«فیفاهراسی» پیامد نبود «دیپلماسی ورزشی»

آرمان امروز، گروه ديپلماسي: روز دوشنبه کميته اجرايي اتحاديه فوتبال اوکراين (UAF) با انتشار بيانيه‌اي، از ارسال درخواست رسمي‌اش به فيفا براي حذف تيم ملي ايران از جام جهاني 2022 خبر داد. البته اين خبر ابتدا توسط  خبرنگار ارشد اسکاي اسپورتس منتشر شد و اندکي بعد اين اتحاديه با انتشار بيانيه‌اش، اين خبر را تاييد کرد. در تهديدهاي اين هفته‌ها فضاي حضور ايران در جام جهاني را تحت تاثير قرار داده است جاي خالي «ديپلماسي ورزشي» به چشم مي‌خورد که تاکنون تعريف شفافي از آن در حاکميت و به‌خصوص وزارت امور خارجه وجود ندارد.
اوکراين در اين بيانيه ايران را متهم به فراهم آوردن تسليحات نظامي براي روسيه در جنگ و نقض بندهاي 3 و 4 اساسنامه فيفا در زمينه رعايت قوانين حقوق بشر و مبارزه با تبعيض و خشونت کرده است. در بيانيه اتحاديه فوتبال اوکراين که اسکاي اسپورت آن را منتشر کرده است آمده است: «با در نظر گرفتن اطلاعات رسانه‌ها درباره تجلي نقض سازمان‌يافته حقوق بشر در ايران، که ممکن است در تعارض با اصول و هنجارهاي فيفا باشد، و با درنظر گرفتن قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل متحد پيرامون وضع تحريم‌ها عليه ايران و دخالت احتمالي ايران در تهاجم نظامي فدراسيون روسيه به اوکراين، با ارائه لايحه‌اي به فيفا خواهان بررسي احتمال حذف تيم ملي فوتبال ايران از جام جهاني 2022 قطر هستيم».
اين درخواست، چند روز پس از آن رسمي شده که «سرگي پالکين»، مديرعامل باشگاه شاختاردونتسک، نيز با انتشار مطلبي در صفحه شخصي‌اش در توئيتر، خواهان حذف تيم ملي ايران از جام جهاني 2022 و حضور اوکراين به جاي اين تيم در قطر شده بود.
البته در رابطه با بازي‌هاي سياسي فيفا در امور فوتبال شواهد بسياري وجود دارد. به اين موضوع توجه داشته باشيد که ايران تنها کشوري نيست که در اين روزها، شايعات پيرامون حذفش از جام جهاني 2022 به گوش مي‌رسد. «شبکه الجزيره» روز دوشنبه از ارسال نامه تهديدآميز فيفا به فدراسيون فوتبال تونس و صدور اخطار حذف اين تيم از جام جهاني، به‌دليل دخالت‌هاي دولتي و تهديد وزير ورزش و جوانان اين کشور به برکناري چند مقام خبر داده بود. فيفا در پيامي به رويترز، ارسال اين نامه را تاييد اما از دادن اطلاعات بيشتر خودداري کرد. باتوجه به اين موضوع و فشارهايي که هموراه از سوي «فيفا»(فدراسيون جهاني فوتبال)، «فيلا»(فدراسيون جهاني کشتي) و «فيبا»(فدراسيون جهاني واليبال) و... مشاهده مي‌کنيم باتوجه به اشتياق مردم ايران به اين ورزش‌ها برخي مسئولان داخلي و آنهايي که به‌نام ايران در جوامع ورزشي جهان پست‌هايي در اختيار دارند با سياسي‌بازي و البته پروژه‌هاي هراس از فدراسيون‌هاي جهاني، سياست‌هاي خود را داخل ايران پيش مي‌برند و به نوعي در برخي فدراسيون‌ها خيمه مي‌زنند. در شرايطي که دولت به‌عنوان دستگاه نظارتي بايد بر روي اين افراد در جهت پيش‌برد منافع ملي در عرصه‌هاي بين‌المللي ورزشي برنامه‌ريزي داشته باشد بايد بگوييم که اين حوزه را رها کرده است. در واقع مسئولان سياسي درکي از موضوعات ورزشي ندارند و حتي در وزارت عريض و طويل امور خارجه هيچ گاه بحثي نتيجه بخش در رابطه «ديپلماسي ورزشي» وجود نداشته است و همين باعث شده تا در نزديکي جام جهاني برخي دولت‌ها بخواهند مردم مشتاق به تيم ملي را با استرس همراه کنند.


