ردپای خلق پول در رشد سپرده‌های بانکی

کامران ندری
رشد قابل توجه سپرده های بانکی در دوره یکساله منتهی به پایان شهریورماه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل را که از سوی برخی رسانه ها گزارش شده نمی توان به دلیل افزایش سپرده گزاری مردم در بانک ها به شمار آورد. رشد سپرده‌های بانکی در گزارش های منتشر شده توسط سیاست گذار پولی کشور بیش از آن که نشان دهنده رغبت مردم به افزایش سپرده هایشان در بانک ها باشد نشان دهنده روند خسارت بار و تورم زای خلق پول در نظام بانکی کشور است. وقتی سیستم بانکی همچنان به خلق پول ادامه دهد و این پول به دارایی و اعتبار و تسهیلات تبدیل شود بانک ها باید در ترازنامه خود به همان میزان که بدهی ها رشد پیدا می کند، میزان سپرده ها را نیز افزایش دهند و این کار با انجام برخی عملیات بانکی امکان پذیر است. موضوع نگران کننده ای که از مدتها قبل تاکنون از سوی کارشناسان در مورد آن هشدار داده شده افزایش بی رویه حجم پول در اقتصاد کشور است و با وجود آن که دولت ها و از جمله دولت سیزدهم همواره ادعا می کنند این روند را متحول کرده و یا حتی تحت کنترل قرار داده‌اند اما واقعیت های اقتصادی با اظهارات مطرح شده مغایرت دارد. در شرایطی که تورم کماکان روند صعودی دارد حرکت نقدینگی به سوی سپرده های بانکی آن طور که در برخی گزارش ها ادعا می شود نمی تواند از منطق اقتصادی برخوردار باشد و برعکس سپرده ها هستند که به سوی دارایی های پایدار حرکت می کنند.  موضوعی که باید متذکر شد این که خلق پول و افزایش نقدینگی چیزی نیست که بتوان آن را مخفی کرد و وقتی خلق پول در نظام بانکی روی می دهد علاوه بر رشد سراسری قیمت ها و تورمی که خود را در اجزای مختلف اقتصاد کشور نشان می دهد، آثار آن در گزارش های مراجع رسمی اقتصاد کشور نیز قابل شناسایی و ردگیری است. حرکت نقدینگی به سوی بازارهای غیرمولد و دارایی‌هایی مثل طلا و ارز نیز خطر دیگری است که با افزایش خلق پول، اقتصاد ما را تهدید می کند چرا که با شدت گرفتن این روند شاهد شکل گیری موج ورود نقدینگی به بازار ارز و طلا و دشوار شدن سیاست های کنترلی در این بازار حتی به صورت مقطعی است. نکته نهایی این که ضرورت همیشگی اقتصاد کشور، پرهیز از خلق پول با هر عنوان است تا تورم به عنوان عامل مهم نابسامانی اقتصاد و معیشت خانوارها تحت کنترل قرار گیرد.