روزنامه آرمان امروز
1401/07/27
دیالکتیک نظم، صلح و مجازات
سیدقائم موسویدر قرن حاضر خاورمیانه به‌صورت ماهوی و تحمیلی کانون منازعات و مناقشات جهانی بوده است. بخشی از این مناقشه ناشی از کیفیت حکمرانی و پلورالیسم فرهنگی- ایدولوژیک ظاهرا متناقض بوده که بازیگران منطقه ای به دور از قواعد مدارامحور و بر مبنای نگاه حذفی، بانی آن بوده اند. کسر دیگر ابعاد منازعه به خاطر بازیگران فرامنطقه ای و تضاد منافع آنها در منطقه است.
قدرتهای بیرونی در تحرکات معناداری میان تحمیل نظم مورد علاقه شان،چارچوب صلح مطلوب شان و همچنین در پیش گرفتن اهرم مجازات کشورهای غیرهمسو با خود، در تلاش بودند تا حضور خود را بر منطقه تحمیل نمایند.
اکنون نیز خاورمیانه در چشم اندازی از بی نظمی، رفت و آمدهای دولت های فرامنطقه ای و تلاشِ قدرت های منطقه ای برای هژمونیِ خودشان، در بستری از حوادث غیرمترقبه آبستنِ حوادثی است که قادرند خویشتن را بر ارادۀ کشورها تحمیل کنند. نظم آنارشیستیِ حاکم بر خاورمیانه بشدت به فعل و انفعالات مجاورش نیز حساس است و از آنها تأسی می پذیرد.
گذشته از منطق هم آوردیِ قدرتهای منطقه ای در چارچوب موازنۀ قدرت که در قالب روانشناسیِ قدرت[تلقی از قدرت خود و برآورد قدرت حریف به صورت خیره کننده ای با راهبرد مؤلفۀ معمایِ امنیت و تعبیر بشدت سنتی از آن]فضایِ روانیِ خیره کننده ای بر اذهان رهبران کشورهای منطقه مستولی کرده است،رقابت قدرتهای فرامنطقه ای و درصد اصطکاک آن نیز به صورت محسوسی نظم منطقه ای را نوسانی می کند.
تغییر و برآورد کشورهای هژمون فرامنطقه ای یعنی آمریکا، روسیه، چین و اتحادیه اروپا از اولویت بندی و پس و پیش کردن اهمیت نظم و صلح موجی از مجازات های غیرضرور را بر کشورهایی که در نظم و صلح مدنظر آنها نمی گنجد تحمیل کرده است.
در این بین روسیه و چین کمتر از اهرم تحریم استفاده می کنند و گاهاً خود نیز مورد تحریم قرار می گیرند. روسیه از نقطه نظر اقتصادی در شرایطی است که بیشتر از ظرفیت تحریم شدگی برخوردار است اما چین از منظر اقتصادی اینقدر توسعه یافته و زنجیره ای از منافع پیچیده و متقابل را ایجاد کرده است که به سادگی تحریم نمی شود و اگر تحریم شود، صدمات ناشی از تحریم اگر نه بیشتر، حداقل در نسبتی متساوی متوجه تحریم کننده نیز خواهد شد. از اینرو در برابر چین تحریم، مکانیزم تاثیرگذاری نخواهد بود.
بر هیمن مبنا جهان ناگزیر از پوست اندازی برای مواجهه با جنگ سرد دیگری است که الزاماً اهرم های اقتصادی از تعیین کنندگیِ بالایی در آن برخوردار نیستند. تهدیدهای متقابل چین و آمریکا در مورد حق حاکمیت چین بر تایوان یا استقلال آن و همچنین رجزخوانیِ بریتانیا و روسیه پیرامون اوکراین نشان از هویدا شدن دال هایی از تئوری های رئالیسم تدافعی-تهاجمی بویژه میان چین و آمریکا است.
هر کدام بشدت از غیرقابل کنترل بودن دیگری هراس دارند و سعی می کنند با تمام توان از هژمون شدنِ انفرادیِ دیگری جلوگیری نماید. همین منطق در نظم منطقه ای میان کشورهای ترکیه، ایران، عربستان و تا اندازه ای عراق نیز حکمفرماست.
تعبیر بازیگران منطقه ای از نظم مورد نظرشان و تنافر منافع مانع از تثبیت صلح می شود و اکنون دولت ها بشدت در تکاپوی تحمیل نظم مورد علاقه شان هستند تا در گام بعدی بتوان مولفه هایی از صلح را ارائه نمایند. کیفیت نظم منطقه ای و بین المللی ابعاد صلح را تعیین می کند و هر کشوری که با عناصر آن زاویه داشته باشد، مجازات می شود.
البته کیفیت و ابعاد نظم و صلح هستند که مشخص می کند سایر کشورها چه مواضعی نسبت به ترتیبات جدید داشته باشند. استقبال قدرتهای تعریف کننده یا ناظم از حضور کشورها در سطوح منظومه بسیار مهم است. به عبارتی این کشورها هستند که مشخص می کنند سایر دولت ها در چارچوب جدید نقش آفرینی کنند یا مجازات شوند. رویه ای که آمریکا در برابر ایران در پیش گرفته است با ملاحظۀ رقابت های منطقه ای و چالش های بین المللی استفاده از راهبرد مجازات بوده است.
تحلیلگر مسائل بین الملل
سایر اخبار این روزنامه
رئیسی: شاهد غارت مغزها هستیم
فروش فیلترشکن رسمی شد
برخی مسئولان درک درستی از اعتراض جدی مردم ندارند
گسترش اعتراض اقتصادی در قاره سبز
پاسخ علی دایی به نماینده اردبیل
ابربدهکار بانکی واردکننده خودرو شد
مراسم قسامه برای قصاص قاتل محیط‌بان گلستانی
چک الکترونیک به گردش می افتد
چراغ سبز آمریکا به طالبان
آینده ایران در صورت مرگ برجام
دیالکتیک نظم، صلح و مجازات
جای خالی انجمن‌های اولیا و مربیان
چک الکترونیک به گردش می افتد
گسترش اعتراض اقتصادی در قاره سبز
