«ویلانشینی» حاشیه‌نشینان

به گزارش خبرنگار شهروند آنلاین؛ نهضت ملی مسکن یکی از سیاست‌های کلان دولت سیزدهم در حوزه مسکن است که بر اساس این سیاست، احداث ۴ میلیون واحد مسکونی در ۴ سال در برنامه دولت قرار گرفته است. بنا بر گزارش‌ها، تاکنون برای ۱.۵ میلیون واحد، زمین تامین و عملیات ساخت آنها آغاز شده است. به گزارش «شهروند»، یکی دیگر از اقدامات دولت سیزدهم طرح واگذاری زمین به مردم برای ایجاد خانه‌های ویلایی و یک‌طبقه بوده که با جدیت دنبال شده است. در این ‌طرح زمین‌های ۲۰۰ تا ۲۵۰ متری به همراه تسهیلات در اختیار مردم قرار می‌گیرد و آنها متعهد می‌شوند در یک سال و نیم، خانه‌ای یک‌طبقه ایجاد کنند.

ابوالفضل نوروزی، مشاور وزیر، راه‌وشهرسازی در گفت و گو با «شهروند»:  

عبور از آپارتمان سازی با ساخت خانه‌های یک طبقه

احداث خانه‌های کم‌تراکم و ویلایی، یکی از راهبردهای نهضت ملی مسکن در دولت سیزدهم در شهرهای کوچک و مناطق روستایی است. به گزارش «شهروند»، از ابتدای نهضت ملی مسکن تاکنون، وزیر راه و شهرسازی بارها اعلام کرده که یکی از محورهای نهضت ملی مسکن، واگذاری زمین به متقاضیان به منظور احداث خانه‌های کم‌تراکم و واحدهای ویلایی است. اولویت اول در  این طرح بنا به گزارش‌ها، با مردم در استان‌هایی است که زمین لازم وجود دارد. در این طرح زمین در اختیار مردم گذاشته می‌شود تا در فاصله 18 ماه اقدام به ساخت خانه کنند‌.

«شهروند» به همین منظور گفت‌وگوی کوتاهی با ابوالفضل نوروزی، مشاور وزیر، راه‌وشهرسازی داشته است. ابوالفضل نوروزی در این‌گفت‌وگو بر این موضوع تاکید کرده که در شهرها و استان‌هایی که وزارت راه‌وشهرسازی بتواند اراضی مورد نیاز را تامین کند، ساخت خانه یک طبقه است.

چرا دولت سیزدهم اولویت خود را در نهضت ملی مسکن، ساخت خانه‌های یک طبقه قرار داده است؟ این سیاست چه مزایایی را به دنبال دارد؟

موضوع ساخت خانه‌های یک طبقه پیرو سیاست‌های ابلاغی و تاکیدات رئیس‌جمهوری و وزیر راه‌وشهرسازی شکل گرفته است. سیاست‌هایی که در شوراهای عالی مسکن نیز بر آن تاکید دارد. این سیاست سه مزیت مهم دارد. نخست اینکه رفاه و زندگی مردم را ارتقا می‌بخشد؛ موضوعی که رئیس‌جمهوری نیز بر ‌آن تاکید داشته است. دومین مزیت این طرح، موضوع مشارکت مردمی در طرح جهش و تولید مسکن است که سرعت کار را در این برنامه بالا می‌برد. سومین مزیت آن نیز کاهش هزینه‌های ساخت است. هزینه‌ ساخت خانه‌ای یک طبقه درصد قابل توجهی کمتر از ساخت یک واحد در برج چند طبقه است.

تامین اراضی در طرح واگذاری زمین به چه نحوی است؟

در این طرح دستگاه‌های دولتی با توجه به قانون جهش تولید مسکن مکلف به واگذاری اراضی در اختیار خود به وزارت راه‌وشهرسازی شده‌اند. این موضوع نیز مورد تاکید رئیس‌جمهوری در جلسه شورای‌عالی مسکن بوده است که در بازدیدی که سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری از  وزارت راه‌وشهرسازی داشت، برگزار شد. وزارت راه‌وشهرسازی نیز از تمام ظرفیت خود در این طرح استفاده خواهد کرد. همچنین نهادهای عمومی همچون اوقاف، ارتش و بنیاد مستضعفان نیز همکاری‌هایی برای ارائه زمین با وزارت راه‌وشهرسازی خواهند داشت.