براي شفاف‌تر شدن حوزه «ديپلماسي ورزشي» در ايران و البته بررسي ادعاي دولت اوکراين مبني بر حذف تيم اول رنکينگ آسيا از رقابت‌هاي جام جهاني با واعظ آشتياني گفت‌وگويي انجام داه‌ايم.
او معتقد است که به‌دليل آنکه دولت‌ها در حوزه ديپلماسي ورزشي نتوانستند درک درستي داشته باشند و در اين حوزه از افراد وطن‌پرست و متخصص استفاده نکرده‌اند و بر روي اين موضوع سرمايه‌گذاري نشده است همواره از سوي فدراسيون‌هاي جهاني با پروژه‌هاي از پيش نوشته شده تهديد شده‌ايم.
«واعظ آشتياني»، تحليلگر مسايل سياسي ورزشي در پاسخ به اينکه آيا تهديدهاي که در هفته‌هاي اخير بر عليه تيم ملي فوتبال مطرح مي‌شود آيا مي‌تواند منجرب به عدم حضور ما در جام‌جهاني شود، به «خبرنگار» آرمان امروز مي‌گويد: «آنچه تا کنون مشخص شده است ايران در جنگ بين اوکراين و روسيه دخالت نظامي ندارد حتي سازمان‌هاي جهاني که به‌نوعي مسئول بررسي اين موضوعات هستند، تاکنون واکنشي به اين موضوع نشان نداده‌اند. به نظر ادعاهايي از اين دست را بايد تيري در تاريکي محسوب کنيم. چون در حال حاضر سياسي‌بازي و سياست‌محوري فيفا محرز شده است. دولت‌هايي مانند اوکراين که از حضور در جام جهاني باز مانده‌اند حالا مي‌خواهند با تحت فشار قرار دادن فيفا و حمايت کشورهاي غربي که در فدراسيون جهاني فوتبال نفوذ دارند خود را به جام‌جهاني برسانند. در قوانين ورزش جهاني و المپيک ورزش را از ورود به سياست منع کرده است ولي در سال‌هاي اخير شاهديم که چنين قوانيني نه تنها رعايت نمي‌شود بلکه در حال فراموش شدن است.»
او با اشاره به پروژه  «فيفيا هراسي» که برخي با مطرح کردن اين سناريو قصد دارند تا به صورت دسته جمعي وارد برخي از فدراسيون‌ها بشوند، ادامه مي‌دهد: «علاقه‌مندي مردم ايران به ورزش‌هايي مانند «فوتبال»، «واليبال»، «کشتي»، «وزنه‌‍‌برداري» و ... باعث شده است تا برخي تلاش کنند از وضعيت به وجود آمده برداشت‌هاي خودشان را داشته باشند. به‌عنوان مثال در مورد انتخابات فدراسيون فوتبال آنقدر از تئوري «فيفاهراسي» صحبت کردند که دولت نتوانست به‌عنوان بازوي نظارتي عمل کند. همين خلا باعث شد تا انتخابات در مسيري حرکت کند تا برخي به‌خواسته‌هاي خودشان برسند و بعد از آن به‌صورت دسته جمعي به فدراسيون رفتند. عدم حضور افراد وطن‌پرست و متخصص در عرصه ورزش ايران باعث شده تا ورزش را به‌عنوان اهرم فشار بدانند و کشورهايي که با ايران در حوزه‌هاي سياسي و اقتصادي و ... مشکل دارند از اين اهرم استفاده کنند. ما در وضعيتي هستيم که دشمنان در حوزه ورزش براي متوقف کردن موفقيت‌هاي ايران برنامه‌ريزي کرده‌اند در حالي که ما هنوز تعريف شفافي در مورد ديپلماسي ورزش نداريم.»
 در حال حاضر با پروژه‌هايي مانند «فيفاهراسي»، «فيلاهراسي» و «فيباهراسي» روبه‌رو هستيم که با اشارت افراد سودجو در داخل و خارج هر از چندگاهيي با مطرح کردن ادعاهاي غلط، جو را غبارآلود مي‌کنند. متاسفانه بايد بگوييم که دولت‌ها هرگز اهميت اين موضوع را درک نکرده‌اندکه بايد افرادي را پرورش بدهند تا در ورزش تماما سياسي شده حقوق ايران در جوامع بين‌المللي پيگيري کنند تا حقي از ما گرفته نشود. بايد بگوييم برخي از پرچم و موقعيت ايران استفاده مي‌کنند تا کرسي‌هاي جهاني را از آن خود کنند ولي هنگامي که بايد از کشور در برابر ادعاهاي پوچ دفاع کنند سکوت مي‌کنند تا تنها منافع خودشان را در فدراسين جهاني حفظ کنند.»