کشتار دام ها در صف بی پولی!

مسعود حمیدی/ صف دامداران برای تحویل دام به دولت در شرایطی که هنوز ریالی از 150 میلیارد تومان پول شان را دریافت نکرده‌اند، حامل دو پیام است؛ اول این که دولت وارد رقابت با بازار آزادشده و دوم این که دامدار توان نگهداری دام خود را ندارد. دلیلش را در این گزارش بخوانید. به گزارش خراسان رضوی، سیاست‌های کلان دولت در حمایت از دامداران و کشاورزان، ثبات و خودکفایی در تولیدات است، راهبردهای اجرایی این سیاست‌ها در سال گذشته متفاوت بوده؛ خرید تضمینی و تأمین نهاده با ارز دولتی مهم‌ترین راهکار اجرایی بوده که سالانه هزینه‌های زیادی را بر دولت تحمیل کرده و البته تأمین منابع آن جزو وظایف ذاتی دولت است. تأخیر در پرداخت مطالبات و نرخ‌های خرید تضمینی مهم‌ترین چالش و گلایه دامداران و کشاورزان کشور و به‌تبع آن استان طی سال‌های گذشته بود. زمانی که دولت نرخ خرید تضمینی را در سطح بازار  یا بالاتر از آن تعیین می‌کند، کشاورزان و دامداران تمایل بیشتری به فروش محصولات و تولیدات خود به دولت دارند و زمانی که دولت نرخ کمتری را برای محصولات تعیین کرده، تمایل برای فروش از سوی کشاورزان و دامداران کمتر بوده و حتی گاه خروجی آن کاهش تولیدات هم بود که نمونه بارز آن نرخ‌گذاری‌های صورت گرفته در خرید تضمینی گندم بود. از ابتدای امسال حوزه کشاورزی و دامداری کشور با دو چالش اساسی مواجه شد؛ خشکسالی و حذف نهاده‌های حمایتی. طبیعی است که در شرایط خشکسالی کشاورزان و دامداران انتظار حمایت بیشتری از سوی دولت دارند اما وقتی دولت در اردیبهشت‌ماه اقدام به حذف ارز دولتی نهاده‌های دامی کرد، آن‌هم در شرایطی که کشاورزان برای تأمین علوفه و نهاده دامی ناچار بودند به بازار آزاد متوسل شوند و حتی به‌ناچار اقدام به کشتار دام «مولد» خود کردند ،خروجی آن تهدید ثبات و خودکفایی کشور در تأمین کالاهای اساسی کشور است. به همین دلیل دولت از ابتدای امسال در حمایت از کشاورزان و دامداران دو اقدام اساسی کرد؛ اول خرید امانی دام  و دوم خرید گوشت ، مرغ و تخم‌مرغ که البته واگذاری تسهیلات ارزان‌قیمت به کشاورزان هم دیگر راهکار دولت برای حمایت از دامداران بود. 44 میلیارد مطالبه عشایر بر اساس گفته‌های مدیرکل امور دام و عشایر، از تیرماه امسال تاکنون پشتیبانی امور دام استان به‌عنوان متولی اجرای سیاست‌های خرید تضمینی دولت، بیش از 16 هزار راس دام سبک از عشایر استان خریداری کرده که 11 هزار رأس آن کشتار شده اما بعد از گذشت دو ماه هنوز ریالی از مطالبات 44 میلیاردی دامداران پرداخت‌نشده است. گلایه‌ای که مدیرکل پشتیبانی امور دام استان هم آن را تایید می‌کند. دام بدهند نهاده بگیرند سعادت علی نیا در گفت وگو با خراسان رضوی می‌گوید: تاکنون 11 هزار رأس دام سبک از عشایر استان خریداری‌شده که حدود 44 میلیارد تومان ارزش آن است و تاکنون این مطالبات پرداخت‌نشده است. به تازگی به ما ابلاغ‌شده که به ازای مطالبات دامداران به آن‌ها ذرت، جو و سویا داده شود که البته این تهاتر اجباری نیست و اگر خود دامداران تمایل داشتند این کار انجام می‌شود و تمام تلاش ما این است تا هفته آینده مطالبات عشایر را تسویه کنیم. نرخ جو 10400 تومان، ذرت 10500 تومان و کنجاله سویا 15550 تومان در نظر گرفته می‌شود و اگر بناست از انبارهای استان تحویل دامداران شود، هزینه 800 تومانی که برای بارگیری و انتقال این نهاده‌ها از بنادر شده است نیز به این نرخ‌ها افزوده می‌شود،البته این تهاتر زمانی انجام می‌شود که خود دامداران تمایل داشته باشند. وی تأکید می‌کند: طبق قرارداد اولیه هنگام خرید دام بنا بود طی دو ماه مطالبات دامداران تسویه شود اما تأکید شده از زمانی که دام کشتار شده تحویل سردخانه می‌شود مهلت دوماهه در نظر گرفته می‌شود بنابراین درست است که از کشتار دام دو ماه گذشته اما از زمانی که دام کشتار شده در سردخانه‌های پشتیبانی امور دام و سامانه می‌نشیند، این دو