روزنامه ایران
1401/08/23
تعامل فنی بدون باج سیاسی
گروه سیاسی/ امریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در آستانه نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بار دیگر پیش‌نویس قطعنامه‌ای را علیه جمهوری اسلامی تدارک دیده که در آن، پیرامون موضوعات ادعایی آژانس درخواستی فوری را مطرح کرده‌اند. پیش‌نویس این قطعنامه جمعه گذشته در اختیار ۳۵ کشور عضو شورای حکام قرار گرفته و قرار است که در نشست قریب‌الوقوع این شورا در روز چهارشنبه مورد بررسی قرار گیرد. طراحان این پیش‌نویس از شورای حکام خواسته‌اند، از ایران بخواهد توضیحات بیشتری درخصوص ذرات اورانیوم یافت شده در سه سایت اعلام نشده ارائه کند و این همکاری الزامی و اضطراری است.این اقدام در حالی در دستور کار اعضای شورای حکام آژانس قرار گرفته است که «رافائل گروسی»، مدیر کل آژانس از ماه‌ها پیش در مواضع ادعایی خود خواستار پاسخگویی ایران درباره سه مکانی شده که مدعی است روند فعالیت‌های آن از سوی ایران اطلاع‌رسانی نشده و آژانس پاسخ روشنی درباره این خواسته به دست نیاورده است.
موضوعات ادعایی چه بود؟
مبنای شکل‌گیری پرونده ادعایی جدید آژانس به مناسبات پیدا و پنهان مقام‌های این سازمان بویژه شخص «گروسی» با محافل صهیونیستی بازمی‌گردد. مقام‌های تل آویو بعد از توافق 2015 با ادعای اینکه جزئیات محرمانه‌ای را از برنامه‌های پنهان ایران به دست آورده‌اند، اسنادی ادعایی در اختیار آژانس گذاشته و این سازمان را مجاب به پیگیری و بررسی این ادعاها نموده‌اند. اگرچه همان موقع نیز پیدا بود که این اسناد هیچ اطلاعات تازه‌ای ندارد و همه این اطلاعات را دست‌کم دستگاه‌های اطلاعاتی غربی در اختیار دارند اما فشارهای اسرائیل با چراغ سبز امریکا علیه آژانس تا جایی ادامه پیدا کرد که با‌وجود پایبندی تمام و کمال ایران به تعهدات برجامی خود زیر نظارت آژانس، پرسش‌های فراوانی درباره برنامه هسته‌ای ایران از سوی این نهاد بین‌المللی مطرح شد. آژانس کوشید درباره این ادعاها بدون دستیابی به مدارک غیرقابل استناد تحقیقاتی انجام دهد.
گروسی، سفیر اسرائیل در آژانس
این مسأله از آن جهت حائز اهمیت بود که این سازمان روی موضوعاتی دست گذاشته بود که پرونده آنها پیشتر یعنی یک سال پس از دستیابی به برجام در قالب پرونده موسوم به مطالعات ادعایی بسته شده بود؛ مقام‌های صهیونیستی مدعی شده بودند ذرات هسته‌ای در سه مکان «شیان»، «ورامین» (تورقوزآباد) و «مریوان» وجود دارد که درباره آن گزارش داده نشده است اما این در حالی بود که هیچ سند قابل اثباتی در این زمینه به آژانس ارائه نداده بودند. این درست نقطه مقابل روند همکاری ای بود که میان ایران و آژانس در چهارچوب برجام جریان داشت. چه آنکه گزارش‌های مدیر کل آژانس به طور مرتب درباره پایبندی ایران به برجام منتشر و تأیید می‌کرد که روند فعالیت‌های هسته‌ای ایران در تطابق کامل با تعهداتش بر مبنای پادمان‌هایی است که پذیرفته و توافق هسته‌ای است. اما آژانس با وجود همکاری‌هایی که مقام‌های سازمان انرژی اتمی در روند نظارت بازرسان آژانس از خود نشان داده‌اند، اسناد ساختگی و اطلاعات جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را قابل لحاظ اعلام کرده و بدون دلایل کافی اعلام کرده که روند فعالیت‌های این سه مکان همچنان روشن نشده باقی مانده است. آژانس علاوه بر این سه مکان، ادعاهایی را نیز پیرامون فعالیت آزمایشگاه جابربن حیان مطرح کرده بود که بعد از بررسی‌های اولیه در اوایل سال‌جاری درباره این مکان، پاسخ خود را گرفت اما در حالی که تصور می‌شد این موضوع حل شده است، مدیرکل آژانس در یکی از مواضع اخیر خود بار دیگر پرسش‌هایی را درباره این موضوع طرح کرد و سبب شد با وجود شفاف‌سازی ایران، این مسأله همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی بماند. مقامات کشور هم در واکنش به موج جدیدی که آغازگر آن محافل صهیونیستی بودند، اعلام کردند که در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای کنونی ایران که همواره در گزارش‌های مختلف به تأیید رسیده، هیچ موضوع پادمانی وجود ندارد و ادعاهای مطرح شده در خصوص سال ۲۰۰۳ نمیتواند مبنای فشار جدید بر ایران باشد.
