رای معنادار چین علیه روسیه

حسن بهشتی پور در گفت و گو با «آرمان امروز» آرمان امروز|رضا پورحسين: پس از برگزاري همه پرسي در مناطق شرقي اوکراين و الحاق اين مناطق به خاک روسيه، کشورهاي غربي اقداماتي عليه روسيه در دستور کار قرار دادند. در همين عرصه روسيه از وتوي خود در شوراي امنيت سازمان ملل متحد براي خنثي کردن پيش‌‌نويس قطعنامه‌‌اي که به دنبال محکوميت الحاق مناطق شرقي اوکراين به خاک روسيه بود، استفاده کرد. در اين ميان حتي دوستان نزديک مسکو يعني چين و هند، به جاي راي مخالف به قطعنامه آمريکايي که اقدامات مسکو را محکوم مي‌‌کرد، راي ممتنع دادند. راي هايي بسيار پرمعنا که حاکي از سياست هاي متفاوت اين کشورها دارد. بسياري بر اين باور هستند که عملا راي ممتنع با راي مثبت تفاوتي ندارد و عملا چين و هندوستان در اين عرصه روسيه را تنها گذاشته اند. اين قطعنامه همچنين از روسيه خواسته است تا فورا نيروهاي خود را از اوکراين خارج کند و به حمله‌‌اي که در 24 فوريه آغاز شد، پايان دهد.10کشور به اين قطعنامه راي مثبت دادند و چين، گابن، هند و برزيل راي ممتنع دادند. سفير ايالات متحده آمريکا پس از اين جلسه گفته است که هيچ کشوري به روسيه رأي نداد، حتي يک نفر. او افزود که راي ممتنع به وضوح دفاع از روسيه نبود. واسيلي نبنزيا، سفير روسيه در سازمان ملل متحد که دست خود را براي نشان دادن تنها راي مخالف قطعنامه بالا برد، استدلال کرد، مناطقي که مسکو به زور تصرف کرده است و در آن جنگ همچنان ادامه دارد، روسيه را به‌عنوان سرزمين اصلي خود برگزيدند. نبنزيا در اين نشست گفته است که هيچ بازگشتي وجود نخواهد داشت، آن‌گونه که پيش‌‌نويس قطعنامه آمريکا تلاش مي‌‌کند، تحميل کند. سرگي کيسليسا، سفير اوکراين در سازمان ملل در اين خصوص اظهار کرد، دستي که عليه اين قطعنامه بلند شد، دوباره گواهي بر انزواي روسيه داشت. انزوايي که بسياري بر اين باور هستند ريشه در منافع ملي کشورها دارد و هيچ کشوري حاضر نيست منافع ملي خود را براي روسيه به خطر بياندازد. در راستاي بررسي اين مساله آرمان امروز گفت و گويي با حسن بهشتي پور، تحليلگر ارشد مسائل بين الملل داشته است که در ادامه مي خوانيد.
آراي صادر شده در جلسه شوراي امنيت سازمان ملل در خصوص اوکراين چه معنايي دارد؟
در جلسه شوراي امنيت سازمان ملل شاهد بوديم که روسيه تنها مخالف قطعنامه بود و هيچ کشور ديگري به نفع روسيه راي نداد. باقي اعضاي شوراي امنيت يا راي برعليه روسيه دادند و يا راي ممتنع دادند. مشخصا در اين عرصه راي چين و هند بسيار معنادار بود زيرا آن ها راي ممتنع دادند و در کنار روسيه نايستادند که نشان داد روسيه بيش از گذشته تنها شده است. اين دو کشور جز متحدين روسيه هستند اما باز هم با وجود اين که عضو پيمان شانگهاي هستند اما در کنار روسيه نماندند. اين اتفاقات بايد براي ايران درس عبرت باشد و بداند هر کشوري در وهله اول به فکر منافع ملي خود است.
اگر چين به نفع روسيه در شوراي امنيت راي مي داد، چه پيامدهايي براي اين کشور بوجود مي آمد؟


مشخصا اگر چين در شوراي امنيت در خصوص موضوعي به اين مهمي به نفع روسيه راي مي داد، با تبعات متعددي مواجه مي شد زيرا مساله اوکراين براي غرب بسيار مهم است و به اين سادگي از کنار چين عبور نمي کردند. سياست چين از ابتداي ماجراي اوکراين اين بوده است که خود را بي طرف معرفي کند زيرا معاملات کلاني با غرب دارد و نمي خواهد اين منافع زياد اقتصادي را بخاطر يک کشور ديگر از دست بدهد و به همين علت از ابتداي شروع جنگ خواهان خويشتن داري طرفين بود. چين هيچ گاه نمي خواهد اقتصاد خود را از بين ببرد و همواره تمايل دارد تا با آمريکا تجارت داشته باشد. اين تحليل اشتباه است که روسيه و چين عليه آمريکا متحد شده اند و نبايد بر اساس اين تحليل اشتباه تصميم گيري کرد. چين امروز با اروپا و آمريکا همکاري زيادي دارد که براي آن ها مشخص پراهميت است و به همين علت در اوکراين به داد روسيه نرسيد. در اين ميان چين توازن را حفظ کرده است و براي اين که نشان دهد، مطيع کامل غرب نيست، از روسيه انرژي خريداري مي کند و هم سياست خود را مستقل نشان مي دهد و هم نفت ارزان تري به دست مي آورد. در اين ميان هندوستان نيز که روسيه آن را متحد خود مي داند، روابط نزديکي با غرب دارد و مشخصا بخاطر روسيه، خود را به خطر نمي اندازد و به همين علت راي ممتنع به قطعنامه داد. هندوستان به قدري در عرصه بين الملل خوب بازي مي کند که حتي روسيه نيز به اين کشور اعتماد کرده و امروز هندوستان نفت روسيه را به نام خود در بازارهاي بين المللي به فروش مي رساند. اين بازي هاي متعادل و زيرکانه امروز بايد براي ما تبديل به الگو شود و واقعيت هاي موجود در جهان را درک کنيم و براساس اين واقعيت ها عمل کنيم. بايد توجه داشت که در رقابت هاي بين المللي و نظام قدرتي که امريکايي ها به دنبال نظام سلطه با محوريت خود هستند، کشورهايي چون چين و روسيه و تا حدودي هم هند اين رهبري امريکا را نپذيرفته و به دنبال چندجانبه گرايي هستند. پس چيني ها در مخالفت يک جانبه گرايي امريکا با روسيه همکاري مي کنند و تلاش دارند تا نظام اقتصادي ايجاد کنند تا مستقل از امريکا کارها را پيش ببرند. طرح معروف يک کمربند يک جاده مشخصا همين موضوع را دنبال مي کند. جنگ اوکراين يک ضربه جدي در بخش اروپايي اين طرح وارد کرده. چون قرار بود اين همکاري ها جاده ابريشم را شامل شده و تا خود اروپا برود. چيني ها مايل بودند تا با اجراي چنين طرحي از نفوذ امريکا بکاهند و موقعيت خود را تقويت کنند. به دنبال ايجاد بانک بين المللي در مقابل بانک جهاني هم در همين راستا هستند. بنابراين همکاري چين و روسيه در اين مسير قرار دارد. اما به خاطر روسيه چيني ها وارد جنگ يا درگيري با غرب نمي شوند. آنها مايل هستند تا هم روابط خود را از يک طرف با روسيه حفظ کنند و از طرف ديگر با غرب و امريکا روابط اقتصادي و سياسي داشته باشند.