حکایت نقض قانون در «شریف»

آرمان امروز، سياوش پورعلي: اخبار مربوط به دانشگاه و دانشجو به‌دليل جايگاه سياسي-اجتماعي همواره مورد توجه قرار مي‌گيرد ، حال اگر با اين قشر برخوردي از سوي نيروهاي انتظامي صورت گرفته باشد ماجرا ابعاد گسترده‌تري پيدا مي‌کند و در تاريخ همواره اين برخوردها نفي شده است. روز يکشنبه که دومين روز حضور دانشجويان ورودي جديد در «دانشگاه صنعتي شريف» محسوب مي‌شد، شرايط غيرقابل پيش‌بيني و ناگواري رقم خورد. در پي ناآماري‌‎ها و اعتراضاتي که دانشجويان شريف به‌دليل دستگيري هم‌کلاسي‌هاي خود داشتند، فضا به سمتي رفت که نيروهاي «لباس شخصي» براي کنترل وضعيت وارد فضاي دانشگاه شدند و با شکليک گاز اشک‌آور و گلوله‌هاي ساچمه‌اي و پلاستيکي قصد کنترل وضعيت را داشتند و تعدادي از دانشجويان را بازداشت کردند. پيش از هرچيز بايد به اين موضوع اشاره کنيم که حرمت دانشگاه در هر شرايطي بايد حفظ شود حتي در شرايطي که دانشجويان به اعتراضات سريالي خود در داخل فضاي دانشگاه ادامه مي‌دهند. حوادثي که در اين دانشگاه رخ داد، در همان ساعات اوليه ابعاد گسترده‌اي پيدا کرد و باعث واکنش شهروندان شد. وضعيت آنقدر نگران کننده بود که برخي از خانواده‌‎هاي دانشجويان براي کمک به فرزندانشان که داخل دانشگاه گرفتار شده بودند، مقابل درب جنوبي دانشگاه تجمع کردند. ماجرا از جايي شروع شد که دانشجويان در مقابل دانشکده کامپيوتر تجمع کردند و سپس جمعيت به سمت سردر دانشگاه حرکت کرد . از آنجا که وعده‌ها درباره آزاد شدن برخي دانشجويان دستگير شده عملي نشد ، دانشجويان تندتر از تجمعات قبلي شعار ‌دادند و هنگام خروج ، در سردر دانشگاه و پارکينگ درگيري‌هايي رخ داد. هنگامي که دانشجويان قصد خروج از پارکينگ را داشتند درگيري‌ها افزايش يافت. اين اتفاقات ادامه داشت تا «محمدعلي زلفي‌گل»، وزير علوم وارد دانشگاه شد. باتوجه به قانوني که در سال 78 بعد از حوادث «کوي دانشگاه تهران» در مورد جلوگيري از ورود نيروهاي نظامي به دانشگاه‌ها تصويب شد. طبق قانون شخص وزير علوم يا رئيس دانشگاه در وضعيت اضطراري مي‌توانند دستور ورود به داخل دانشگاه را صادر کنند ؛ ولي آنچه از گزارش‌هاي منتشر شده توسط خبرگزاري هاي رسمي کشور مي توان استنباط کرد، وضعيت اضطراري خاصي وجود نداشت. براي روشن‌تر شدن ابعاد اين حادثه با کارشناسان حقوقي و سياسي گفت‌وگويي انجام داده‌ايم که در ادامه مي‌خوانيد.
حرمت دانشگاه و دانشجو را زير پا گذاشتند
«محمود صادقي»، فعال سياسي، حقوقدان و نماينده پيشين مجلس شوراي اسلامي در واکنش به ورود «نيروهاي انتظامي» و «لباس شخصي» که يکشنبه شب در «دانشگاه شريف» رخ داد به خبرنگار «آرمان امروز»، مي‌گويد: «به‌نظر من شديدا اتفاق ناگوار و نگران کننده‌اي رخ داده است که هيچ کس در اين فضا انتظار چنين برخوردي را با دانشجويان شريف نداشت. بر اساس گزارش‌هايي که منتشر شده بايد بگوييم که حرمت دانشگاه و دانشجو در اين برخوردها شکسته شد و ديگر نمي‌توانيم به قبل از اين حادثه بازگرديم. قبل از هر چيز بايد بگوييم که اين عمل برخلاف قانون اساسي است مگر در شرايط خاص، که به‌نظر نمي‌آيد چنين اتفاقي رخ داده باشد. سال 78 مجلس شوراي اسلامي قانوني در اين مورد خاص تصويب کرده بود که بر اساس آن ورود هرگونه نيروي انتظامي و يا لباس شخصي به داخل هر دانشگاهي ممنوع شده است. باتوجه به اين قانون بايد بگوييم که رييس جمهور به‌عنوان مجري قانون اساسي و البته وزير علوم که در صحنه حضور داشت بايد به اين موضوع پاسخ دهند که چه شرايط اضطراري به وجود آمده که دستور به ورود نيروهاي لباس شخصي به داخل دانشگاه را صادر کرده‌اند.»