ماه در نظر گرفته می‌شود که تا الآن یک ماه گذشته است. مدیرکل پشتیبانی امور دام استان درباره خرید تضمینی مرغ نیز می‌گوید: از ابتدای طرح حدود 4 هزار تن مرغ از مرغداران خریداری‌ و نرخ این خرید بابت هر کیلو مرغ گرم 60 هزار تومان در نظر گرفته‌شده که حدود 240 میلیارد تومان است و از قیمت بازار بالاتر بوده و بخش عمده این مطالبات به‌صورت تهاتر نهاده  یا نقدی تسویه شده است. 30 هزار راس در صف کشتار علی نیا می‌افزاید: درمجموع پشتیبانی امور دام  از ابتدای اجرای طرح خرید تضمینی دام در استان حدود 18 هزار رأس دام سبک و 1800 رأس دام سنگین در قالب خرید گوشت قرمز از دامدار خریده است. اما قابل‌توجه است به دلیل این که دولت نرخ خرید تضمینی را بالاتر از نرخ بازار در نظر گرفته است، ما حدود 30 هزار رأس دام سبک و 2 هزار رأس دام سنگین مازاد تا آبان ماه در صف کشتار داریم. البته این دام‌ها مازاد  هستند و به‌هیچ‌عنوان دام مولد نیستند. اکنون مجموع مطالبات دامداران استان بابت دام‌های کشتار شده 150 میلیارد تومان است که هنوز پرداخت‌نشده است. دلیل استقبال دامداران از فروش دام به دولت وی درباره این که چرا دامداران به کشتار و فروش دام خود به پشتیبانی امور دام تمایل دارند می‌گوید: اکنون قیمت هر کیلو لاشه گوسفند نرینه در بازار 170 هزار تومان است اما ما لاشه گوسفند نرینه را هر کیلو 198 هزار تومان از دامدار خریداری می‌کنیم و «آلایش» دام را هم به خود دامدار تحویل می‌دهیم که با در نظر گرفتن این مسئله قیمت هر کیلو لاشه گوسفند نرینه برای پشتیبانی امور دام 210 هزار تومان تمام می‌شود، طبیعی است وقتی ما بیش از 30 هزار تومان گران‌تر از بازار دام را خریداری می‌کنیم، دامدار هم تمایل بیشتری دارد که دامش را به پشتیبانی امور دام بفروشد تا این که در بازار عرضه کند. دامدار توان نگهداری دامش را ندارد رئیس اتحادیه دامداران استان نیز در گفت وگو با خراسان رضوی می‌گوید: دولت در پرداخت مطالبات دامداران برای خرید تضمینی گوشت خلف وعده کرده است زیرا بنا بود بعد از گذشت دو ماه مطالبات تسویه شود اما هنوز این اتفاق رخ نداده است. الآن دامدار توان نگهداری دامش را ندارد زیرا تأمین نهاده برای دام دشوار است، دامدار به نقدینگی نیاز دارد تا بتواند نهاده موردنیاز را تهیه کند به همین دلیل است که ناچار می‌شود دامش را کشتار کند. مهدوی درباره پیشنهاد تهاتر نهاده در مقابل مطالبات خرید تضمینی گوشت توسط پشتیبانی امور دام می‌گوید: برخی دامداران از این پیشنهاد استقبال می‌کنند زیرا مشکل اصلی آن‌ها تأمین نهاده است تا دام خود را کشتار نکنند اما گروهی هم دام پرواری خود را کشتار کرده‌اند و نیازمند نقدینگی هستند. بنابراین درست است که دامدار دام مولد خود را کمتر کشتار می‌کند اما این که اعلام می‌شود دام مازاد خود را به فروش می‌رساند هم دقیق نیست زیرا دامدار دام خود را به دلیل نبود نهاده دامی و این که قیمت در بازار آزاد تغییری نکرده به دولت می‌فروشد. وی ادامه می‌دهد: اگرچه قیمتی که دولت برای خرید هر رأس دام زنده پرداخت می‌کند 95 هزار تومان بابت هر کیلو است و در بازار حدود 75 هزار تومان است و این به نفع دامدار است اما بازهم به دلیل جهشی که در نرخ‌های نهاده‌های دامی داشتیم هزینه‌های تحمیل‌شده بر دامدار بسیار زیاد است، یعنی یک دام برای این که یک کیلو گوشت اضافه کند باید 9 کیلوگرم نهاده مصرف کند که با در نظر گرفتن قیمت جو خواهیم دید قیمت تمام‌شده برای دامدار بالاست. تهاتر گوشت و نهاده سالانه باشد رئیس اتحادیه دامداران استان معتقد است دولت برای حمایت از دامدار باید تهاتر گوشت قرمز با نهاده را اجرایی کند و توضیح می‌دهد: دولت بر اساس تعداد رأس دام خوراک یک‌ساله را تحویل دامدار دهد و در موعد مقرر  به‌جای پول نهاده گوشت قرمز از دامدار تحویل بگیرد که هم دامدار مجبور به کشتار دامش نشود و هم دولت در تأمین گوشت قرمز کشور با مشکل مواجه نشود.