روزنامه آرمان ملی
1401/08/24
هیچ طرفی بن‌بست برجام را اعلام نمی‌کند
یوسف مولایی استاد دانشگاه سياست آمريکا قبل از دوماهي که گذشت و تحولات داخلي در ايران رخ داده هميشه به اين صورت بوده که پرونده هسته‌اي و برجام از بقيه مسائل مربوط به ايران مخصوصا حقوق بشري و مسائل منطقه‌اي جداست. سياست واستراتژي دولت آمريکا اين بوده که برجام را تحت هر شرايطي به نتيجه رسانده و احيا کنند و بعد به مسائل ديگر بپردازند. اين خط آمريکا بود و آمريکايي‌ها تلاش زيادي کردند که در زمان آقاي روحاني به نتيجه برسند ولي بعد از چند دور مذاکره که با مقامات جديد ايران انجام دادند و بعد از آن ورود جوزب بورل از طرف اتحاديه اروپا که به نوعي وساطت کرد و متن‌هايي بين طرفين رد و بدل شد و در نهايت آمريکايي‌ها پذيرفتند و ايران ايراداتي به آن وارد کرد، درحقيقت زمان زيادي در اين مذاکرات و مبادله متون و ايراداتي که طرفين گرفتند و ايران هم در مقابل متن پيشنهادات آمريکا، پيشنهادات متقابلي مطرح کرد، صرف شد. نهايتا با صرف وقت زياد، نتيجه قطعي نشد تا آمريکايي‌ها کار را به جايي رساندند که براي انتخابات ميان دوره‌اي کنگره خودشان را آماده کنند و هفته گذشته برگزار شد. در حقيقت اين زمان از دست دادن مصادف با تحولات اخير ايران از شهريورماه شد و چهره سياسي ايران دچار يک نوع التهاب گرديد. کشورهاي خارجي هم اين شرايط را جزو متغيرهاي دخيل در تصميم گيري‌هاي خود وارد کردند و برخي اعضاي برجام مثل آلمان و انگليس تندتر هم رفتند و مواضع تندي هم اتخاذ کردند. نهايتا فضاي جديد که بر مناسبات طرفين حاکم شد با فضاي قبلي مذاکرات خيلي متفاوت بود. از اين رو به نظر مي‌رسد در اين فضاي جديد آن اشتياق و رغبت قبلي براي اينکه برجام احيا شود، خيلي وجود ندارد. با اين حال هيچکدام از طرفين برجام نمي‌خواهند شکست و به بن‌بست رسيدن کامل مذاکرات و اينکه برجام قابل احيا نيست را بپذيرند و به زبان نمي‌آورند. ولي در عمل اين بن‌بست ايجاد شده ولي در روزهاي اخير در ايران تحولاتي در مورد همکاري ايران با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي رخ داده و قرار شده که نمايندگان آنها براي بازديد از سايت‌هايي که قبلا اعلام شده بود، به ايران سفر کنند. به نظر مي‌رسد مذاکرات با آژانس دارد فعال مي‌شود و اين مي‌تواند به اينکه شايد مذاکرات برجام هم فعال شود، کمک کند و اگر مشکلات فيمابين در مسير حل شدن قرار بگيرد، کم کم اثر خود را در روند مذاکرات احياي برجام مي‌گذارد. از طرفي آمريکايي‌ها قبلا اعلام کرده بودند در صورت شکست برجام گزينه نظامي را درنظر دارند و قبل از اينکه بمب‌افکن‌ها در منطقه حضور پيدا کنند اعلام کرده بودند که يا به عنوان يک اهرم فشار و يا جزو سياست‌شان است. اکنون حضور بمب افکن‌ها در منطقه بيشتر براي مقابله با بحث‌هايي است که از سوي برخي مقامات در ايران خطاب به عربستان صورت گرفت و هشدار دادند دست از تخريب و مداخله در امور داخلي ايران و راه‌اندازي شبکه‌هاي تلويزيوني ايراني بردارند وگرنه برخورد مي‌کنند. اين موضوع از سوي عربستان به عنوان يک تهديد جدي تلقي شد و با آمريکايي‌ها در ميان گذاشت. آنها هم به عنوان يک اقدام بازدارنده بمب افکن‌ها را به منطقه فرستادند. در هر صورت اينها تاثيرات منفي در فضاي مربوط به مذاکرات احياي برجام مي‌گذارد. به هر حال متغيري است که طرفين بايد به آن توجه کنند و تا حدي فضا را براي شروع مذاکرات غيرمساعد مي‌کند و التهاب و تنش را در منطقه بالا مي‌برد و مناسبات پرتنش ايران و آمريکا از آنچه هست، بالاتر مي‌رود. الان شرايط به صورتي درآمده که احياي برجام سخت‌تر از سابق شده است. آمريکا و متحدانش هم از فضاي موجود استفاده کرده و خواهان گرفتن امتياز هستند بنابراين طرفين دارند از همديگر دورتر مي‌شوند ضمن اينکه فضا هم فضاي نامساعدي است. از اين رو به نظر مي‌رسد در آينده خيلي نزديک نمي‌توان اميدوار بود که مذاکرات برجام شروع شود يا به نتيجه خاصي برسد. گرچه در عالم سياست هر چيزي سيال است و هر لحظه ممکن است اتفاقاتي بيفتد که تغييراتي در فضاي بين‌المللي ايجاد شود و ايران و آمريکا به ميز مذاکره به صورت مستقيم يا غيرمستقيم برگردند و بتوانند براي احياي برجام با همديگر همکاري کنند.
سایر اخبار این روزنامه
بازگشت بنز ین پتروشیمی؟
بدرقه تیم ملی
در خیابان هیچ مشکلی حل نمی‌شود
خاتمی: براندازی نه ممکن است نه مطلوب
حمله پهپادی و موشکی سپاه به مقرهای گروهک‌ها
رعایت انضباط مالی و مدیریت هزینه‌ها و کسب درآمدهای پایدار
هیچ طرفی بن‌بست برجام را اعلام نمی‌کند
مبارزه با تروریست‌ها در اقلیم‌کردستان
حمله پهپادی و موشکی سپاه به مقرهای گروهک‌ها
افراد دارای خطای کم آزاد می‌شوند
مبارزه با تروریست‌ها در اقلیم‌کردستان
هیچ طرفی بن‌بست برجام را اعلام نمی‌کند
