روزنامه جوان
1401/07/21
آیا این موج اعتراض در فرانسه سونامی میشود؟
هیئت بلندپایه فرانسوی روزهای پرکاری را در الجزایر سپری کرده است. الیزابت بورن، نخستوزیر فرانسه، ریاست این هیئت را به عهده داشت و به نظر میرسد که عزیمت او به الجزایر به دنبال سفر بیش از یک ماه قبل امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، به این کشور بود که نتیجه آن امضای ۱۱ قرارداد همکاری بین دو کشور بود. هرچند که این توافقها در زمینههای صنعت و تکنولوژی، کشاورزی، آموزش عالی و پژوهش علمی، کار و اشتغال، گردشگری و صنایع دستی بودند، اما همانگونه که خود بورن قبل از سفرش گفته بود، موضوع صادرات گاز طبیعی الجزایر به فرانسه «روی میز نیست.»به این ترتیب، به نظر میرسد که سفرهای پیدرپی ماکرون و نخستوزیرش بابت تأمین گاز برای زمستان در پیش روی فرانسه نتیجه دستکم ملموسی در پی نداشته است. این وضعیت در حالی است که مسئله انرژی در فرانسه حتی در حال حاضر و قبل از فرا رسیدن موج سرما به فرانسه رو به وخامت است. بحران انرژی در فرانسه تا آن حد جدی شده که دولت این کشور را مجبور به اتخاذ تدابیری برای صرفهجویی در مصرف سوخت کرده است. برای مثال، دولت فرانسه از ادارات خواسته آب گرم را در سرویسهای بهداشتی ساختمانهای خود ببندند و به شهرداریها نیز دستور داده دمای آب استخرهای عمومی را یک درجه کاهش دهند. این دو مورد به علاوه موارد متعدد دیگر بخشهایی از سیاست ماکرون به نام «ریاضت انرژی» هستند به این امید که ریاضت انرژی تا اندازهای جبران کمبود انرژی شود. با این حال، ادامه اعتصاب پالایشگاههای شرکت توتال در شمال غرب و جنوب شرق فرانسه و به دنبال آن، ایجاد اختلال در عرضه بنزین در پمپ بنزینهای این کشور حاکی از این که است بحران انرژی در فرانسه تازه در ابتدای راه است و حتی برخی پیشبینی میکنند که اگر الجزایر هم صادرات گاز خود را به این کشور افزایش دهد باز مشکلی از بحران در پیش رو حل نمیکند.
بیانیه جمعی از روشنفکران فرانسوی از برگزاری تظاهرات سراسری علیه ماکرون طی روزها اخیر گویای وجه دیگری از بحران موجود در این کشور است. این روشنفکران که نام انی ارنو، نخستین زن برنده جایزه نوبل ادبیات، هم در میان آنها به چشم میخورد در بیانیه خود به نارضایتی شهروندان فرانسوی از شرایط حاکم بر کشور، افزایش تورم و ثبت رکورد ۳۷ ساله گفتهاند و به واسطه این موارد و «شکست ماکرون در بهبود اقتصاد فرانسه» است که از شهروندان فرانسه درخواست برگزاری راهپیماییهای عمومی کردهاند.
هرچند که بروز اعتراضات عمومی در کشورهای اروپایی بعد از شروع جنگ انرژی بین غرب و روسیه دور از انتظار نبود، اما بیانیه این روشنفکران نشان میدهد که موضوع جدیتر از آن است که تصور میشد و باید انتظار شروع دور جدید اعتراضات علیه ماکرون و دولتش زودتر از سرمای زمستانی را داشت. این میتواند دور جدیدی از اعتراضات شبیه به اعتراضات جلیقهزرها یا حتی به همراهی آنها باشد و بعید است که ماکرون با وجود واقعیتهای موجود در بازار انرژی این روزهای اروپا بتواند به راحتی از پس این دور جدید اعتراضات بر بیاید. در واقع، نشانهها حاکی از این است که حتی اگر تمامی موارد موردنظر در «ریاضت انرژی» ماکرون هم انجام شوند تأثیری بیشتر از چند درصد محدود در صرفهجویی انرژی نخواهد داشت و این نمیتواند جوابگوی خلأیی باشد که به واسطه قطع واردات نفت و گاز روسیه در فرانسه به وجود آمده است. در نتیجه، بروز یک سونامی قابل توجه از اعتراضات بعد از موج فراخوانها چیز دور از انتظار نیست و تأثیرات منفی آن بر ماکرون و حتی جریان راست میانه فرانسه نیز قابل انتظار است. تنها نکته مهم این است که جریان راست افراطی فرانسه به خصوص حزب جبهه ملی فرانسه به رهبری مارین لوپن یا دیگر راستگرایان افراطی چگونه از این وضعیت به نفع خود بهرهبرداری خواهند کرد.