اين فعال سياسي با انتقاد از ورود لباس‌شخصي‌ها و انجام عمليات تعقيب و گريز و دستگيري برخي از دانشجويان دانشگاه شريف  ادامه مي‌دهد: «در فيلم‌هايي که از روند تعقيب و گريز دانشجويان مشاهد مي‌کنيم نيروهاي لباس شخصي در صحنه حضور دارند. در اين رابطه سوالات متعددي وجود دارد ولي در صدر اين پرسش‌ها بايد توضيح دهند که چرا و به چه دليل اين نيروها وارد دانشگاه شده‌اند. ما در اين رخ‌داد خانواده‌هاي نگراني را ديديم که هراسان به‌دنبال فرزندانشان آمده بودند. اين نشان دهنده استرس و اضطراب بالاي خانواده‌ها بود چون نگران وضعيت دانشجويان محبوس شده در دانشگاه بودند. وقتي حريم دانشگاه شريف شکسته شد بايد بگوييم که حريم همه دانشگاه‌ها و حرمت همه دانشجويان شکسته شده است. فراموش نکنيد که دانشگاه شريف سنبل دانشگاه‌هاي ايران است و اين نوع برخود نه‌تنها در جوامع علمي جهان عواقب بدي به‌همراه دارد بلکه بر روي چهره جهاني ايران هم تاثير منفي مي‌گذارد. شايد نيروهاي حمله کننده بخواهند با استناد به برخي موضوعات کار خود را توجيه کنند ولي آنچه از اين عمل‌شان نشان مي‌دهد کار اشتباهي مرتکب شده‌اند.»


صادقي در پاسخ به اين سوال که برخورد با دانشجويان معترض در فضاي دانشگاه و برخورد با متعرضاني که در روزهاي اخير با آنها برخورد شده‌اند چه فرقي دارند، اضافه مي‌کند: «ببينيد قانون براي همه شهروندان يک‌سان است و اگر بر فرض کسي تخلفي انجام داد بايد بر اساس قانون با آنها برخورد کرد ولي وقتي دانشجويان در فضاي داخل دانشگاه اعتراضي مي‌کنند و حتي شعارهاي ساختارشکنانه سر مي‌دهند بحث جدايي است. ما در مورد فضايي حرف مي‌زنيم که نخبگان و ممتازان جامعه در آن حضور دارند. همين توضيح کوتاه نشان مي‌دهد که تا چه اندازه اين اتفاق نگران کننده است. مسئولان دانشگاه شريف بايد فضايي را براي گفتمان، ميزگرد و البته مناظره 2طرفه آماده کنند. نه اينکه ما شاهد چنين رفتارهاي درو از شان دانشجو و دانشگاه باشيم. اگر رئيس دانشگاه و وزير علوم و ... چنين اجازه‌اي را به نيروهاي لباس شخصي داده‌اند بايد پاسخگو باشند.»
بايد در مورد وضعيت اضطراري شفافسازي کنند
«نعمت احمدي»، حقوقدان و وکيل دادگستري در تحليل قانوني که ورود نيروهاي نظامي را به فضاي دانشگاهي ممنوع کرده است، به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «پس از وقوع حوادث کوي دانشگاه تهران که در سال 78 رخ داد نمايندگان مجلس ماده قانوني را تصويب کردند که بر اساس آن هيچ نيروي نظامي نمي‌تواند وارد دانشگاه شود، اين ماده براي جلوگيري از افزايش تنش‌هاي موجود که بر اساس هيجانات طبيعي دانشجويان به وجود مي‌آيد تصويب شده است تا برخورد خشني با آنها نشود. در اين ماده قانوني آمده است  «ورود نيروهاي مسلح اعم از نظامــي، انتظامي و اطلاعاتي براي انجام ماموريت‌هاي امنيتي، حمل و نگهداري سـلاح و دستگيري افراد در محيط دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالي کشور ممنوع خواهــد شد.» اين قانون نشان مي‌دهد که در مورد حوادث رخ داده در دانشگاه شريف نياز به اطلاعات بيشتري وجود دارد.»
