اینستاگرام فیلتر می ماند؟

اینترنت ماهواره‌‌ای چقدر به ایران نزدیک است آرمان امروز: طي روزهاي اخير و با اختلال در شبکه اينترنت تلفن همراه، دولت سعي دارد که با محدود کردن اينترنت از دخالت بيشتر کشورهاي بيگانه در اعتراضات اخير، جلوگيري کند. با توجه به تداوم قطعي اينترنت در چند روز اخير، عصر روز گذشته پلتفرم اينستاگرام از دسترس خارج شد!. تا لحظه تنظيم اين گزارش و در حالي که دسترسي به پلتفرم اينستاگرام با آي‌پي‌ ايران امکان‌پذير نبود. اما گزارش‌هايي وجود داشت که در تعداد زيادي از شهرستان‌ها‌ همچنان دسترسي به اينستاگرام مقدور است. مشخص نيست که اين مشکل موقتي است يا اين شبکه اجتماعي نيز به سرنوشت تلگرام و يوتيوب دچار شده است همچنين نت بلاکس فيلترشدن اينستاگرام در ايران را تائيد کرد. سال 88 بود که به‌طور موقت اين سايت بارگذاري فيلم، فيلتر شد، اما اين فيلترينگ پس از 13 سال ادامه دارد. روز گذشته وزير ارتباطات گفته بود که به‌خاطر اعتراضات اخير ممکن است که محدوديت‌هايي در اينترنت کشور اعمال شود. هرچند که دقايقي بعد وزارت ارتباطات اعلام کرد که همه چيز را به گردن رسانه‌ها انداخت و مدعي شد که رسانه‌ها اظهارات وزير را تحريف کردند اما فيلتر يا مسدود شدن اينستاگرام و کاهش سرعت و قطع اينترنت در برخي نقاط کشور، نشاندهنده تصميم مسئولان براي اعمال محدوديت‌هاي اينترنتي در کشور است.
 
واکنش جالب
وزير به گفته
هاي ايلان ماسک
روز سه شنبه بود که ايلان ماسک با انتشار يک توئيت درباره ايران خبرساز شد. او گفته بود که مي خواهد اينترنت ماهواره‌اي اش را بر فراز ايران فعال کند!. اما اين اقدام عملياتي است؟ اجرايي شدن اين طرح چه تبعاتي براي ايران خواهد داشت؟ آيا فيلترينگ حريف خواهد شد؟ با پارازيت مي توان به جنگ استارلينک رفت؟ اين ها پرسش هايي است که در ميان مردم وجود دارد و نظر وزير ارتباطات، در اين زمينه قابل تامل است. روز گذشته عيسي زارع‌پور، وزير ارتباطات در پاسخ به سوالي درباره ادعاي استفاده از استارلينک در ايران گفت: «اپراتورهايي که بخواهند به صورت قانوني اينترنت ماهواره‌اي ارائه دهند حتما بايد قواعد ايران را رعايت کنند. بعيد مي‌دانم به اين زودي بتوانند اين سرويس را در ايران فراهم کنند چون هنوز سرويس‌شان کامل نيست.» درحالي که اوفک بخشي از محدوديت هاي تجهيزات اينترنت ماهواره اي براي ايران را لغو کرده و ايلان ماسک، از احتمال پوشش دهي اينترنت ماهواره اي استارلينک در آسمان ايران خبر داده است، عيسي زارع‌پور وزير ارتباطات گفت ضوابتي براي اپراتورهاي داخلي در شوراي عالي فضاي مجازي در نظر گرفته شده است تا چنانچه نياز باشد، اين اپراتورها با رعايت ضوابط بتوانند از اين سرويس ها به صورت قانوني استفاده و در اختيار مشترکين قرار دهند. اما برنامه فعلي و ادعاي ايلان ماسک و وزارت خزانه داري آمريکا، خروج از شيوه هاي رايج است که در اين باره زارهپور ابتدا به قوانين بين المللي اشاره داشته است اما تجربه اتفاقات انجام گرفته در روسيه و اوکراين نشان مي دهد که اين احتمال براي دور زدن قوانين وجود دارد. چيزي که زارع چور در باره اش مي‌گويد: «اين خاصيت اينترنت ماهواره اي است اما با توجه به قوانين بين المللي و شرايط شبکه اي آنها که کامل نيست و ضوابط داخلي ما، بسيار بعيد است به اين زودي ها امکانش باشد.»  ايلان ماسک مديرعامل اسپيس ايکس در پاسخ به اين سوال که آيا امکان ارائه خدمات اينترنت ماهواره‌اي استارلينک به مردم ايران وجود دارد، اعلام کرد شرکت براي معافيت از تحريم‌هاي مرتبط با ايران در اين زمينه اقدام خواهد کرد.


