دیوانه وارد می‌شود...
مهرناز الماسی| ماه نوامبر 2022 برای آمریکا در حالی به پایان می‌رسد که جنجال بر سر انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس نمایندگان و مجلس سنای آمریکا به صحنه جنگ حزب دموکرات و جمهوری‌خواه برای تصاحب اکثریت کرسی‌ها و تعیین سیاست داخلی و خارجی این کشور تبدیل شد. در این انتخابات، دو حزب اصلی ایالات متحده آمریکا برای تمام ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان و ۳۵ کرسی از ۱۰۰ کرسی سنا در رأی‌گیری با هم رقابت کردند و اولین انتخاباتی بود که تحت تأثیر تقسیم‌بندی مجدد پس از سرشماری ۲۰۲۰ قرار می‌گرفت.
در این میان، آنچه تنور را داغ‌تر می‌کرد حوادثی بود که طی دو سال اخیر تمام پیش‌بینی‌ها را تغییر داده و به این انتخابات رنگی از شگفتی داده بود. از جنجال ترامپ بر سر نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری و حمله هوادارانش به ساختمان کنگره در ژانویه 2020 تا مدارک مهم و محرمانه یافت‌شده توسط اف‌بی‌آی در ویلای شخصی ترامپ، از شیوع کرونا و نارضایتی مردم از سیاست‌های دولت درباره تعطیلی مدارس و قرنطینه و اعمال محدودیت‌ها تا افزایش تورم و هزینه‌های زندگی، از لغو قانون آزادی سقط جنین و اعتراض به آن تا سیاست دولت آمریکا در قبال جنگ اوکراین، همگی اقبال عمومی مردم به هر کدام از احزاب را غیرقابل پیش‌بینی و نتایج را برای رأی‌دهندگان درآمریکا و ناظران در جهان هیجان‌انگیزتر کرده بود.
از سوی دیگر، همین تورم و فشار اقتصادی ایجاد شده بر اثر شیوع کرونا، کمبود مواد غذایی و بحران سوخت و انرژی ناشی از جنگ در اوکراین و تحریم‌های وارده بر روسیه، نارضایتی عمومی از دیدار جو بایدن با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، که علی‌رغم اصلاحات گسترده در عربستان بسیاری او را مسئول قتل خاشقچی و نبود آزادی بیان، فضای بسته سیاسی و کنترل شدید شهروندان در این کشور می‌دانند، گاف‌های جو بایدن در مجامع عمومی نظیر دست دادن با فضای خالی، لیز خوردن روی پله‌های هواپیما یا افتادن از روی دوچرخه، از رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا تصویری از یک مرد سالخورده در حال زوال عقل و ناکارآمد به نمایش گذاشت که چهره‌ای چندان پرقدرت از حزب دموکرات و رهبر آن نشان نداد. دیگر به نظر می‌رسید عرصه برای جولان هواداران ترامپ و موج سرخ جمهوری‌خواهان و موفقیت آنها باز شده است.
طوفان ترامپ و موج سرخ
ترامپ و هوادارانش بارها از سونامی سرخی که انتخابات آمریکا را درخواهد نوردید داد سخن داده بودند. اما برای درک موج سرخ باید به نقشه‌های انتخاباتی به ویژه انتخابات میان‌دوره‌ای نگاهی بیندازیم. هرگاه حزب جمهوری‌خواه، که با رنگ قرمز روی نقشه‌های انتخاباتی متمایز می‌شود، در انتخابات مهم در اکثریت باشد به آن موج سرخ اطلاق می‌شود؛ و این چیزی بود که ترامپ و هواداران جمهوری‌خواهش انتظار داشتند و مدام بر طبل پیروزی می‌کوبیدند؛ به راه انداختن موجی سرخ در سرتاسر کشور علیه جو بایدن سالخورده و بدون محبوبیت چندان که نتوانسته بود برای تورم بالای 8.2 درصد چاره‌ای بیندیشد؛ و البته که معیشت، قدرت خرید و وضعیت اقتصادی در هر انتخاباتی دغدغه اصلی رأی‌دهندگان بوده و هست. نتایج نظرسنجی‌های اولیه نیز حاکی از به راه افتادن موج سرخ جمهوری‌خواهان بود.