اين حقوق‌دادن در ادامه تحليل خود به تبصره اين قانون اشاره و ادامه مي‌دهد: «در تبصره اين ماده قانوني آمده است که «در شرايط اضطراري اين امر فقط با درخواست «رئيس دانشگاه يا مرکز آموزش عالي» و با موافقت «وزير علوم، تحقيقات و فــن‌آوري» و «وزير بهداشت ، درمان و آموزش پزشکي» در چارچوب ضوابط قانوني مقـدور است.» در اين مورد بايد توضيحي را ارئه بدهيم و آن هم اين است که چه شرايط اضطراري به وجود آمده است که رئيس دانشگاه و البته وزير علوم که در صحنه حضور داشتند اجازه چنين کاري را داده‌اند. مجددا تکرار مي‌کنم که اين قانون بعد از حوادث کوي دانشگاه تهران مصوب شد و بايد ببينيم که آيا وضعيت دانشگاه شريف در آن روز از وضعيت کوي دانشگاه بحراني‌تر بود که موجب چنين دستوري شد؟. لازم به‌ذکر است که اين قانون براي به وجود آمدن وضعيت برابر تصويب شده است تا اگر دانشجويان اعتراضي کرد، نيروهاي نظامي با تجهيزاتي که دارند با آنها برخورد نکنند. در توضيح شرايط اضطراري بايد توضيحي بدهيم و آن اين است که ابتدا بايد وضعيتي بحراني‌تر از کوي دانشگاه به وجود بيايد و اين حوادث با «آتش‌سوزي»، «حمل سلاح»، «مواد انفجاري» و ... به وضوح قابل ديدن باشد. آنچه ما در خبرها ديديم چنين موضوعاتي وجود نداشت. براي روشن‌تر شدن اين موضوع بايد منتظر واکنش‌هاي رئيس دانشگاه و البته وزير علوم باشيم که در صحنه حضور داشتند.»
احمدي در پاسخ به اين سوال که آيا تحرکات دانشجويان در داخل دانشگاه مي‌تواند باعث آن شود که نيروهاي شخصي براي برخورد با آنها وارد فضاي علمي شوند، ادامه مي‌دهد: «در توضيح اين سوال شما بايد به ماده 27 قانون اساسي اشاره کنيم که حق اعتراض براي همه افراد جامعه بدون حمل سلاح و بدون برهم زدن نظم عمومي وجود دارد. اگر قرار است با دانشجوياني که در داخل فضاي آموزشي اعتراض مي‌کنند با گاز اشک‌آور و ... برخورد کنند بايد با کساني که به صورت خودسر تجمع برگزار مي‌کنند و به‌نوعي آرامش جامعه را بر هم مي‌زنند هم برخورد شود. با تمام اين توضيحات در مورد مواد قانوني بايد بدانيم که در مورد دانشگاهي صحبت مي‌کنيم که پيشاني علم و دانش کشور است و نخبگان بسياري را به جامعه ايران و حتي جامعه علمي جهان معرفي کرده است. ورود نيروهايي که دانشجويان را دستگير کرده‌اند ابعاد تاريخي پيدا خواهد کرد.» 
لباس شخصيها براي برخورد با دانشجونماها وارد شريف شدند
«منصور حقيقت‌پور»، فعال سياسي اصولگرا و نماينده پيشين مجلس شوراي اسلامي در واکنش به ناآرامي دانشگاه شريف به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «ابتدا بايد به اين مورد اشاره کنم که شعارهايي که در دانشگاه شريف که محل اجماع نخبگان است سر داده شد در شان اين دانشگاه و نام «شهيد مجيد شريف واقفي» که خود از مبارزان انقلابي محسوب مي‌شود، نبود. اين شعارها ابتدا حرمت دانشگاه را که مکان مقدسي است زير پا گذاشت و در ادامه ديديم که نيروهاي لباس شخصي با آنان برخورد کردند. سوال من اين است که چنين شعارهاي زشت و نامناسبي که خطاب به مسئولان نظام داده شد، آيا مي‌تواند از زبان يک دانشجو نخبه داده شود؟ طبق گزارش‌هايي که منتشر شده برخي از دانشجونماها در بين دانشجويان حضور داشتند که توانستند در اين قالب جاي بگيرند و سمت و سوي اعتراضات را منحرف کنند. مگر در روزهاي پيشين که دانشجويان همين دانشگاه تجمع کردند و شعارهاي ساختارشکنانه دادند برخوردي با آنان شد و درگيريي رخ داد؟ تعرض به دانشجويان در هر وضعيتي محکوم است ولي هنگامي که از «دانشجونما» صحبت مي‌کنيم، اين طبيعي است که ماموران امنيتي‌نما در مجموعه حضور پيدا کنند و با متخلفان برخورد کنند.»
اين فعال سياسي در همين مورد ادامه مي‌دهد: «دانشگاه محلي براي بحث‌هاي روشنفکري و برگزاري کرسي‌هاي آزاد انديشي است و با ورود برخي که آنها را دانشجونما مي‌خوانيم جو دانشگاه از مديرات نيروهاي امنيتي داخلي خارج شد و بعد از آن شاهد حضور نيروهاي امنيتي بوديم. اطمينان داشته باشيد که اگر شعارهاي رکيک و زشت سرداده نمي‌شد که به‌نظر من از زبان دانشجويان فرهيخته شريف، چنين چيزي بعد است، هرگز شاهد ورود نيروهاي لباس شخصي نبوديم. در اين مورد بايد به اين موضوع اشاره کنم که بايد با همه عوامل اين رخ‌داد براساس قانون رفتار شود. چه آنهايي که خودشان را در قالب دانشجو جا زده بودند و چه آنهايي که با لباس شخصي تخلفي انجام داده‌اند.»