وعده رئیسی به احمدی نژاد پیوست

یک جمعیت شناس در گفت‌وگو با «آرمان امروز»: اجرای این طرح‌ها بعید است به افزایش جمعیت منجر شود حميد رضا خالدي
19 آبان سال گذشته بود که رئيس مجلس شوراي اسلامي قانون جواني جمعيت را به رئيس‌جمهور ابلاغ کرد. بعد از تاکيد مقام معظم رهبري مبني بر توجه به فرزند آوري و افزايش جمعيت در کشور، مجلس طرحي را مصوب کرد تا براي تشويق خانواده‌ها به فرزند‌آوري‌، به آنها وام‌هاي ويژه‌اي پرداخت شود. طرحي که گرچه از همان سال 1400 آغاز شد اما عملا از تابستان امسال رونق گرف، اما با اين وجود بانک ها به هيچ عنوان تمايلي براي اجراي اين طرح ندارند و مي‌توان سناريوي زمان محمود احمدي نژاد و پرداخت يک ميليون تومان براي فرزند آوري درنظر گرفت که هيچگاه به سرانجام نرسيد. وامي که تنها به تعداد کمي از والدين تازه فرزند آورده داده شد و بعد از مدت کوتاهي به فراموشي سپرده شد و دليلش نيز عدم توانايي بانک‌ها و موانع دولتي بود. 
بنا به آمار، از ابتداي سال جاري تا پايان شهريور‌ امسال، 153 ميليارد و 741 ميليون و 649 هزار ريال وام فرزندآوري و 669 ميليارد و 474 ميليون و 627 هزار ريال وام ازدواج به متقاضيان پرداخت شده است.
صف «بلند بالاي» وام


بنا به گفته مديرکل دفتر برنامه‌ريزي و توسعه اجتماعي جوانان وزارت ورزش و جوانان: «در اين بازه زماني 1 ميليون و 731 هزار و 41 نفر براي دريافت وام فرزندآوري ثبت نام کرده‌اند که از اين بين تنها 383 هزار و 377 فقره وام فرزندآوري پرداخت شده است. تعداد در صف ماندگان دريافت اين وام يعني کساني که مدارک را تکميل کرده و منتظر دريافت وام هستند نيز زياد است. از ابتداي سال جاري تا شهريور ماه 328 هزار و 543 نفر در صف دريافت وام فرزندآوري مانده‌اند و به‌رغم تکميل ثبت نام و مدارکشان همچنان وام فرزندآوري را دريافت نکرده‌اند.
متقي‌فر درباره چرايي آمار بالاي در صف ماندگان وام فرزندآوري، يادآور شد: «بسياري از شعبه‌ها در استان‌ها اعلام مي‌کنند براي پرداخت وام فرزندآوري اعتبار لازم را ندارند. ما در خصوص پرداخت وام ازدواج در شوراي عالي جوانان مصوب کرديم که بانک‌ها موظف‌اند حداکثر تا 15 روز بعد از تکميل ثبت نام متقاضيان دريافت وام ازدواج، پيامک مراجعه به شعبه را براي افراد بفرستند و پس از مراجعه به شعبه و تکميل مدارک نيز بانک‌ها موظف‌اند وام را 10 روزه به حساب متقاضيان واريز کنند. اين مصوبه به تمام بانک ها ابلاغ شده است اما اين مصوبه را در خصوص وام فرزندآوري نداريم. گاهي حتي پيامک مراجعه به شعبه يک الي دو ماه و بلکه بيشتر طول مي کشد تا ارسال شود و از اين رو بعضا پرداخت وام فرزندآوري با تاخير مواجه است.
شهروند سرگردان
با اين حال، گلايه‌هاي شهروندان از سيکل تسلسل ناپذير دريافت وام نيز اما در نوع خود شنيدني است. يکي از شهروندان در تماس با «آرمان امروز» مي‌گويد: « متاسفانه علي رغم ابلاغ بانک مرکزي در سايت مربوطه مبني بر پرداخت وام 200 ميليوني وديعه مسکن به خانواده هاي داراي 3 فرزند از سال 1399 به بعد، از طرف 6 بانک مسئول همکاري لازم با مراجعين صورت نمي‌گيرد و با بهانه‌هاي مختلف از جمله اينکه هنوز به ما ابلاغ نشده و بخش نامه نيامده، بايد سامانه اي ايجاد شود و اينکه ما علم غيب نداريم که شما خانه داريد يا نه؟! از پذيرش افراد حائز خودداري مي کنند.  لذا خواهشمند است مقامات مسئول در اين زمينه بررسي و نظارت و در صورت نياز برخورد لازم را با مسئولين بانک هاي خاطي انجام دهند.»‌ همچنين درد يکي از مردمي که با روزنامه تماس گرفتند را جويا شديم.
