احزاب را فعال و قوانین را اجرا کنید

آرمان امروز/ گروه سياسي: در هفته‌هاي اخير و بعد از ادامه اعتراضات، بسياري از مسئولان نظام براي آرام کردن جو کنوني پيشنهاداتي مبني بر باز شدن فضاي گفت‌وگو تاکيد داشتند ولي همچنان موضوع گفت‌وگو و نهادهايي که بايد اين موضوع را پيگيري کنند مشخص نشده و ابهام در اين مورد همچنان باقي مانده است. احزاب يکي از شاخصه‌هاي ايجاد فضاي گفتماني در جامعه هستند که در شرايط کنوني در صورت تقويت آنها مي‌توانستند به جلوگيري از آشوب‌ها کمک کنند. دبير کل حزب سبز ايران معتقد است که تاکيد مسئولان بر ايجاد فضاي گفتماني تنها «تعارف سياسي» است و نمي‌تواند به شکل گرفتن اين فضا کمک کند. آيتي نماينده پيشين مجلس هم در اين گفت‌وگو از مسئولان قواي سه‌گانه خواست تا بيش از هرچيز از فضاي شعارزدگي دور شوند و به کارهاي  اجرايي روي بياورند. در ادامه گفت‌وگوي ما را با اين دو فعال سياسي مي‌خوانيد.
مسئولان فضا و مباحث گفتوگو را مشخص کنند
«حسين کنعاني‌مقدم»، دبير کل حزب سبز ايران و دبير سياسي جبهه ايستادگي در واکنش به تاکيد مسئولان براي باز شدن فضاي گفت‌وگو براي شنيدن صداي اقشار معترض، به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «پيش از هر چيز بايد به اين موضوع اشاره کنيم که مطرح کردن چنين پيشنهاداتي را بايد در قالب «تعارف‌هاي سياسي» بدانيم که تنها در رسانه‌ها مطرح مي‌شود و هيچ راه‌کار اجرايي ارئه نمي‌دهد. البته درخواست آماده کردن فضايي براي گفت‌وگو تنها به ماه‌ها و هفته‌هاي کنوني باز نمي‌گردد، بلکه از سال‌ها پيش مقام معظم رهبري خواستار برگزاري کرسي‌هاي آزادانديشي شدند که ما به‌عنوان يکي از احزاب فعال در ايران پيشنهادي براي برگزاري اين کرسي‌ها در دانشگاه‌ها، البته با حضور مسئولان کشور، ارئه داديم که تاکنون جواب درخوري به ما داده نشده است.»
او  با اشاره به ابهاماتي که در مورد اين پيشنهادها وجود دارد ادامه مي‌دهد: «وقتي مسئولان قوه‌ها از ايجاد فضاي گفت‌وگو صحبت مي‌کنند بايد بگويند که اين تبادل نظرات در چه فضايي بايد انجام شود و آيا نگاهي به احزاب در اين مورد وجود خواهد داشت؟ اگر اين گفت‌وگو بين شهروندان و مسئولان وجود داشته باشد نمي‌تواند تغييري در اين حوزه به وجود بياورد و چالش‌ها و مشکلات همچنان وجود خواهد داشت. اين وظيفه بايد بر عهده احزاب سياسي و تشکلات اجتماعي گذاشته شود تا با چانه‌زني و پيگيري بتوانند چالش‌هاي موجود را برطرف کنند.»


دبير سياسي جبهه ايستادگي در همين مورد ادامه مي‌دهد: «بايد به اين موضوع هم اشاره کنيم که اگر همچنان نگاه بالا به پايين مسئولان به احزاب و شهروندان وجود داشته باشد قطعا هر گفت‌وگويي با شکست مواجه خواهد شد. ما از مسئولاني که چنين طرح‌هايي را ارائه داده‌اند درخواست کرديم که در صدا و سيما روبه‌رو ما بنشينند و در حوزه خودشان گفت‌وگو کنند. در اين خصوص هر قوه‌اي بايد در مورد چالش‌ها و مشکلات خودشان گفت‌وگو کنند تا بدانيم در مورد چه قرار است حرف بزنيم. اينکه فقط از جملات و کلمات زيبا استفاده کنند بيشتر به فضاي ايجاد شده دامن مي‌زند و به‌جز شعار معناي ديگري ندارد.» کنعاني‌مقدم با اشاره به توافق 2015 که باعث امضاي برجام شد، اضافه مي‌کند: «وقتي حاکميت اين پتانسيل را دارد که مي‌تواند در کنار کشوري مانند آمريکا که دشمني‌اش با جمهوري اسلامي ايران محرز شده است مي‌نشينيم و با تاکيد بر گفت‌وگو به توافق مي‌رسيم چرا در داخل کشور نمي‌توانيم با مخالفان و منتقدان دور يک ميز جمع شويم و چالش‌ها و مشکلات را با هم‌فکري برطرف کنيم. در اين چند هفته سازوکارهاي زيادي براي اتحاد کشور و ايجاد فضاي گفتماني مطرح شده است و همه اين‌ها بعد از مدتي فراموش مي‌شود و شاهد انباشت مجدد چالش‌ها و مشکلات خواهيم بود. فضاي گفتماني نياز به شرايطي دارد که بايد به احزاب شناسنامه‌دار واگذار شود تا در فضايي شفاف موضوعات سياسي-اجتماعي را برطرف کنند.»
