9 ماه دیگر آغاز همکاری خودرویی ایران و روسیه

بر‌اساس اطلاعات رسیده به روزنامه ایران، حداقل 9 و حداکثر 18 ماه دیگر، تفاهم‌های خودرویی ایران و روسیه عملیاتی می‌شود. بدین جهت می‌توان امیدوار بود که در سال 1402 پای قطعه‌سازان و سپس خودروسازان ایرانی به بازار روسیه باز می‌شود. طی چند وقت اخیر بارها همکاری خودرویی ایران و روسیه زیر سؤال رفته بود. منتقدان می‌گویند که ایران و روسیه نمی‌توانند به سه دلیل همکاری داشته باشند که اولین آن مربوط به چین است. از آنجا که چین وارد بازار این کشور شده و سیستم آن آماده‌تر و پویا‌تر است دیگر فرصت و مجالی برای قطعه‌سازان و خودروسازان ایرانی نمی‌گذارد. دومین دلیل به ساختار خودرویی کشور بر‌می‌گردد. ایران سالیان متمادی است که با تحریم روبه‌رو است و همین امر سبب شده که نتواند مانند سایر کشورها خودروهای به روز و با تکنولوژی مناسب داشته باشد، این در حالی است که در روسیه خودروهای مدرن تولید می‌شده است لذا صادرات خودرو از ایران به کشوری که سال‌ها خودروهای یک دنیا را خرید و فروش می‌کرده، سخت و دشوار است. سومین دلیل مربوط به تجارت سخت روسیه با کشورها است. این کشور در همکاری اقتصادی بشدت سختگیرانه عمل می‌کند و همین امر سبب شده که برخی از مذاکرات نتواند به سرانجام برسد. اما مسئولان وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت بر این امر تأکید دارند که همکاری خودرویی و قطعه‌ای ایران و روسیه شکل می‌گیرد.
از زمانی که جنگ روسیه و اوکراین آغاز شد، این کشور مورد تحریم‌های جدی قرار گرفت و بواسطه این امر خیلی از برندها و بخصوص شرکت‌های خودروسازی دنیا از روسیه رفتند که از جمله آن می‌توان به تویوتا، هیوندای و کیاموتور اشاره کرد. از همین‌رو روسیه بشدت به دنبال همکاری با شرکت‌های قطعه‌ساز و خودروسازی است تا صنعت خودروی خود را سرپا نگه دارد و از سویی نیاز خودرویی کشورش را هم تأمین کند. 

​​​​​​​ گروه اقتصادی/ بر‌اساس اطلاعات رسیده به روزنامه ایران، حداقل 9 و حداکثر 18 ماه دیگر، تفاهم‌های خودرویی ایران و روسیه عملیاتی می‌شود. بدین جهت می‌توان امیدوار بود که در سال 1402 پای قطعه‌سازان و سپس خودروسازان ایرانی به بازار روسیه باز می‌شود. طی چند وقت اخیر بارها همکاری خودرویی ایران و روسیه زیر سؤال رفته بود. منتقدان می‌گویند که ایران و روسیه نمی‌توانند به سه دلیل همکاری داشته باشند که اولین آن مربوط به چین است. از آنجا که چین وارد بازار این کشور شده و سیستم آن آماده‌تر و پویا‌تر است دیگر فرصت و مجالی برای قطعه‌سازان و خودروسازان ایرانی نمی‌گذارد. دومین دلیل به ساختار خودرویی کشور بر‌می‌گردد. ایران سالیان متمادی است که با تحریم روبه‌رو است و همین امر سبب شده که نتواند مانند سایر کشورها خودروهای به روز و با تکنولوژی مناسب داشته باشد، این در حالی است که در روسیه خودروهای مدرن تولید می‌شده است لذا صادرات خودرو از ایران به کشوری که سال‌ها خودروهای یک دنیا را خرید و فروش می‌کرده، سخت و دشوار است. سومین دلیل مربوط به تجارت سخت روسیه با کشورها است. این کشور در همکاری اقتصادی بشدت سختگیرانه عمل می‌کند و همین امر سبب شده که برخی از مذاکرات نتواند به سرانجام برسد. اما مسئولان وزارت صمت و سازمان توسعه تجارت بر این امر تأکید دارند که همکاری خودرویی و قطعه‌ای ایران و روسیه شکل می‌گیرد.