 
تفاوت اینترنت ماهوارهای چیست؟ 
ايلان 750 ماهواره را در مدار زمين قرار مي‌دهد و صحبتي را بي‌اساس نمي‌کند. دستگاه‌هاي گيرنده اينترنت حدود 500 تا 600 دلار قيمت‌گذاري شده و حدود 100 تا 110 دلار هزينه مصرف اينترنت است. الان در اکراين استفاده مي‌شود. اين تکنولوژي را در غرب راه‌اندازي شده  ومخالفان آن کشورهاي روسيه و چين هستند که نمي‌خواهند، اينترنت آزاد در دسترس شهروندان قرار بگيرد. ايلان ماسک مجوزها را اخذ کرده و هزينه‌ها فعلا برعهده شرکت خودش است. شايد سوال اينجاست که تفاوت اينترنتي که در ايران استفاده مي‌شود و با اين نوع ماهواره چيست؟‌ در سرويس‌هاي ADSL روال به اين صورت است که کاربران در ازاي انتخاب سرويس حجمي محدود يا نامحدود، مبلغ خاصي را مي‌پردازند و در صورت تمام شدن حجم بسته خود، هزينه‌هاي اضافي و به صورت پلکاني پرداخت مي‌کنند. ضمن اينکه اداره مخابرات محل کاربر ، بايستي قادر به ارائه ADSL بوده و فاصله کاربر از اين مرکز نيز، نبايد مسافت طولاني باشد چرا که در صورت زياد بودن فاصله، کاربران با افت شديد سرعت رو به رو خواهند شد. البته شرکت‌هايي که اينترنت ADSl را ارائه مي‌دهند بايد قوانين فيلتر کردن بعضي از سايت‌ها را با توجه به قوانين کشورشان اجرا نمايد. اما اين محدوديت‌ها در اينترنت ماهواره‌اي وجود ندارد و کاربران با پرداخت هزينه‌اي ناچيز مي‌توانند از يک ارتباط پرسرعت، نامحدود و بدون پروکسي استفاده کنند، در واقع سرويس‌هاي ماهواره‌اي براي دانلود و مصرف‌هاي بالا بسيار مناسب هستند. ازآنجايي‌که تجهيزات اتصال به اينترنت ماهواره‌اي خيلي تجهيزات بزرگي نيست احتمالا در قالب کالاي قاچاق ، به ايران مي رسد. مثل همه کالا هاي قاچاق قبلي از ويدئو تا واکسن خارجي. شايد در ابتدا مانند هر دستگاه ديگري دسترسي و تعداد آن محدود باشد، اما تجربه تهيه دستگاه‌هاي ماهواره نشان مي‌دهد پس از مدتي دسترسي به تجهيزات مورد نياز سخت نخواهد بود. البته استارلينک تنها پروژه‌ي اينترنت ماهواره‌ايِ در دست توسعه نيست. مهم‌ترين رقباي استارلينک که ازلحاظ نظري مي‌توانند سرويس اينترنت قابل مقايسه‌اي ارائه دهند، وان وب (OneWeb ) و پروژه‌ي کايپر (Project Kuiper ) آمازون است.
 کارشناس حوزه اي تي