محمد رضا‌ – م يکي از همين شهرونداني است که بيش از 5 ماه است براي گرفتن اين وام، از اين بانک به آن بانک مي‌رود. وي در مورد آنچه در طول اين مدت بر وي گذشته است، مي‌گويد: «اوايل تيرماه‌، بعد از اينکه در سايت ثبت نام کردم‌، به شعبه بانک صادرات اقدسيه مراجعه کردم. کارمند مربوطه کاغذ سفيدي به دستم دادند تا درخواستم را مجددا بنويسم. بعد هم گفتند يک ماه بعد دوباره سر بزنيد! اما با اين وجود تا پايان تيرماه و حتي اواسط مردادماه خبري از تماس بانک با من نشد. براي همين محمدرضا مجبور مي‌شود خودش دوباره به بانک برود. ولي در آنجا جواب جالبي به وي مي‌دهند.  وي در اين زمينه مي‌گويد: به من گفتند چرا براي پيگيري وامت سر نزدي‌؟! خلاصه قرار شد ضامن‌هايم را براي دريافت وام ببرم که همين طور هم شد. ولي اين آخر ماجرا نبود. اين پدر در ادامه شرح پيگيري اين وام و مشکلاتي که برايش پيش آمده گفت: تا آخر شهريور کار تکميل پرونده ما طول کشيد اما درست زمانيکه منتظر دريافت وام بوديم کارشناس بانک به يکباره گفت: شما که اهل شميرانات هستيد‌، پس چرا در تهران ثبت نام کرده‌ايد! گفتم چه تفاوتي مي کند شاخص فرزند آوري د تهران و شميرانات 2/1 است و با هم تفاوت ندارد.با اي حال وي قبول نکرد و در نهايت قرار شد 45 روز صبرکنيم تا به عنوان يکي از متقاضياني که براي دريافت وام اقدام نکرده، بانک پرونده ما را در سايت لغو کند و ما بتوانيم دوباره ثبت نام کنيم!  با اين حال ، زماني‌که مهلت 45 روزه تمام شد و محمد رضا براي ثبت نام به سايت مورد نظر مراجعه کرد، بانک صادرات ديگر جز بانک‌هاي وام دهنده براي فرزند‌آوري نبود! وقتي‌که وي به بانک مراجعه مي‌کند، همان کارمندي که مسئول پرداخت تسهيلات بوده است، به وي مي گويد: «مثل اينکه بانک صادرات اعتبارات لازم را نداشته و براي همين ديگر ام فرزند آوري نمي‌دهد!»  بدين ترتيب اين پدر جوان‌، ناکام از دريافت وام تصميم مي‌گيرد به بانک ديگري مراجعه کند. وي در اين زمينه گفت: به توصيه دوستان مدارکم را با هزار زحمت از بانک صادرات گرفتم و به يکي از شعب بانک آينده مراجعه کردم . اما آنجا هم ايراد عجيبي از من گرفتند. گفتند ؛ از آنجاييکه مبلغ فيش حقوقي شما چندان بالا نيست نمي توانيد وام فرزند آوري دريافت کنيد. وقتي هم که گفتم من تاکنون همه وام هايم را پرداخت کرده ام و کي از مشتريان خوش حساب بانک ها هستم گفتند؛ به ما ارتباطي ندارد. ملاک فيش شماست.  محمد رضا با اين حرف عملا در دومين تلاش خود براي وام فرزند آوري نيز ناموفق ماند. با اين حال از آنجاييکه هزينه هاي نگهداري نوزاد اين روزها به شدت بالاست، باز هم نا اميد نشده و اينبار در سومين تلاش خود دست به دامان بانک رسالت مي شود. گرچه خودش در اين زمينه مي گويد: راستش را بخواهيد الان ديگ خودم هم اميدي ندارم که بتوانم وامم را بگيرم. از سويي هزينه هاي نگهداري نوزاد به حدي بالا رفته که واقعا کمرشکن شده است!  مکثي مي‌کند و ادامه مي‌دهد: «من نمي‌دانم مسئولان چرا وقتي بانک‌ها از آنها تبعيت ندارند، اين‌همه طرح‌هاي الکي تصيب مي‌کنند. در رفت و آمدهايي که به بانک‌ها داشتم، خيلي‌ها مثل من سرگردان بودند. يعني کسي نمي خواهد پيگير اين سرگرداني پدران و مادران باشند.     
وام کم اثر
در اين رابطه دکتر شهلا کاظم پور، جامعه شناس با انتقاد از اين سياست دولت به «آرمان امروز» گفت‌: من در جلساتي که با خود متوليان اين سياست ها نيز داشتم، بارها اعلام کردم که اولا براساس تجارب مختلف کشورهاي غربي، تاثيرش بر روي فرزند آوري 50-50 است و ثانيا با توجه به شيوه‌هاي اجراي طرح‌ها در ايران بعيد است که بتواند در کشورمان مثمر ثمر باشد. ضمن آنکه مبلغ آن اصلا در حدي نيست که کسي بخواهد به خاطر آن تصميم به فرزند آوري کند. واقعيت اين است که طرح هاي تشويقي مالي در ايران معمولا چند ماهي اجرا مي شود و بعد به فراموشي سپرده مي شود. در يکي از جلساتي که با مسولان اين طرح داشتم آنها با تعصب اعلام مي کردند که ما حتما بانک ها را موظف مي کنيم که اين وام را بدهند. من هم گفتم با توجه به کسري شديد پول در بانک‌ها‌، فقط در صورتي مي‌توانيد اين طرح را اجرا کنيد که بانک ها اسکناس چاپ کنند.