ایران در پی توافق ؛ غربی‌ها دنبال حواشی

آرمان ملي- حميد شجاعي: اتفاقات و تحولات اخير در فضاي بين‌الملل موجب شده تا تحليل‌هاي بسياري در خصوص مسائل مختلفي که اين روزها در مورد آن بحث و گفت‌وگو زياد است صورت پذيرد. چه اينکه از عمده مسائلي که امروز در خصوص آن صحبت مي‌شود و واکنش‌هاي مختلفي را در بر دارد مساله جنگ روسيه و اوکراين و همچنين ايران و برجام است که هر کدام به اندازه خود ضرورت و اهميت بالايي را اقتضا مي‌کند. اما براي ايران مسلما احياي برجام و رسيدن به توافق با غربي‌ها در اولويت قرار دارد ولي نوع رخدادها و موضع‌گيري‌هاي اخير غربي‌ها در خصوص برجام و از سرگيري مذاکرات نشان مي‌دهد که شرايط برجام چندان هم باثبات و پايدار نيست و حداقل در کوتاه مدت نمي‌توان به احياي اين توافق اميد بست. هر چند که تا پيش از اين اروپايي‌ها و مشخصا جوزپ بورل از احياي برجام دفاع مي‌کرد و آمريکايي‌ها نيز جسته و گريخته از اين توافق سخن مي‌گفتند. اما روند اتفاقات اخير در ايران باعث شد تا غربي‌ها نيز مواضع خود را تغيير دهند و اساسا با وضع برخي تحريم‌ها عليه ايران اين رويکرد را به اذهان متبادر کنند که اروپايي‌ها نيز برجام را به کناري گذاشته‌اند و نبايد به احياي توافق چندان اميدي داشت. رافائل گروسي نيز اخيرا بن‌بست برجام را اعلام کرده و آمريکايي‌ها نيز چندي پيش از آن به‌طور تلويحي بن‌بست مذاکرات را اعلام کرده بودند. با اين حال ايران بر خلاف غربي‌ها در موضعي ثابت همواره به از سرگيري مذاکرات و رسيدن به توافق اذعان داشته است. حال بايد ديد در شرايطي که نظام بين‌الملل چندان شرايط آرامي را پشت‌سر نمي‌گذارد وضعيت چگونه پيش خواهد رفت و چه ميزان مي‌توان به احياي برجام اميد داشت.
برجام در حاشيه مشکلات
يک تحليلگر مسائل بين‌الملل در خصوص شرايط برجام اظهار داشت: در فضاي بين‌الملل دو يا چند کشوري که با هم مذاکره مي‌کنند تلاش مي‌کنند که خود را مقصر شکست مذاکرات معرفي نکنند. لذا همه طرف‌ها نيز با علم به اين موضوع نمي‌خواهند در اين شرايط قرار بگيرند و مذاکرات را به‌طور قطع از بين‌ نبرند. علي بيگدلي به «آرمان‌ملي» گفت: با وجود تحريم‌هاي اتحاديه اروپا همه طرف‌ها تلاش مي‌کنند که سوسو کنان مذاکرات را حفظ کنند. ايران بايد فضا را طوري مهيا کند که قابليت پذيرش سرمايه‌گذاري خارجي داشته باشيم. وي افزود: طرفين تلاش مي‌کنند فضاي حاشيه‌اي بر برجام حفظ کنند و اکنون برجام در حاشيه دو مساله اعتراضات داخلي و واکنش‌ها به آن و ديگري مساله جنگ اوکراين و روسيه است. بيگدلي تصريح کرد: جاي اميدواري براي احياي برجام نيست چرا که هر روز در روابطمان با غرب طنين جديد به وجود مي‌آيد که بر روي برجام سايه مي‌اندازد و ديگر توافق در اولويت آمريکا و اروپا نيست.
امتياز نمي‌دهيم


وزير امور خارجه کشورمان در خصوص رويکرد آمريکايي‌ها که مي‌گويند در حال حاضر رسيدن به توافق و احياي برجام در دستور کار آمريکا قرار ندارد، اظهار کرد: رفتار و گفتار آنها با يکديگر متناقض است. سه روز پيش پيامي بين ما و طرف آمريکايي منعقد شد و ما پيامي از طرف آنها دريافت کرديم. آمريکايي‌ها در تبادل پيام‌ها حتي تعجيل دارند که هرچه زودتر به نقطه توافق برسيم. حسين اميرعبداللهيان گفت: ما به صراحت اعلام کرده‌ايم که بايد موارد اتهامي که آژانس در حوزه هسته‌اي مطرح کرده حل و فصل شود و ما حاضر به توافقي نيستيم که بعدا مانند استخوان لاي زخم مانده، دائم آژانس بخواهد از مسير سياسي و به بهانه اين موارد اتهامي فشارهايي را به ايران وارد کند. وي افزود: تبادل پيام آمريکايي‌ها با ما ادامه دارد و از سويي ديگر آنها تلاش مي‌کنند در مسائلي که اين روزها در ايران جريان داشته بدمند و فکر مي‌کنيم آنها به دنبال اين هستند که با اعمال فشارهاي رواني و سياسي بخواهند در مذاکرات امتياز بگيرند. رئيس دستگاه ديپلماسي کشورمان بيان کرد: ما هيچ امتيازي به طرف آمريکايي نخواهيم داد و ما در چارچوب منطق و در راستاي حصول توافقي که خطوط قرمز ايران رعايت شود حرکت مي‌کنيم. اميرعبداللهيان با بيان اين‌که در عين حال هيچ‌گاه ميز مذاکره را ترک نمي‌کنيم، اضافه کرد: ارزيابي ما از پيام‌هاي طرف آمريکايي حتي در روزهاي اخير اين است که آمريکايي‌ها نه تنها حصول توافق در اولويت‌شان است بلکه شتاب هم دارند، اما آنها براي مصارف داخلي خودشان هم و تحريک برخي از عوامل در داخل ايران در مواضع اعلامي‌شان به گونه‌اي ديگر سخن مي‌گويند و اينها از تعارضات رفتار آمريکايي است.
توافق قريب‌الوقوع نخواهد بود
آنتوني بلينکن وزير امور خارجه آمريکا اظهار کرد: از نظر ايالات متحده ديپلماسي بهترين راه براي رسيدگي به برنامه هسته‌اي ايران است اما به دليل درخواست‌هاي اضافي ايران، احياي توافق هسته‌اي 2015 با ايران را قريب‌الوقوع نمي‌داند. ساعاتي پيش از وي نيز سخنگوي وزارت خارجه آمريکا در رابطه با مذاکرات هسته‌اي با ايران گفت: در حال حاضر مشخص است که حصول توافق قريب‌الوقوع نيست. توافق در حال حاضر در دسترس نيست؛ چرا که تقاضاهاي ايران از مرزهاي برجام فراتر رفته‌اند. ما طي هفته‌هاي اخير اخباري در خصوص آمادگي ايران براي تغيير رويه دريافت نکرده‌ايم. ند پرايس، عنوان کرد: رئيس‌جمهور متعهد شده که ايران هرگز به سلاح هسته‌اي دست نيابد. ما مصمم به حفظ اين تعهد هستيم.