او با تاکيد بر تقويت احزاب سياسي در داخل کشور اضافه مي‌‎کند: «احزاب يکي از شاخصه‌هاي جامعه متکي بر دموکراسي است. اگر در داخل کشور احزاب منسجمي داشته باشيم مي‌توانيم ادعا کنيم که فضاي گفت‌وگو به جامعه کمک خواهد کرد. هنگامي که در نوع فعاليت احزاب کاستي‌هايي وجود دارد و محدوديت‌هايي براي آنها به وجود مي‌آيد صحبت در مورد گفتمان ملي دور از دسترس خواهد بود.»
کشور دچار بيماري شعارزدگي است
«مهدي آيتي»، تحليلگر مسايل سياسي و نماينده سابق مجلس شوراي اسلامي در پاسخ به اين سوال که چه برداشتي مي‌توان از تاکيد مسئولان بر ايجاد فضاي گفتمان در جامعه داشت، به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «پيش از هرچيز بايد بگوييم يکي از بيماري‌هايي که ايران با آن دست به گيربان شده «شعارزده‌گي» است. پيش از اينکه شهروندان و احزاب را براي ايجاد فضاي گفتماني دعوت کنند، بهتر است جامعه را از اين بيماري رهايي دهند و بيشتر به کارهاي اجرايي روي بياورند. در دهه‌هاي اخير شيوه گفتاردرماني بر کشور حاکم شده است و مسئولان نظام همواره در شعارهايي که مطرح مي‌کنند باعث کاهش کارکرد خودشان شده است. برخي از «مسئولان بالايي و مياني»، «نمايندگان مجلس»، «نمايندگان شوراي شهر» و حتي «رئيسان سه قوه» فکر مي‌کنند که بايد براي ماندن در جايگاهي که هستند بايد شعارهاي خوب بدهند و متاسفانه هيچ نگاهي هم به وضعيت جامعه ندارند.»
اين فعال سياسي با اشاره به جايگاه ملت در قانون اساسي ادامه مي‌دهد: «توجه داشته باشيد که در قانون اساسي همه اين شعارها براي احقاق حقوق شهروندان پيش‌بيني شده است. در جواب اين شعارها در مورد کاهش فاصله دولت-ملت و ايجاد فضاي گفتماني بايد از مسئولان بخواهيم که به قانون اساسي بازگردند و اجازه دهند تا مردم از ظرفيت‌هاي قانون اساسي براي تشکيل احزاب و برگزاري تجمعات قانوني استفاده کنند. در اين صورت ديگر به چنين شعارها و گفتاردرماني نيازي نداريم. موضوعي که در اين خصوص وجود دارد اين است که مسئولان و مقامات همواره مي‌گويند که مثلا فضاي گفت‌وگو «ايجاد شود» ولي کسي نيست که بگويد «چگونه بايد اين فضا را ايجاد کرد» تا برخوردي با گردانندگان يک جلسه گفت‌وگو يا مناظره نشود. ملت ايران در طول تاريخ بر موضوعاتي مانند گفت‌وگو و ايجاد فضاي پرسش و پاسخ اهميت داده‌اند و با اين فضا غريبه نيستند.»
نماينده سابق مجلس با تاکيد بر خارج شدن مسئولان از فضاي شعار دادن و گفتاردرماني مي‌گويد: «با ادامه اين روند رفته رفته شهروندان فاصله بيشتري با دولت خواهند گرفت و همين حالا هم بنا بر شعارهايي که هرگز محقق نشده است نگاه به گفته‌هاي مقامات تغيير کرده است. براي کاهش اين فاصله نياز به فعاليت‌هاي اجرايي داريم. همان‌طور که اشاره کردم مسئولان در مورد تاکيدشان بر فضاي گفتماني بيايند بگويند که چه دستگاه، نهاد يا مجموعه‌اي قرار است اين فضا را در اختيار شهروندان و احزاب قرار دهند تا يک‌بار شاهد تحقق شعارهايشان باشيم. امروز وضعيت جامعه بر کسي پوشيده نيست که در همه اصفاف و طيف‌ها دچار مشکلاتي هستيم. اين چالش‌ها نمي‌تواند با شعار دادن برطرف شود.»