روزنامه آرمان امروز

خودکشی تزارها در میدان انرژی

حميد رضا خالدي – آرمان امروز: روسيه براي چندمين بار و همزمان با انفجار  خط لوله گازي در درياي بالتيک و اقدام براي الحاق بخش بزرگي از مناطق اوکراين به خاک خود، تهديد کرد آخرين خط لوله گاز به هم‌پيمانان اروپايي اوکراين را قطع مي‌کند. البته اين پايان ماجرا نبوده و خبرها از برنامه روسيه براي پيشنهاد کاهش توليد يک ميليون بشکه اي نفت اعضاي اوپک پلاس حکايت دارد. تصميماتي که اين شائبه را تقويت کرده که روسيه برنامه جامعي را براي فشار حاکثري بر اروپا ان هم از طريق چالش انرژي اتخاذ کرده است . موضوعي که کارشناسان معتقدند اروپا خود را براي مواجه با بحارن انرژي آماده کرده و از طريق ساير کشورها همچون هند سد محکمي در مابل تهديدات روسيه ايجاد کرده است . به گفته کارشناسان  اگرچه اين تصميمات روسيه مي تاوند تا چند ماه اروپا را تحت تاثير قرار دهد ، اما در نهايت اجرا اين سياست چيزي جز خودکشي سياسي اقتصادي براي تزارها نخواهد داشت  در اين ميان ايران هم با بهبود تعاملات سياسي و اقتصادي مي تواند سهم خود را ا بازار انرژي اروپا افزايش دهد.
پلان اول
ديروز همزمان دو خط لوله گاز روسيه در شمال اين کشور با انفجارهايي ناگهاني منهدم شد تا حداقل به صورت موقت هم که شده، صادارت گاز اين کشور متوقف شود.
هنوز معلوم نيست چه کساني عامل حمله به اين خطوط لوله هستند که روز دوشنبه براي نخستين بار گزارش شد. روسيه و شرکاي اروپايي‌اش براي اين خطوط لوله که در قلب بحران انرژي اروپا قرار دارند، ميلياردها دلار هزينه کرده اند. رابرت هابک، وزير اقتصاد آلمان، به مديران بازرگاني اعلام کرد که نشت گاز از خطوط لوله زيردريا، به دليل حملات هدفمند به اين زيرساخت بوده و آلمان اکنون مطمئن است که اين اتفاق، يک رخداد طبيعي يا ناشي از فرسودگي تجهيزات نبوده است.


 نخست وزيران کشورهاي سوئد و دانمارک اعلام کردند نشتي اين خطوط لوله به شکل واضحي ناشي از اقدامات عمدي است و اطلاعات، خرابکاري احتمالي را نشان مي دهد. نخست وزير لهستان هم بدون اشاره به مستندات، خرابکاري را عامل اين نشتي اعلام کرد.
در همين راستا، خود روسيه نيز که تحويل گاز به اروپا را پس از اعمال تحريم‌هاي گسترده غربي بر سر جنگ در اوکراين، به شدت کاهش داده است، اعلام کرد در اين حادثه احتمال خرابکاري وجود دارد و نشت گاز، امنيت انرژي اين قاره را تضعيف مي کند.
پلان دوم
پس از خرابکاري و نشت بزرگ گاز از خطوط لوله نورد استريم روسيه در درياي بالتيک روسيه دراطلاعيه اي تهديد گونه اعلام کرد که به زودي آخرين خط لوله گاز به هم‌پيمانان اروپايي اوکراين را قطع مي‌کند.
در همين راستا، قيمت گاز در اروپا پس از اين که شرکت دولتي گازپروم روسيه هشدار داد ممکن است عرضه گاز به اين منطقه از طريق اوکراين را قطع کند، صعود کرد. گازپروم هشدار داد جريان گاز از طريق اوکراين به دليل اختلاف حقوقي، در معرض خطر قرار دارد. اگر جريان گاز اين مسير متوقف شود، عرضه گاز به غرب اروپا قطع مي‌شود و تنها گازي که از طريق خط لوله ترک استريم ترکيه و بعضي از کشورهاي جنوب و جنوب شرقي اروپا ارسال مي‌شود، مي ماند. عرضه گاز روسيه از طريق اوکراين، روز چهارشنبه ثابت بود اما سطح آن پايين‌تر از زمان پيش از جنگ‌بود.