سونامی که به ساحل نرسید
آنچه بیشتر موجب شگفتی شد این بود که ترامپ و هوادارانش به موج سرخ نزدیک نیز نشدند و حتی نتوانستند سنا را از کنترل دموکرات‌ها خارج کنند. برای کسب اکثریت سنا حزب پیروز باید ۵۱ کرسی را از آن خود کند، هم‌اکنون 49 کرسی سنا از آن جمهوری‌خواهان و 50 کرسی تحت کنترل دموکرات‌هاست. فعلا در ایالت جورجیا هیچ کدام از نامزدها نتوانسته‌اند ۵۰ درصد آرا را کسب کنند. طبق قوانین این ایالت در شرایطی که هیچ کدام از نامزدها نتوانند ۵۰ درصد آرا را کسب کنند، انتخابات به دور دوم کشیده می‌شود که ۶ دسامبر (۱۵ آذر) برگزار می‌شود. با این حال، چون معاون رئیس‌جمهوری نیز صاحب یک رأی است و «کامالا هریس»، معاون جو بایدن، در سنا به نفع دموکرات‌ها رأی می‌دهد حتی در صورت برنده شدن جمهوری‌خواهان در جورجیا در ماه دسامبر و مساوی شدن، با رأی هریس عملا دموکرات‌ها در سنا ۵۱ رأی خواهند داشت. حزب دموکرات با فاصله‌ای به اندازه تار مو توانست در سنا پیروز شود تا جو بایدن نفس راحتی بکشد.
افول ترامپیسم
اشلی کونینگ، استاد دانشکده علوم سیاسی ایگلتون در دانشگاه راتگرز، معتقد است که این موفق نشدن در انتخابات ریشه در چندین اتفاق دارد: حوادثی نظیر حمله هواداران ترامپ به ساختمان کنگره در 6 ژانویه، تصمیم دادگاه عالی تحت کنترل جمهوری‌خواهان برای لغو قانون آزادی سقط جنین و نامزدهای افراطی در جناح راست (حزب جمهوری‌خواه) که ظاهرا به مذاق رأی‌دهندگان چندان خوش نیامده بود.
شاید اگر ترامپ در انتخاب نامزدها دخالت نکرده بود، اوضاع برای حزب جمهوری‌خواه بهتر پیش می‌رفت. اما بسیاری از کاندیداها در ایالات مهم به خاطر حمایت ترامپ از آنها، به ویژه در صورت تایید نظر او درباره تقلب در انتخابات 2020، کاندیدای نهایی حزب شده بودند و به ویژه در ایالاتی با هواداران سنتی جمهوری‌خواه، شکست خوردند.
از سویی دیگر، بسیاری از جوانان، به ویژه 72 درصد از زنان جوان بین 18 تا 29 سال به دموکرات‌ها رأی دادند که با توجه به لغو قانون آزادی سقط جنین توسط جمهوری‌خواهان چندان تعجبی هم ندارد.
در این میان، حمایت از ران دیسانتیس، فرماندار جمهوری‌خواه فلوریدا که احتمالا کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 و رقیب ترامپ خواهد بود، نیز نشان از فاصله‌گرفتن از ترامپ دارد. اگرچه دیسانتیس از نظر سیاسی تفاوت چندانی با ترامپ ندارد، اما هیچ‌گاه تقلب در انتخابات 2020 را تایید نکرد. در این میان «دونالد ترامپ» نیز بیانیه‌ای طولانی درباره «ران دیسانتیس» صادر کرد و او را «فردی مقدس‌نما، فرمانداری در حد متوسط و فاقد وفاداری و کلاس لازم» خواند.