از زمانی که جنگ روسیه و اوکراین آغاز شد، این کشور مورد تحریم‌های جدی قرار گرفت و بواسطه این امر خیلی از برندها و بخصوص شرکت‌های خودروسازی دنیا از روسیه رفتند که از جمله آن می‌توان به تویوتا، هیوندای و کیاموتور اشاره کرد. از همین‌رو روسیه بشدت به دنبال همکاری با شرکت‌های قطعه‌ساز و خودروسازی است تا صنعت خودروی خود را سرپا نگه دارد و از سویی نیاز خودرویی کشورش را هم تأمین کند. چین یکی از کشورهایی است که در بازار روسیه حضور جدی پیدا کرده است، پس از آن ترکیه است. ترکیه سعی دارد در زمینه تأمین قطعه با روس‌ها همکاری پررنگی داشته باشد. بر این اساس قطعه سازان و خودروسازان ایرانی باید با چین و ترکیه در گرفتن بازار این کشور پهناور رقابت کند. 2 شهریورماه سال‌جاری و در حاشیه نمایشگاه اتومبیلیتی 2022 مسکو بود که ۱۲ تفاهمنامه همکاری بین شرکت‌های خودروساز و قطعه‌ساز ایرانی و روسی به مبلغ ۷۰۰ میلیون یورو امضا شد. یک منبع مطلع که خواست نامش عنوان نشود درباره اینکه آیا می‌توان به آینده همکاری ایران و روسیه در بخش خودرو خوشبین بود به «ایران» گفت: همکاری با روسیه سخت بوده و سخت هم هست، چرا که اخلاق تجاری روسیه با دشواری‌هایی همراه است. از این‌رو اگر می‌خواهیم در بازار روسیه حضور پیدا کنیم باید تلاش، ممارست و سختکوشی داشته باشیم در غیراین‌صورت تفاهمنامه‌های امضا شده، قابلیت اجرا پیدا نخواهد کرد.
او ادامه داد: خیلی از مجموعه‌ها و برندهای بین‌المللی بعد از شروع جنگ روسیه با اوکراین از بازار روسیه رفتند و عملاً بازار این کشور از برندها، خالی شد اما رفتن خودروسازان و قطعه سازان دنیا از روسیه به منزله آن نیست که ما به راحتی وارد این بازار شویم. در حقیقت با رفتن برندها در سختی کار خودروسازان و قطعه سازان اتفاقی نیفتاده است. روسیه هنوز همان کشوری است که ورود به آن با دشواری‌های متعددی روبه‌رو است. این منبع مطلع ادامه داد: اگر می‌خواهیم به روسیه خودرو و قطعه صادر کنیم باید نگاه بلندمدت داشته باشیم و برای رسیدن به آن تلاش کنیم، قطعاً با حضور در نمایشگاه و امضای تفاهمنامه اتفاق مثبتی رخ نمی‌دهد.