این طرح در چه استان‌هایی اجرا خواهد شد؟

ساخت مسکن‌ها به‌صورت واحدهای یک طبقه تاکنون در استان‌های یزد، خراسان‌جنوبی، مرکزی و چند استان دیگر در حال اجرایی‌شدن است. اولویت وزارت راه‌وشهرسازی ساخت خانه یک‌طبقه به جای آپارتمان در شهرهایی است که اراضی مورد نیاز موجود است. این سیاست در هر شهری که ظرفیت لازم را داشته باشد، اجرایی خواهد شد.

متقاضیان چگونه می‌توانند این تسهیلات دولتی را دریافت کنند؟

تاکنون 5میلیون و 500هزار نفر در طرح نهضت ملی ثبت‌نام کرده‌اند. همان‌طور که عرض کردم وزارت راه‌وشهرسازی در هر شهری که اراضی لازم فراهم باشد، ساخت خانه‌های یک طبقه را در اولویت قرار می‌دهد. نحوه ساخت هم به سه شیوه است. نخست واگذاری زمین به مردم و ساخت آن به وسیله شهروندان، دوم واگذاری زمین به مردم و انعقاد قرارداد سه‌جانبه میان مردم، شرکت پیمانکار و اداره راه‌شهرسازی منطقه به‌منظور ساخت خانه تا مرحله اصطلاحا (سفت‌کاری) و سومین شیوه هم به این شکل است که پیمانکار ساخت خانه را تا تحویل کلید به شهروندان  عهده‌دار شود.

واگذاری زمین در شهرهای کوچک در دستور کار

رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی، در توضیح این طرح گفته است که با توجه به طرح جدید تغییرات شهرسازی در نهضت ملی مسکن، این مهم در دستور کار است تا از این طریق مردم بتوانند زندگی راحت‌تری داشته باشند. بنا به گفته وزیر در این زمینه تاکنون برنامه‌ریزی شده است تا در 12 شهر از جمله بینالود، ایوانکی، عالیشهر، رامین، شیرین‌شهر، علوی، تیس، رامشار، مجلسی و امیرکبیر زمین ویلایی به مردم واگذار شود. ارائه زمین در شهرهای کوچک به مردم و مشارکت آنان در ساخت مسکن موضوعی است که کارشناسان نیز همواره بر آن تاکید داشته‌اند؛ موضوعی که محمدعلي پورشيرازي، عضو سنديکاي شرکت ساختماني ايران، نیز در گفت‌وگو با «شهروند» به آن اشاره دارد.

این فعال بازار مسکن معتقد است که سیاست‌های دولت در حوزه مسکن باید از روستا و شهرهای کوچک آغاز شود، چرا که افزايش عرضه مسکن در این شهرها مانع مهاجرت در کشور خواهد شد. پورشیرازی در این‌باره می‌گوید: «برخی از طرح‌ها از کلانشهرها آغاز شد که در میان‌مدت نتیجه عکس داد.»

طرح‌های هدفمند در دستور کار

پورشیرازی معتقد است که نگاه دولتی به موضوع مسکن در دهه‌‌های گذشته یکی از عوامل شکل‌گیری شرایط نابسامان مسکن در وضعیت کنونی است. او در این‌باره می‌گوید: «مسکن در تمام ادوار تاریخ یک نیاز واقعی بوده است. شما ببینید سینوهه در کتاب خود به موضوع مسکن اشاره کرده است. امروز هم بسیاری از چالش‌ها در کشور مستقیم یا غیر مستقیم به موضوع مسکن مربوط است.»

پورشیرازی به برخی از طرح‌های مسکن در کشورهای دیگر نیز اشاره کرد. این فعال مسکن به طرح مسکن در کشور فرانسه نیز اشاره دارد که در آن تسهیلات را دولت با شروطی در اختیار فعالان مسکن قرار داده است. در این طرح سازنده متعهد می‌شود که پس از ساخت، ساختمان را در اختیار مستاجران قرار دهد؛ طرحی که با کاهش اجاره‌بها همراه شد.

بنا به گفته این کارشناس بازار مسکن، طرح‌ها باید به صورت هدفمند و برای جامعه مخاطب مشخص اجرایی شود؛ مساله‌ای که در طرح اخیر دولت به آن توجه شده است. در این طرح بنا به گفته مسئولان اجرایی، به توسعه شهرهای کوچک و ایجاد جذابیت در شهرهای جدید تاکید شده است؛ مساله‌ای که به اذعان کارشناسان از جمله شاخص‌های مثبت این طرح به شمار می‌آید.

مهاجرت معکوس با واگذاری زمین

پورشیرازی در این‌باره می‌گوید: «اگر ‌برای بهبود شرایط سکونت در مناطق محروم کشور سرمایه‌گذاری شود، در سال‌های آینده شاهد مهاجرت مردم به کلانشهرها نخواهیم بود.»

