روزنامه ایران
1401/07/21
بازی نفتی عربستان به نفع جمهوری خواهان
گروه اقتصادی / ۲۳ کشور عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدانش که شامل روسیه هم میشود (ائتلاف اوپک‌پلاس) چهارشنبه هفته گذشته در سی‌وسومین نشست خود درباره کاهش روزانه ۲ میلیون بشکه‌ای تولید از ماه نوامبر (آبان- آذر) تا دسامبر سال ۲۰۲۳ به اجماع رسیدند. این تصمیم موجب شد که قیمت نفت خام با بیش از 13 دلار افزایش تا نزدیکی 98 دلار برای هر بشکه بالا برود. این شدیدترین کاهش تولید نفت اوپک پلاس از زمان آغاز همه‌گیری کرونا در سال ۲۰۲۰ بود که با وجود مخالفت‌های امریکا و در آستانه انتخابات میان دوره‌ای 2022 ایالات متحده اتخاذ شد و دموکرات‌ها را با افزایش قیمت انرژی در مضیقه قرار داد.پس از تصمیم عربستان و اوپک پلاس برای کاهش تولید روزانه نفت، رئیس‌جمهور امریکا هشدار داد که ریاض پیامد‌های این تصمیم را خواهد دید و واشنگتن در حال بازبینی روابط خود با این کشور است. جو بایدن، رئیس‌جمهور امریکا در گفت‌و‌گو با شبکه «سی‌ان‌ان» هشدار داد که تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت و همراهی عربستان با آن، «پیامدهایی» در روابط واشنگتن با ریاض برجا خواهد گذاشت.
بایدن در مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان، درباره گزینه‌های مورد نظرش برای اقدام علیه عربستان صحبت نکرد اما اظهارات رئیس‌جمهور امریکا یک روز پس از آن منتشر شد که باب مندز، سناتور شناخته شده و پرنفوذ دموکرات و رئیس کمیته روابط خارجی سنا، گفت که ایالات متحده باید فوراً همه همکاری‌ها با عربستان سعودی، از جمله فروش تسلیحات را متوقف کند. پیشتر کارین ژان پیر، سخنگوی کاخ سفید هم گفته بود که واشنگتن در سیاست‌های خود در قبال عربستان بازنگری خواهد کرد. او اما هیچ جدول زمانی برای اقدامات مورد نظرشان ارائه نکرد و درباره اینکه چه کسی این بازبینی را انجام خواهد داد نیز اطلاعاتی نداد. به گفته او، امریکا «در هفته‌ها و ماه‌های آینده» وضعیت را از نزدیک زیر نظر خواهد داشت.
بر اساس آنچه در یک هفته اخیر گذشته است، کارشناسان می‌گویند که عربستان سیاستی را در اوپک پلاس اجرا کرده که به نفع روسیه و به ضرر امریکاست. سعودی‌ها با این اقدام و اجماع بر سر کاهش عرضه نفت، به نوعی دموکرات‌ها را با افزایش قیمت انرژی تحت فشار قرار داده است، چراکه در امریکا به اصطلاح «آرای انتخاباتی از پمپ‌بنزین‌ها بیرون می‌آید» و قیمت انرژی بر نتایج انتخابات تأثیر بسزایی دارد.
فریدون برکشلی، رئیس دفتر مطالعات انرژی وین می‌گوید: «این تصمیم اوپک کاملاً به نفع روسیه است. امریکا انتظار چنین تصمیمی را از سوی عربستان و دیگر اعضای اوپک نداشت. قیمت بنزین در امریکا دوباره روند صعودی به خود می‌گیرد و اوپک پلاس یکپارچه سمت روسیه قرار گرفته است. سیاسی تلقی کردن تصمیم اخیر اوپک پلاس توسط اکثریت تحلیلگران نفتی جدی شده است.»