پلان سوم
اما اينها تنها واکنش روسيه به انفجار لوله هاي گاز کشورش نبود . براساس اعلام چهار منبع آگاه، روسيه احتمالا کاهش توليد حدود يک ميليون بشکه در روز توليد نفت اوپک پلاس را در ديدار اکتبر وزيران اين گروه پيشنهاد خواهد کرد.
اين منابع در اوپک پلاس به رويترز اعلام کردند مذاکرات ميان وزيران اين گروه در آستانه ديدار هفته آينده، هنوز آغاز نشده است.
اوپک پلاس که شامل کشورهاي عضو اوپک و متحدانشان نظير روسيه است، با وجود فشار مصرف کنندگان بزرگي نظير آمريکا، حاضر به افزايش بيشتر توليد براي پايين‌تر بردن قيمت‌ها نشده است. با اين حال، قيمت‌ها ماه ميلادي جاري تحت تاثير نگراني‌ها نسبت به وقوع رکود اقتصاد جهاني و صعود ارزش دلار آمريکا که پس از اقدام فدرال رزرو در افزايش نرخ‌هاي بهره روي داد، افت چشمگيري پيدا کردند.
قرار دادن اين سه رخداد درکنار هم ، سناريويي را رقم مي زند که تنها يک خروجي قابل قبول دارد. اينکه  روسيه به دنبا ل زمين گير کردن اروپا از طريق تحريم حامل هاي انرژي خود است. سناريويي که  درنگاه اول اگراتفاق افتاد مي تواند چالشي جدي براي کشورهاي اروپايي قلمداد شود.
خودکشي يا بلوف؟
مرتضي بهروزي فرد،کارشناس اقتصاد انرژي در گفت و گو با آرمان امروز اما از منظري ديگر به اين سلسله رخدادهاي انرژي روسيه و تصميمات اين کشور در حوزه ياد شده مي نگرد.وي درباره احتمال عملي شدن تهديد پوتين براي بستن دايمي خط لوله گاز روسيه به اروپا مي گويد: اين تهديد يک بلوف سياسي است و يا يک خودکشي آگاهانه. چرا که اصولا هر کارشناس حوزه انرژي مي داند که اگر به هر دليلي درچاه هاي نفت و گاز بسته شده يا استخراج از آنها کاهش پيدا کند بازگشت به ظرفيت قبلي توليد يا غيرممکن است يا در کوتاه مدت و به سادگي ممکن نيست. مثلا چندين سال قبل با سياست هاي دولت ونزوئلا، نمودار توليد نفت اين کشور به شدت کاهش پيدا کرد بعد از آن اما،وقتيکه تصميم گرفته شد تا دوباره ظرفيت توليد نفت در اين کشور بالا برده شود، 10-15 سال طول کشيد تا اين رويه به وضعيت سابق خود بازگشت.وي درعين حال افزود: البته اگر روسيه جايگزين مناسبي مانند آسيا و يا چين رابراي فروش گاز خود داشت، به راحتي مي توانست تهديد خود را عملياتي کند و شيرخطوط لوله خود را ببندد و گازش را به کشورهاي آسيايي و چين بفروشد ولي در وضعيت کنوني ، قطع صادرات گاز به روسيه، نوعي خودکشي سياسي  تلقي مي شود
بهروزي فرد تصريح مي کند: با اين وجود ، شايد روسيه فقط بتواند براي 2-3 ماه گاز خود را بر روي کشورهاي اروپايي ببندد تا در زمستان فشار مضاعفي را روي اين کشورها بياورد. اما بيشتر از اين نمي تواند دست به اقدامي بزند، مگر آنکه بخواهد دست به خودکشي سياسي و اقتصادي بزند.
