روزنامه وطن امروز
1401/08/24
تمسخر دموکراسی در انگلیس
نوید مؤمن: طی روزهای اخیر بار دیگر چالش‌هایی بر سر برگزیت در انگلیس به وجود آمده است. ریشی سوناک، نخست‌وزیر محافظه‌کار انگلیس که دارای دولتی متزلزل و کابینه‌ای به‌شدت آسیب‌پذیر است، قدرت مدیریت منازعه با اتحادیه اروپایی در دوران موسوم به «پسابرگزیت» را از دست داده است. فراتر از آن، بسیاری از شهروندان انگلیسی که در ابتدا طرفدار خروج از اتحادیه اروپایی بوده‌اند، پس از خروج کشورشان از این مجموعه با محیطی ناامن، غیرقابل پیش‌بینی و سیاستمدارانی پرادعا اما ناکارآمد مواجه شده‌اند. درست در چنین موقعیتی، اظهارات «جان کورتیس» رئیس شورای انتخاباتی انگلیس بسیار قابل تامل است: «باید بگویم نظر کلی جامعه انگلیس درباره برگزیت دچار تغییراتی شده است. در تازه‌ترین نظرسنجی رسمی، 57 درصد شهروندان مخالف و 43 درصد آنها موافق برگزیت هستند. برگزیت احتمالا به پایین‌ترین سطح محبوبیت خود از ژوئن 2016 رسیده است». صورت مساله در انگلیس مشخص است! اگر روند کنونی ادامه پیدا کند شاهد جدایی اسکاتلند و حتی ایرلند شمالی از انگلیس به علت اشتیاق آنها نسبت به ادغام در جامعه اروپایی هستیم. فراتر از آن، به سبب عدم توانایی هر ۲ حزب سنتی انگلیس (کارگر و محافظه‌کار) در مدیریت تحولات داخلی انگلیس، شاهد شکل‌گیری فضای بحرانی و غیرقابل مهاری در داخل این کشور خواهیم بود. به نظر می‌رسد در این شرایط خاص، مقامات انگلیسی نسبت به برگزاری دوباره همه‌پرسی بر سر برگزیت - با هدف تجدیدنظر در تصمیم اولیه- بی‌میل نیستند. اظهارات جان کورتیس، نقطه آشکارساز این تاکتیک محسوب میشود. فراموش نکنیم تاکنون مقامات رسمی انگلیس به صراحت درباره مخالفت اکثریت شهروندان نسبت به تصمیم اولیه برگزیت سخنی به میان نیاورده‌اند. برخی سیاستمداران معتقدند می‌توان با تکرار یک گزاره ناممکن، آن را در آینده نزدیک یا دور به گزاره‌ای ممکن و قابل تحقق تبدیل کرد! این قاعده حداقل درباره بازنگری در خروج انگلیس از اتحادیه اروپایی صدق می‌کند. مقامات حزب کارگر از جمله «کایر استارمر» رهبر این حزب، مدعی هستند در صورت حضور در مسند قدرت، تصمیمی مبنی بر برگزاری همه‌پرسی دوباره برگزیت در کشورشان نخواهند گرفت اما رفتار مقامات انگلیسی در طول تاریخ و حتی در قبال شهروندان‌شان هیچ‌گاه قابل پیش‌بینی نبوده است. استارمر که بخت اول نخست‌وزیری انگلیس در صورت برگزاری انتخابات زودهنگام محسوب میشود، نسبت به تمایل اکثر شهروندان کشورش مبنی بر بازگشت به اتحادیه اروپایی آگاه است. د قیمت انرژی است- شکاف بین طرفداران برگزیت و کسانی که از آن پشیمان هستند را بیشتر کرده است. طبق تقویم سیاسی انگلیس، انتخابات عمومی بعدی این کشور قرار است ژانویه 2025 برگزار شود اما با توجه به افزایش احتمال استعفای ناخواسته ریشی سوناک از مسند قدرت، ممکن است قبل از این تاریخ، شاهد جا‌به‌جایی قدرت میان حزب محافظه‌کار و حزب کارگر در خانه شماره 10 داونینگ استریت باشیم. اکثر تحلیلگران امنیتی و سیاسی انگلیس معتقدند تنها راه پیشگیری از تجزیه این کشور، بازگرداندن آن به اتحادیه اروپایی است با این حال حتی اگر انگلیسی‌ها بتوانند این نقشه را با تمام جزئیات و ظرافت‌های آن اجرا کنند، سال‌ها به عقب بازخواهند گشت! احیای همه‌پرسی برگزیت و بازگشت انگلیس به اتحادیه اروپایی، به معنای عقبگرد 10 ساله این کشور خواهد بود، هر چند اصرار بر ادامه زیست سیاسی- اقتصادی در دوران پسابرگزیت نیز به معنای قدم نهادن به آینده‌ای تاریک و مبهم است. همان گونه که مسجل است، هر گزینه‌ای که انگلیسی‌ها دست به انتخاب آن بزنند برای لندن هزینه‌ساز و غیرقابل مدیریت بوده و مولد هزینه‌ها و بحران‌های پیش‌بینی‌ناپذیری برای انگلیسی‌ها خواهد بود. باید تصریح کنیم انگلیس پشت سدی قرار گرفته است که شکستن یا باقی ماندن پشت آن هر دو ساختار امنیتی و اقتصادی این کشور را به چالش خواهد کشید. اکنون در پشت پرده معادلات قدرت در انگلیس، شاهد جدال طرفداران و مخالفان برگزیت بر سر اتخاذ تصمیم نهایی در این کشور هستیم. این یک انتخاب بین «روشنایی» و «تاریکی» نیست، بلکه انگلیسی‌ها باید میان «وضعیت بحرانی» و «وضعیت بحرانی‌تر» دست به انتخاب بزنند! فرجام هر یک از این 2 انتخاب، شکست است و دیگر هیچ!