سفر بایدن به عربستان
با وجود مخالفت اقلیت‌ها و نخبگان ایالات متحده با سفر رئیس‌جمهور این کشور به عربستان در ماه‌های اخیر، جو بایدن در ماه ژوئیه، به عربستان سعودی سفر کرد تا از شاهزاده محمد بن سلمان بخواهد تا تولید نفت را افزایش دهد. حالا تصمیم اوپک پلاس نشان می‌دهد که مخالفت‌ها بی‌دلیل نبود. این سفر درحالی بود که بوریس جانسون، نخست‌وزیر سابق بریتانیا هم از عربستان سعودی و امارات متحده عربی خواسته بود که تولید نفت را افزایش دهند و درخواست او نیز بی‌نتیجه مانده بود. به همین خاطر حالا امریکا، عربستان سعودی را متهم کرده که در برابر روسیه منفعل است.
البته رویترز در گزارشش می‌نویسد که بایدن در جریان سفر ماه ژوئیه به جده با محمد بن سلمان بر سر قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار واشنگتن پست در سال ۲۰۱۸ کشمکش داشته است. اما آنچه مشخص شده، این است که عربستان حاضر نیست تن به خواسته امریکا برای افزایش عرضه نفت و کاهش قیمت‌ها بدهد و این مسأله بر انتخابات امریکا تأثیر می‌گذارد و احتمال موفقیت جمهوری‌خواهان را در این کارزار افزایش می‌دهد. به همین خاطر جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید، گفته است که بایدن با کنگره همکاری خواهد کرد تا در آینده روابط با عربستان را مورد بازبینی قرار دهند. البته این موضوع ممکن است محدود به فروش تسلیحات نظامی شود. پیش از این، امریکا با در نظر گرفتن تهدید ایران، به عربستان سعودی تسلیحات می‌فروخت.
با این حال، «فیصل بن فرحان» وزیر امور خارجه عربستان سعودی گفته که تصمیم اخیر اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت صرفاً اقتصادی است و با اجماع کشورهای عضو اتخاذ شده است. وی در واکنش به اظهارات مقامات امریکایی برای بازبینی روابط با عربستان افزود: همکاری نظامی بین ریاض و واشنگتن در راستای منافع دو کشور است. رابطه ما با ایالات متحده امریکا ساختاری است که از زمان شکل‌گیری این رابطه پایه‌ریزی شده است. روابط ما راهبردی است.
کمک کرونا در چین به امریکا
در روزهای اخیر یک عامل مانع از جهش قیمت نفت خام به بیش از 100 دلار در بشکه شد. به این ترتیب که قیمت نفت پس از طی یک روند افزایشی پنج روزه با وجود سوددهی برای سرمایه‌گذاران در پی نگرانی‌ها درباره افت تقاضا در چین کاهش یافت. افزایش آمار مبتلایان به کووید19 در چین هم در این روند بی‌تأثیر نبود. البته داده‌های روز شنبه (۱۶ مهرماه) نشان داد فعالیت بخش‌های خدماتی در چین در ماه سپتامبر برای نخستین بار در چهار ماه گذشته در پی محدودیت‌های ناشی از شیوع دوباره ویروس عالم‌گیر کرونا کاهش یافته و این شرایط به تقاضا و اعتماد تجاری آسیب زده است. کاهش رشد اقتصاد چین، دومین مصرف‌کننده بزرگ نفت جهان پس از ایالات متحده امریکا، به نگرانی‌های فزاینده درباره رکود جهانی احتمالی ناشی از افزایش نرخ‌های بهره از سوی بانک‌های مرکزی در سراسر جهان با هدف مقابله با نرخ‌های تورم بالا می‌افزاید. صندوق بین‌المللی پول در آخرین نسخه چشم‌انداز اقتصاد جهانی خود اعلام کرد که رشد اقتصاد جهانی از 6 درصد در سال 2021 به 3.2 درصد در سال‌جاری کاهش می‌یابد، در حالی که تورم از 4.7 درصد به 8.8 درصد در سال‌جاری افزایش می‌یابد. البته روز گذشته قیمت نفت خام اندکی افزایش یافت و به کانال 89 دلار بازگشت. اما آنچه مشخص است، همسو نبودن عربستان سعودی با دولت بایدن و تأثیر مثبت این موضوع بر اقتصاد روسیه درگیر جنگ با اوکراین و تحت تحریم غرب است.
