمال کنند. وی اضافه کرد: موضوع حائز اهمیت این است که اراده سیاسی باید برای بستن وجود داشته باشد، اراده سیاسی الان برای فشار است درحالی‌که باید اراده سیاسی خود را خرج بستن پرونده کند.
این در حالی است که سید ابراهیم رئیسی، اخیراً در گفت و گویی که با شبکه CBS آمریکا انجام داده تاکید کرده است: اگر توافقی خوب و منصفانه داشته باشیم، درخصوص حصول توافق جدیت خواهیم داشت. این توافق باید پایدار باشد و تضمین‌هایی باید داده شود. اگر این تضمین‌ها وجود داشته باشد، آن وقت آمریکا نمی‌تواند از آن خارج شود. رئیسی در پاسخ به این مسئله که ایرانی‌ها نیز می‌توانند از توافق خارج شوند، اظهار کرد: آمریکایی‌ها پیمان‌شکنی کردند. این کار به طور یکجانبه رخ داد. آنها گفتند که ما از توافق خارج شده‌ایم پس وعده‌های آنها بی‌معنی است.
رئیس‌ جمهوری کشورمان در پاسخ به سوال آیا منظورتان این است که نمی‌توانید به آمریکایی‌ها اعتماد کنید، گفت: ما به دلیل رفتاری که از سوی آمریکایی‌ها شاهد بوده‌ایم، نمی‌توانیم به آنها اعتماد کنیم. پس اگر تضمینی داده نشود، اعتمادی نیز نمی‌تواند ایجاد شود.