روزنامه اعتماد
1401/08/21
ضرورت تدبير با جمعه‌هاي اعتراضي
بي‌ترديد آنچه اكنون بر فضاي بي‌سابقه سياسي و اجتماعي تنش‌آلود، ملتهب و چالش‌برانگيز بلوچستان مي‌گذرد قبل از هر چيز نخست ريشه در ضعف تحليل درست و واقع‌بينانه شرايط موجود اين منطقه دارد و سپس بر در پيش گرفتن رويكرد چالش‌آفرين و تنش‌زا به جاي راهكارهاي سياسي اثربخش براي برون‌رفت از بحران فعلي، ناديده انگاشتن سابقه و تجربه گذشته تاريخي و از همه مهم‌تر ناتواني از درك منطقي مسائل پيش و روي اين برهه زماني جملگي بر وضعيت بغرنج پيش آمده سيستان و بلوچستان از نظر دور مانده مترتب است و دخيل. از سوي ديگر تهي بودن بدنه مديريت سياسي دولت از مديران واقع‌گرا، صاحب‌نظر و دورانديش، گماردن مديراني فاقد دانش و بينش سياسي، تاب نياوردن صداهاي متفاوت و متكثر در سطوح مختلف مديريتي و بدنه دولت و چشم بستن بر واقعيت‌ها همه و همه بر تداوم فضاي التهابي و تنش‌آلود اخير در اين استان و گسترش آن به شهرهاي مختلف بلوچستان بهرغم گذشت نزديك به دو ماه از اعتراضات جاري بي‌تاثير نبوده است. درست است كه سيستان و بلوچستان در طول دهه‌هاي گذشته همواره آبستن چنين فضاي تنش‌آلود و بحران‌زايي بوده و پس از مدت كوتاهي آن را از سر گذرانده، اما اكنون در شرايطي كه موج اعتراضات سراسر كشور را فرا گرفته راهكار تنش‌زا براي مهار جمعه‌هاي اعتراضي زاهدان و ساير شهرهاي بلوچستان پيامدهاي ناگوار و جبران‌ناپذيري را به بار خواهد آورد و دامنه اعتراضات و مطالبات را راديكال‌تر و خشونت‌آميزتر از اين خواهد كرد. پيداست كه در اين ميان مديران سياسي به ويژه در شهرستان‌ها كه اكثرا بومي هستند و شرايط و جو غالب بر منطقه را به درستي مي‌شناسند و نسبت به آن تسلط كافي دارند دست برتر را در تصميم‌گيري‌ها در مواجهه با اعتراضات اخير ندارند و بر تجارب ايشان آن‌طور كه بايد و شايد باشد تمركز نمي‌شود وگرنه اكنون با اتكا به ظرفيت‌هاي محلي موجود و اعمال رويكرد واقع‌گرايانه، اعتمادساز و گفتمان‌محور نبايد دامنه تنش‌ها و التهابات و شكاف اين‌گونه فراگير مي‌شد و به اقصي نقاط استان گسترش مي‌يافت. بايد پذيرفت كه تكرار يك جمعه خونين دگر پس از آن حادثه تلخ و زيانبار هشت مهر زاهدان و سپس در خاش ديگر شهر مهم و حساس بلوچستان در روز جمعه مصادف با سيزده آبان ماه نتيجه همان گزاره ضعف تحليلي است و نيز گمانه را براي عدم درك درست شرايط فعلي و خوانش نادرست فضاي سياسي و اجتماعي اكنون بلوچستان در مواجهه با اعتراضات اخير تقويت مي‌كند. حال بهرغم گذشت بيش از چهل روز از حادثه خونين زاهدان و ده روز از جمعه خونين خاش عدم چاره‌جويي و رسيدگي به اين زخم چركين متاسفانه منطقه را در شرايط بي‌سابقه‌اي قرار داده و اگر براي اين وضعيت بحراني با عقلانيت و تدبير چاره‌جويي فوري نشود و راه‌حلي منطقي پيش روي آن قرار نگيرد و كماكان تعلل بر فضاي سياسي و اجتماعي استمرار يابد، اين بلاتكليفي به راديكاليزه شدن بيش از پيش فضا منجر خواهد شد كه دود آن به چشم امنيت ملي و ثبات منطقه و نيز مردم خواهد رفت. بايد در نظر داشت كه اين حجم از راديكاليزه شدن فضاي اجتماعي و سياسي سيستان و بلوچستان پيش از اين بي‌سابقه بوده و اكنون شكاف بين دولت و جامعه محلي را عميق‌تر و جدي‌تر از هر زمان كرده تا جايي كه ديگر معترضين كف خيابان نقد و كنش و راهكارهاي ميانه كنشگران و فعالان سياسي و اجتماعي را برنمي‌تابند كه ادامه اين رويه انفعالي در مواجهه با حل بحران پيش و رو از سوي مقامات مربوطه لطمات و عواقب جبران‌ناپذيري را به دنبال خواهد داشت. همچنين بيش از اين هر گونه خطاي محاسباتي در مواجهه با رخداد جاري ممكن است فضاي سياسي و اجتماعي اين منطقه را راديكاليزه‌تر از گذشته كند و به سوي چالش‌هاي متعدد و بحران‌هاي جدي‌تر و غير قابل كنترل سوق دهد و قانون را از حيز انتفاع ساقط كند و انتقام‌جويي را گسترش دهد به‌طوري كه ناامني را از پاسگاه‌ها به ادارات و ارگان‌هاي دولتي و از نيروهاي نظامي و انتظامي به كارگزاران سياسي منطقه بكشاند. تجربه نشان داده راه برون‌رفت از چنين حوادثي آن هم در مناطق حساسي چون بلوچستان راهكارهاي سياسي اثربخش خواهد توانست بر تلطيف فضا و فروكش كردن اعتراضات و التهابات و تنش‌ها بينجامد و در اينچنين شرايط و وضعيتي باتوجه به فضاي فرهنگي و اجتماعي بلوچستان نه تنها رويكرد فعلي نخواهد توانست كمكي به حل بحران كنوني كند، بلكه دامنه بروز حوادث و تنش‌ها و حساسيت‌ها را وسيع‌تر خواهد كرد و به دامن زدن تنش‌ها خواهد انجاميد و التهاب بيشتر. اظهارنظرهاي گاه و بي‌گاه توسط افرادي كه حتي كمترين خوانش واقع‌بينانه و منطقي از وضعيت تنش‌آلود و ملتهب در بلوچستان دارد خود بر تداوم اين شكاف و بدبيني و گسترش اعتراضات نقش دارد.
سایر اخبار این روزنامه
بازتاب گسترده بيانيه جبهه اصلاحات
سياست ديگرم آرزوست
سينما در ذات خود معترض است
وزارت ارشاد تماشاگري كه بهاي بليت نمي‌دهد
هجوم تقاضاي خوراكي‌ها به كالاي پست
ناكامي رونق گردشگري ايران در جام جهاني فوتبال
بدرقه تيم ملي در سكوت آزادي
سكون، سرنوشت احتمالي جنگ در فصل زمستان
حال خراب سياسي‌ترين شبكه اجتماعي
ايران قوي! (۱)
ما كجا اينجا كجا؟
در ضرورت تدوين سند ملي پيشگيري از خشونت جمعي
ضرورت تدبير با جمعه‌هاي اعتراضي
تضعيف ترامپيسم