به اذعان کارشناسان دولت سیزدهم در تلاش است تا با یک کار کارشناسی و حساب‌شده در کنار توسعه مجتمع‌های مسکونی طبقاتی، توسعه افقی شهری را هم عملیاتی کند که یکی از مهم‌ترین راهکارها برای اجرا و شتاب‌بخشی در روند ساخت پروژه‌های نهضت ملی مسکن محسوب می‌شود. موضوعی که محمدعلی پورشیرازی نیز به‌آن اشاره دارد. او معتقد است که توسعه افقی شهرها در اجرای طرح نهضت ملی مسکن، طرحی عملیاتی و مناسب در کشور است. او در توضیح این طرح ضمن تاکید بر اجرای درست آن می‌گوید: «توسعه افقی شهرها اگر براساس نیاز مناطق، برنامه‌ریزی و اجرایی شود، به این معنی است که نه‌تنها قیمت مسکن گران نشود، بلکه افراد هر منطقه صاحب مسکن شوند.»

توجه به موضوع مدیریت بازار مسکن

آمارها حکایت از افزایش 15 برابری قیمت زمین در یک دهه گذشته دارد. اطلاعات منتشرشده نشان می‌دهد متوسط قیمت هر مترمربع زمین در استان‌‌‌های کشور در این فاصله 15 برابر شده است؛ مساله‌ای که نشان می‌دهد یکی از دلایل اصلی گرانی مسکن افزایش قیمت زمین است؛ موضوعی که محمدعلي پورشيرازي نیز به آن اشاره دارد.

او معتقد است که دولت باید در جایگاه ناظر، وضعیت قیمت‌گذاری را در تمام عرصه‌های مسکن ارزیابی کند. پورشیرازی در ادامه به برخی از گرانی‌های مصالح ساختمانی در سال‌های اخیر اشاره دارد که باعث افزایش قیمت تمام‌شده مسکن شده است.

ساماندهی بافت‌های فرسوده در کلانشهرها

دکتر سید محمود فاطمی عقدا، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی، نیز در گفت‌وگو با «شهروند» به ارزیابی عملکرد دولت سیزدهم در حوزه مسکن پرداخت. او معتقد است که سیاست اعلامی وزارت شهرسازی، مبنی بر ساخت‌ خانه‌های ویلایی در شهر‌ها و روستاها زمان‌بر و محدود است.

این کارشناس بازار نوسازی، بافت‌های فرسوده در کلانشهرها را از جمله‌ سیاست‌هایی برمی‌شمارد که دولت باید در مسیر آن گام بردارد؛ مساله‌ای که دولت سیزدهم در یک سال گذشته نسبت به آن نیز اهتمام جدی داشته و طبق آمارهای منتشرشده، نسبت به دولت گذشته شاهد رشد چهار برابری بوده است. نوسازی بافت‌های فرسوده شهری و روستایی در دولت مردمی سیزدهم یکی از محورهای اصلی سند تحول در حوزه مسکن است.

موضوع دیگری که سید محمود فاطمی عقدا در گفت‌وگوی خود با «شهروند» به آن اشاره دارد، نیاز کشور به هفت میلیون مسکن است. او در این‌باره می‌گوید: «دولت باید هفت میلیون مسکن مورد نیاز کشور را تامین کند. هر سال 800 هزار مسکن دیگر نیز به این عدد اضافه می‌شود. فرمول واگذاری زمین و ساخت ویلایی آیا می‌تواند این نیاز را رفع کند؟ دولت باید در کنار این طرح‌ها از ظرفیت‌های ساماندهی بافت فرسوده، ساماندهی سکونتگاه‌های غیر رسمی و بلندمرتبه‌سازی در نقاط دارای ظرفیت نیز استفاده کند.»

اهمیت توسعه شهرسازی به شیوه افقی، موضوعی است که کارشناسان اقتصادی نیز بر آن صحه می‌گذارند. به طور مثال آلبرت بغزیان، کارشناس اقتصادی و عضو هیات علمی دانشگاه تهران نیز در گفت‌وگویی، اجرای این طرح را یک حرکت مثبت در کشور توصیف کرد و افزود:« توسعه شهرها به صورت افقی برای مردمی که اعتقادی به آپارتمان‌نشینی ندارند یک مزیت محسوب می‌شود، امید است که اجرای طرح نهضت ملی مسکن بر اساس اصولی اجرا شود تا بهترین نتیجه را در برداشته باشد.»

//انتهای پیام