او با بیان اینکه سازمان توسعه تجارت، وزارت صمت و انجمن‌های تخصصی خودرو و قطعه مجدانه همکاری با روسیه را دنبال می‌کنند، گفت:جلسات متعددی در این خصوص برگزار شده و همچنین کارگروه‌هایی تعریف شده تا در راستای آن بتوان تفاهمنامه‌های امضا شده را عملیاتی کرد، از همین رو پیش‌بینی می‌کنم که حداقل تا 9 ماه دیگر و حداکثر تا 18 ماه دیگر همکاری مشترک خودرویی و قطعه‌ای ایران و روسیه شکل بگیرد و قطعه‌سازان ایرانی، بتوانند قطعات مورد نیاز این کشور را تأمین کنند. این منبع مطلع با تأکید بر اینکه روسیه به ایران نیاز دارد و به طور قطع این امر یک فرصت برای تولیدکنندگان خودرو و قطعه ایران است، خاطرنشان کرد: ایران در حال مذاکره جدی است تا بتواند بازار روسیه را برای تولیدکنندگان فراهم کند، اما باید تأکید کرد قطعات و خودروهایی امکان ورود به روسیه را پیدا خواهند کرد که الزامات کیفی و فنی در آنها به صورت کامل رعایت شده باشد. اگر به دو مقوله عنوان شده توجه مضاعف شود بازار روسیه دور از دسترس تولیدکنندگان ایرانی نخواهد بود. او با تأکید بر اینکه ساختار خودروسازی ایران و روسیه متفاوت است و همین امر همکاری مشترک را سخت می‌کند، تصریح کرد: خودروهایی که در روسیه تولید می‌شد عملاً در سطح یک بود و در خودروی بومی تنها لادا (از زمان خروج شرکت‌های خودروسازی غربی از روسیه، تولید خودرو شرکت «اوتو واز» سازنده خودرو لادا، تقریباً متوقف شده زیرا قطعات مورد نیاز این شرکت پیشتر از سوی شرکت رنو فرانسه تأمین می‌شد) را دارند، این در حالی است که در ایران سهم خودروهای بومی خیلی زیاد است. از طرفی ایران با برندهایی چون پژو و رنو همکاری داشته و این در حالی است که روسیه با پژو همکاری نمی‌کرده و اهم همکاری روسیه با برندهایی چون کیاموتور، تویوتا، هیوندای، رنو و... بوده است. این منبع مطلع با تأکید بر اینکه اگر قطعه سازان و خودروسازان ایران می‌خواهند با روسیه همکاری کنند بایستی توان فنی و طراحی خود را افزایش دهند، گفت: در روسیه همچنان خودروهای تویوتا و برخی از برندهای دیگر در انبارها وجود دارد و وقتی این خودروها تمام شود، آن زمان نیاز روسیه به خودرو و قطعه بسیار بیشتر خواهد شد. او درباره اینکه آیا روسیه قرار است در تولید تندر90 در ایران کمک کند، تصریح کرد: ما نیازی به کمک روسیه نداریم اما بنا شده در قالب‌های جدید همکاری‌هایی داشته باشیم.
انجمن کسب و کارهای اروپایی در گزارشی به بررسی وضعیت بازار خودرو روسیه طی سال 2021 میلادی پرداخت. طی سال گذشته میلادی در بازار روسیه تعداد یک میلیون و 667 هزار دستگاه خودرو به فروش رسید که این تعداد 4.3 درصد بیشتر از سال 2020 بود. این آمار در 9 ماهه نخست سال 2021 صعودی بوده است اما در سه ماهه پایانی سال 2021، بازار خودرو روسیه با افت قابل توجه فروش خودرو مواجه شد. شنیده‌ها حکایت از آن دارد که در سال 2021، 16 خودروساز اروپایی (شامل 4 خودرو از 10 شرکت برتر از نظر سهم بازار) نزدیک به نیم میلیون دستگاه از کل فروش 1.67 میلیونی بازار روسیه را در اختیار داشتند و این کشور را به هشتمین بازار بزرگ واردات خودرو در جهان از نظر حجم فروش تبدیل کرده بودند. البته ایران هم زمانی در بازار روسیه حضور داشت. بر‌اساس داده‌های آژانس اتواستات روسیه، تا تاریخ 1 ژوئیه 2022، در مجموع 10 هزار و 400 خودروی وارداتی از ایران در روسیه موجود است. با این حال این رقم در مقایسه با بازار ماهانه 100 هزار خودرویی روسیه رقم ناچیزی است. بیشتر خودروی وارداتی روسیه از ایران خودرو ملی ایران یا همان سمند است که در فاصله سال‌های 2006 تا 2008 وارد روسیه شده‌اند. یک سوم (34 درصد) خودروهای ایرانی در منطقه فدرال مرکزی روسیه (3500 دستگاه) ثبت شده است. 26 درصد دیگر در ولگا (2700دستگاه) و 18 درصد نیز در منطقه اورال روسیه (1900دستگاه) موجود است.