اما در اين ميان کشورهاي اروپايي چقدر آمادگي دارند تا در برابر قطع احتمالي خط لوله گاز روسيه دوام بياورند؟ سوالي که بهروزي فرد در پاسخ به آن مي گويد: برخلاف تصور عامه، اروپا خودش را آماده کرده تا واردات نفت و گاز و فراورده هاي نفتي را به صفر برساند. البته اين به معناي تطبيق پيدا کردن کشورهاي اروپايي با شرايط قطعي گاز نيست بلکه تلاشي است براي کاهش فشارهاي ناشي از قطع واردات نفت و گاز به اين کشورها. مثلا اين کشورها بعد از تهديد هاي روسيه ، نيروگاه هاي زغالي خود را به مدار بازگرداند و يا فرآيند از رده خارج کردن نيروگاه هاي هسته اي خود را متوقف کند و از همه مهمتر، توليد انرژي هاي تجديدپذيرش را به شدت افزايش دهد.
اين کارشناس خوزه انرژي مي گويد: اتفاق ديگري که افتاده اين است که از چند وقت قبل، روسيه صادرات نفت و گاز خود را به هند وچين آغاز کرده است . غافل از اينکه اين دو کشور نيز گاز روسيه را به صورت LNG به اروپا صادر مي کند! يعني بدين طريق کشورهاي اروپايي روسيه را دور مي زنند!
وي مي افزايد: با اين اقدامات، در حقيقت اروپا سد مستحکمي در برابر واردات انرژي دور خودش کشيده است تا وابسنگي اش به گاز و نفت روسيه را کاهش دهد. بنابراين حتي اگر چنين اتفاقي نيز رخ دهد، تاثير آن برروي کشورهاي اروپايي حداکثر يک تا 2 سال بيشتر نخواهد بود و بعد از آن اروپا از زير بار فشارهاي ناشي از کمبود انرژي خلاصي پيدا خواهد کرد.
بهروزي فرد در مورد احتمال اجرايي شدن اين تصميم پوتين نيز مي گويد: به شخصه معتقدم با توجه به روحيات پوتين ، اين ديوانگي از سوي وي بعيد نيست که در اين صورت بايد از اين اقدام به عنوان يک خودکشي اقتصادي و سياسي نامبرد.
وي در پاسخ به اين سوال که در صورت قطع گاز روسيه، مي تواند فرصتي براي افزايش صادرات نفت و گاز ايران باشد ؟ هم مي گويد: مسلما همين طور است. ولي به شرط اينکه اولا بتوانيم تعامل خودمان را با ساير کشورها بيشتر و بهتر کنيم و ثانيا اينکه بتوانيم سياست هاي اقتصادي و صادراتي امان را تصحيح کنيم تا از اين فرصت بي نظير احتمالي بهترين بهره را ببريم. وگرنه اين اقدام احتمالي پوتين نيز مانند ديگر فرصت ها براي ما از دست مي رود!
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
وزیر کار:یارانه ثروتمندان به تدریج حذف می‌شود (شهروند) اتمام حجت هسته‌ای تهران (جوان)فرصت‌هاي ترامپيزم (اعتماد) اخبار ویژه (کيهان)
سایر اخبار این روزنامه
قالیباف: اگر مردم را نداشته باشیم هیچ چیز نداریم ایجاد مراکز نقد و اعتراض امروز نوبت گفتمان دهه‌ هشتادی‌هاست زنان سرپرست خانوار در تنگنای معیشت آتش اینترنت به «هور» رسید خودکشی تزارها در میدان انرژی گام بلند شیعیان عراق برای به قدرت رساندن السودانی کنسرت مجید انتظامی لغو شد گشت ارشاد اهداف را محقق نکرده است واشنگتن با جبهه جدیدِ خاورمیانه ماجرای کودتای چین چیست؟ قالیباف: اگر مردم را نداشته باشیم هیچ چیز نداریم ایران در رتبه سوم جهان با تورم ۵۴ درصدی کی‌روش به ایران نمی‌آید! خبر خوش برای افراد فاقد سهام عدالت