تفاهم جدید در پی سفر هیأت ایرانی
با وجود شکل‌گیری چنین فضایی سفر چندی پیش محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی به وین دور تازه گفت‌و‌گوهای میان ایران و آژانس را رقم زد و سبب شکل‌گیری تفاهم جدیدی میان دو طرف شد. در پی این تفاهم، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه نیز اعلام کرد که هیأتی از ایران برای ازسرگیری گفت‌وگوها و تقویت همکاری‌ها با آژانس به وین سفر می‌کند.
چند روز پیش هم خبرگزاری رویترز اعلام کرد که کشورمان در روند همکاری سازنده خود با آژانس به بازرسان این سازمان اجازه داده است تا با سفر به تهران از مکان‌های مورد نظر خود بازدید کنند. خبرگزاری رویترز این خبر را به‌عنوان بخشی از گزارش محرمانه آژانس منتشر و به نقل از آژانس اعلام کرد که این سازمان انتظار دارد در این بازدید که احتمالاً در ۲۰ روز آینده صورت می‌گیرد، توضیحات فنی معتبری درباره موضوعات اختلافی از جمله دسترسی به موقعیت‌های مکانی و مواد مورد نظر و همچنین انجام نمونه‌برداری در صورت نیاز را دریافت کند.
حسن نیت مضاعف
به نظر می‌رسد صدور مجوز بازرسی قریب الوقوع به نمایندگان آژانس که با وجود تجربه نه چندان دوستانه ایران از مقام‌های آژانس صورت گرفته است، خود دلیل واضحی بر حسن نیت کشور جهت حل و فصل مسالمت‌آمیز موضوعات اختلافی جاری باشد. این در حالی است که مقامات کشور در عین این همکاری پرفراز و نشیب، خواستار آن شده‌اند که هر گونه توافق احتمالی در زمین مذاکرات رفع تحریم‌ها باید به پرونده‌های جعلی آژانس علیه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان پایان دهد.
قابل انتظار است چنانچه این سطح از همکاری ایران با اقدامات معکوس اعضای شورای حکام که خود را برای تصویب قطعنامه در نشست آتی شورای حکام مهیا می‌کنند، روبه‌رو شود، به واکنش جدیدی از سوی ایران می‌انجامد که شاید طرف‌های مقابل دیگر فرصتی برای جبران آن نداشته باشند.
سایر اخبار این روزنامه
بازگشت دلار توافقی به کانال ۳۲ هزار تومان
گاز رایگان برای یک میلیون مشترک
حراست از برادری
چک بلامحل اصلاح‌طلبان!
9 ماه دیگر آغاز همکاری خودرویی ایران و روسیه
شوک انفجار در استانبول
انتظار روزهای پرباران برای ایران
تعامل فنی بدون باج سیاسی
بازی در باغ کتاب
نظم نوین پهپادی
برای پوکر قهرمانی به تایلند می‌روم
بلوط چینی در بازفت
