روزنامه آرمان امروز
1401/07/20
مافیای بهره‌کشی از کودکان کار
آرمان امروز- رها معيري:«پيمانکاران شهرداري تهران از کودکان سو استفاده کرده و آنها را براي جمع آوري زباله به کار مي‌گيرند.» اين بخشي از صحبت‌هاي مهدي اقراريان، عضو شوراي شهر تهران است که به زخمي کهنه در مافياي شهرداري اشاره دارد. زخمي که بيش از يک دهه بر تن کودکان باقي مانده و آنها در ازاي کمترين پول، براي «ارباب‌ها» کار ميکنند. آنها براي يافتن تکه ناني زباله جمع ميکنند؛ کودکان زباله گردي که نمي‌توان سختي کارشان را کتمان کرد. ساعت کاري مشخصي هم که در کار نيست. اين کودکان روزانه در کوچه پس کوچه هاي شهر به دنبال زباله هاي با ارزش مي گردند و شبانه زباله ها را بسته بندي کرده و منتظر خودرويي مي مانند که ماحصل تلاش شان از شهر خارج شود. اين است حال و روز کودکاني که جاي درس و مدرسه روزگار خود را ميان زباله ها سپري مي کنند. آنها در کنار همان زباله ها غذا خورده و حتي گاهي روي زباله ها مي خوابند، آنچنان که بيش از نيمي از آنها در مراکز تفکيک زباله زندگي مي کنند و دوباره روز از نو روزي از نو. البته اين پايان ماجرا نيست. عدم رعايت بهداشت انواع بيماري ها را براي آنها رقم مي زند و در ميان زباله ها اجسام تيز و برنده نيز صدماتي را به جسم کوچکشان وارد مي کند. از موش و مارمولک در ميان زباله ها هم چيزي نگوييم بهتر است. فقط با تصور اين مسائل در نظر بگيريد که کودکان زباله گرد با چه شرايط سختي دست و پنجه نرم مي کنند. گرچه کار براي کودکان زير 15 سال خلاف مقررات حقوق بشر است، اما اين کودکان با توجه به شرايط زندگي خود مجبور به کار کردن هستند. يکي از مسئولان شهرداري مناطق مياني و پايين شهر تهران که نمي‌خواهد نامش در گزارش برده شود، در اين رابطه به خبرنگار «آرمان امروز» گفته است: وقتي پيمانکار مناقصه را برنده مي‌شود با کارگاه‌هاي تفکيک زباله وارد مذاکره مي‌شود، تعيين مي‌کند ميانگين حداکثر زمان زباله گردي 20 ساعت و ميانگين آن 5/10 ساعت است. يک سري افراد سودجو اين کار را انجام مي دهند. زيرا صدور کارت براي تفکيک زباله قدغن و ممنوع است.» آمارهاي رسمي متوليان حوزه اجتماعي شهر تهران به ويژه سازمان بهزيستي حکايت از آن دارد که کودکان کار در جريان زباله گردي در شهر تهران روزانه بين 200 تا 400 هزار تومان درآمد به دست مي آورند، اما وقتي فاکتورهاي اجتماعي، بهداشتي و درماني درگير اين فرايند معيوب را مورد بررسي قرار مي دهيم، نشان مي دهد که اين ميزان درآمد که از نظر برخي رسانه ها و کارشناسان رقم قابل توجهي است، اما در بررسي موضوعات پيراموني نمي تواند آنقدر قابل توجه باشد. به ويژه در مقايسه با درآمد بالايي که سرشاخه هاي اين رسته شغلي غير مجاز به دست مي آورند، به مثابه بيگاري و بردگي است. براساس آمارها بيش از 57 درصد کودکان زباله گرد در مراکز مديريت و بازيافت پسماند زندگي کرده و مابقي در خانه به سر مي برند. از حدود 43 درصدي هم که با خانواده زندگي ميکنند 38 درصد زباله هاي جمع‌آوري شده را در محل زندگي خود دپو کرده و پس از تفکيک مي‌فروشند.