منوچهر منطقی، معاون وزیر صمت در خصوص حضور خودرویی ایران در روسیه گفت: روسیه بازاری است که در دهه ۸۰ در آن حضور یافتیم. لذا روسیه جزو بازارهای هدف صادراتی ما بوده و هست. ولی قطع ارتباطات خودرویی سبب شد تا امروز برای حضور مجدد در این کشور انرژی، زمان و هزینه بیشتری صرف کنیم. برای ورود مجدد به بازار این کشور، باید خودروهایمان را در روسیه به نمایش گذاشته، شبکه‌ خدمات پس از فروش ایجاد کرده و تبلیغات ویژه کنیم تا محصولات‌مان را بشناسند. متأسفانه فرصت طلایی که در گذشته در بازار خودروی روسیه ایجاد کرده بودیم، از دست رفته و امروز باتوجه به خروج خودروسازان خارجی از این کشور، باید بتوانیم در این بازار از نو آغاز و از فرصت‌ها استفاده کنیم. پیش از تحریم‌ها، روسیه یک پنجم (18 درصد) از کل فروش جهانی رنو را به خود اختصاص داده بود. اما در مقطع فعلی فروش خودرو در ماه مه در روسیه 84 درصد کاهش یافت و تولید خودرو در داخل کشور هم تقریباً متوقف شده و بر اساس گزارش‌ها در ماه ژوئن گذشته تنها 3 هزار دستگاه خودرو در روسیه تولید شده است. محمدرضا نجفی‌منش، رئیس انجمن صنایع همگن نیرو محرکه و قطعه‌سازان خودروی کشور نیز درباره همکاری خودرویی ایران و روسیه گفت: پیشنهاد می‌شود ایران و روسیه به دور از استانداردهای سختگیرانه اروپا، استانداردهای خودرویی یکدیگر را بپذیرند تا همکاری‌های بهتر و مؤثرتری را شاهد باشیم. او ادامه داد: اصلاح و ساده‌سازی فرایندها در سازمان توسعه تجارت، اخذ تعهد از روس‌ها در مذاکرات بابت طولانی نشدن زمان پرداخت پول و وجوه، ارائه تسهیلات از سوی بانک مرکزی بابت بازگشت ارز صادرکنندگان، کاهش بوروکراسی موجود در روسیه برای صنعتگران ایرانی، شناسایی فناوری‌های مورد نیاز روسیه در صنعت خودرو و تشکیل کمیته‌ای به‌منظور کار کردن روی قراردادهای انتقال فناوری، ازخواسته‌هایی است که قطعه‌سازان دنبال می‌کنند.

برش
​​​​​​​ باید تأکید کرد قطعات و خودروهایی امکان ورود به روسیه را پیدا خواهند کرد که الزامات کیفی و فنی در آنها به صورت کامل رعایت شده باشد. اگر به دو مقوله عنوان شده توجه مضاعف شود بازار روسیه دور از دسترس تولیدکنندگان ایرانی نخواهد بود.
 برای ورود مجدد به بازار روسیه، باید خودروهایمان را در روسیه به نمایش گذاشته، شبکه‌ خدمات پس از فروش ایجاد کرده و تبلیغات ویژه کنیم تا محصولات‌مان را بشناسند.
 اگر می‌خواهیم به روسیه خودرو و قطعه صادر کنیم باید نگاه بلندمدت داشته باشیم و برای رسیدن به آن تلاش کنیم، قطعاً با حضور در نمایشگاه و امضای تفاهمنامه اتفاق مثبتی رخ نمی‌دهد.
 پیشنهاد می‌شود ایران و روسیه به دور از استانداردهای سختگیرانه اروپا، استانداردهای خودرویی یکدیگر را بپذیرند تا همکاری‌های بهتر و مؤثرتری را شاهد باشیم.