نیویورک‌پست نیز کاریکاتوری از ترامپ روی جلد خود منتشر کرد که تصویری از ترامپ روی دیوار نشان می‌داد و نوشت: «دان که نتوانست دیوار بسازد، سقوط کرد. آیا بقیه جمهوری‌خواهان خواهند توانست بار دیگر تکه‌‌پاره‌های حزب را کنار یکدیگر قرار دهند؟» در نهایت با افول محبوبیت ترامپ و شکست در انتخابات سنا برخی جمهوری‌خواهان به این نتیجه رسیدند که بهتر است ترامپ را رهبر حزب ندانند.
کنگره در دستان جمهوری‌خواهان
ظاهرا انتخابات مجلس نمایندگان داستان متفاوتی دارد و به نظر می‌رسد جمهوری‌خواهان برنده میدان باشند. در رقابت بر سر 435 کرسی کنگره، تاکنون جمهوری‌خواهان با 217 کرسی در برابر 209 کرسی دموکرات‌ها سردمدار انتخابات هستند. کسب اکثریت مجلس نمایندگان آمریکا به جمهوری‌خواهان این امکان را می‌دهد که برتری خود را که در سال ۲۰۱۸ پس از هشت سال حضور حداکثری در این مجلس به دموکرات‌ها واگذار کردند، پس بگیرند.
اگرچه وجود یک دولت دوپاره، یعنی سنا و کنگره در سیطره دو حزب مخالف، در سال‌های اخیر معمول‌تر شده است، اما چنین شرایطی به معنای رایزنی و شاید درگیری بیشتر برای تصویب قوانین است، چون هر طرح و لایحه‌ای برای تصویب باید به تایید نمایندگان هر دو مجلس سنا و کنگره برسد. اگرچه چنین شرایطی می‌تواند به صورت بالقوه به قوانین معنادارتر در سطح گسترده‌تری ختم شود، اما در شرایط سیاسی قطبی‌شده کنونی به احتمال زیاد به بن‌بست‌های سیاسی مختلف منجر خواهد شد.
اگر تعداد نمایندگان دو حزب در مجلس نمایندگان برابر باشد، می‌توان به تصویب قوانین در سنا امید داشت. اما یک کنگره با اکثریت جمهوری‌خواه بدین معناست که این حزب قدرت را در دست داشته و حتی می‌تواند اجازه ارائه لوایح برای تصویب را لغو کند یا بر فرآیندهای استیضاح اثر بگذارد.
منبع:
Guardian/ CNN/ Politico / Rutgers
انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2024
نتایج نظرسنجی‌ها در شعب اخذ رأی نشان می‌دهد بیش از دو-سوم رأی‌دهندگان انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا نمی‌خواهند جو بایدن، رئیس‌جمهوری این کشور در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ نامزد شود.
بر اساس گزارش سی‌ان‌ان، بیش از ۷ نفر از ۱۰ رأی‌دهنده مستقل و نزدیک به ۹ نفر از ۱۰ رأی‌دهنده جمهوری‌خواه اعلام کرده‌اند نمی‌خواهند جو بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده شرکت کند. کمتر از ۶ نفر از ۱۰ رأی‌دهنده دموکرات تصور می‌کنند که بایدن باید در انتخابات آینده شرکت کند. از سویی دیگر دونالد ترامپ نیز سه‌شنبه‌شب به وقت محلی نامزدی خود را برای انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2024 اعلام کرده است. او در ویلای شخصی خود در مارالاگو گفت: «برای بازگشت آمریکا به عظمت و شکوه سابق خود، امشب نامزدی خود را برای انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده اعلام می‌کنم. بازگشت آمریکا از هم اکنون آغاز می‌شود.»
حالا باید منتظر باشیم تا ببینیم این انتخابات دیگر چه شگفتی‌هایی در چنته خود پنهان دارد.