زباله‌گردي کودکان زيبنده جامعه نيست
يک فعال حوزه کودکان در اين رابطه به «آرمان امروز» مي گويد: در قوانين کار کشور کودکان زير 15 سال مجاز به کار کردن نيستند، در حالي که بيشتر کودکان زباله گرد اتباع خارجي هستند و بخش اعظمي از آنها به دليل نياز مالي تحت نفوذ و نظارت پيمانکاران به جمع آوري زباله مشغولند. مونيکا نادي ادامه مي دهد: مراکز بازيافت پسماند از نظر بهداشتي مطلوب نيست و وقتي کودکان در اين مراکز به کار گرفته مي‌شوند نشان دهنده نياز خانواده است که از روي فقر کودکان خود به اين مراکز مي فرستند که در نهايت زيبنده جامعه نيست. از اين رو وقتي کودکان مورد بهره کشي قرار مي گيرند از نظر جسمي و روحي آسيب مي بينند که بايد اين مساله مورد توجه قرار بگيرد، چرا که در آينده با تبعاتي ناگواري همراه است. نادي مي افزايد: در لايحه حمايت از حقوق کودکان و نوجوانان اين مورد نيز ديده شده است و اکنون در مجلس در حال بررسي است، به گونه اي که مراحل نهايي را در کميسيون فرهنگي طي مي کند. کودکان در سنيني نياز دارند که از حق آموزش و بهداشت لازم برخوردار باشند و جامعه بايد از آنها حمايت کند تا آنها از تحصيلات باز نمانند. ما تلاش کرده و اين مساله را به ارگان‌هاي مسئول منتقل مي کنيم. از يک طرف از وضعيت موجود براي کودکان زباله گرد رنج مي بريم و از طرف ديگر مشکلاتي در جامعه ما وجود دارد که اتباع بيگانه مشکلات را چند برابر نشان مي دهند. بادامچي اظهار مي کند: بيشتر والدين کودکان اتباع بيگانه به بهداشت و تحصيل کودکان خود توجهي نمي کنند و به اين ناهنجاري ها دامن مي زنند. او اضافه مي کند: صحبت هايي با وزارت کشور و ساير مقامات که اتباع خارجي از کانال‌هاي کنترلي آنها عبور مي کند، داشته ايم و پيگير خواهيم که معضل زباله گردي کودکان هر چه زودتر برطرف شود. اين فعال حقوق کودک با بيان اينکه زباله گردي کودکان در سطح شهر صحنه بدي است، ادامه مي دهد: بايد با افراد سودجويي که کودکان را مورد بهره کشي قرار مي دهند، برخورد کنيم. ريشه همه مسائل فقر و بيکاري است. بايد دست به دست هم دهيم که اين صحنه‌ها به پايان برسد، چرا که بسيار زشت و غيرقابل تحمل است که کودکي گوني 16 کيلويي را پر از زباله کرده و با خود حمل مي کند. بنابراين بايد اين مساله را ساماندهي کرد تا کودکان از حقوق ابتدايي خود که حق تحصيل و بهداشت است، بهره مند شوند.
لابي پيمانکاران
علاوه بر بحث‌هاي اقتصادي و اجتماعي زباله‌گردي کودکان، نبايد از بحث‌هاي محيط‌زيستي اين موضوع غافل شد. اگرچه تاکنون طرح‌هاي بسياري براي بازنگري در بازيافت زباله اجرا شده اما در عمل شاهد آن هستيم که بيشتر اين طرح‌ها شکست خورده‌اند. معروف‌ترين طرح شايد هم تفکيک از مبدا باشد که مانور بسياري روي آن انجام شد اما آنچنان که بايد به موفقيت نرسيد. کارشناسان محيط‌زيست معتقدند اگر قرار باشد دليل شکست طرح‌هاي محيط‌زيستي درباره جمع‌آوري زباله بررسي شود، باز هم به موضوع نيروي کار و مافياي زباله مي‌رسيم. سهيل مرتضايي، کارشناس محيط‌زيست درباره اين موضوع گفت: موضوع تفکيک از مبدا به نتيجه نمي‌رسد چون پيمانکار سود نمي‌کند زباله خشک حجمي ندارد و يک هفته جمع کردن زباله مي‌تواند با يک شب پايان بگيرد. در صورتي که در محل دفن کارگرهايي وجود دارند که براي يک سري از پيمانکارها محل را کند و کاو ميکنند و روزانه چندين تن زباله پلاستيکي و کاغذي را از محل دفن خارج ميکنند و درآمدهاي ميليوني دارند. نه مالياتي پرداخت ميکنند نه شرکت مشخصي دارند نه هويت کارگرها مشخص است.
سایر اخبار این روزنامه
مردم اگر نخواهند امر به معروف شوند، چه کسی را باید ببینند؟
استراتژی نظام باید لبخند به مردم باشد
بازی افراطی‌ها در پازل دشمن
نارضایتی‌ها «آتش زیر خاکستر» است
«دین حقیقی» و «دین تزویری» در نگاه حافظ
تولید هم فیلتر شد
تبانی روسیه و عربستان برای حمله به اوکراین
همه باید برای اظهارنظر در امان باشند
مافیای بهره‌کشی از کودکان کار
جنگ جهانی سوم در راه است؟
مردم مدارا می‌خواهند
ایران و جهان؛ تقابل یا تعامل
استراتژی نظام لبخند به مردم باشد
زمینه نقد و اعتراض برای مردم فراهم شود
