قرار نیست دوباره در باختن تیم‌ملی شادی کنیم

آرمان ملی- احسان انصاری: آیا شرایط سیاسی و اجتماعی این روزهای جامعه که در وضعیت خوبی نیست بر عملکرد تیم‌ملی در بازی‌های جام‌جهانی تأثیر خواهد گذاشت؟ تیم‌ملی فوتبال چگونه می‌تواند در یکی از پیچیده‌ترین مقاطع جامعه ایران درصد موفقیت بالایی در جام‌جهانی داشته باشد؟ «آرمان ملی» برای پاسخ به این سوالات با سعید فائقی، معاون پیشین سازمان تربیت بدنی در دولت اصلاحات گفت‌وگو کرده است. فائقی معتقد است: « نگرانی من از این بابت است که این تیم‌ملی می‌توانست برای ما بهترین شرایط را ایجاد کند که متأسفانه این چنین نشده و در وضعیت خوبی قرار ندارد. نکته دیگر اینکه اگر امروز دوباره از آقای کی‌روش در تیم‌ملی استفاده شده به این دلیل است که وی فرهنگ جدید به فوتبال ما تزریق کرده است. این فرهنگ نیز این است که در باختن شادی کنیم. با این وجود شرایط امروز تغییر کرده و شرایط به شکلی نیست که ما بگوییم اگر یک بر صفر به آرژانتین باختیم هورا بکشیم و یا در جام‌جهانی روسیه می‌توانستیم از گروه خود بالا برویم اما همین که با فاصله به حریفان خود نباختیم کار بزرگی انجام داده‌ایم. شرایط امروز متفاوت است و ما دیگر نمی‌توانیم با باخت شادی کنیم.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید. تيم‌ملي در شرايطي راهي قطر شده است که جامعه روزهاي ملتهبي را سپري مي‌کند. وضعيت اجتماعي و سياسي جامعه به چه ميزان مي‌تواند روي کيفيت بازيکنان در جام‌جهاني تأثير بگذارد؟
بنده به‌خاطر دارم زماني که ما بعد از بازي با استراليا که باعث شده بود به جام‌جهاني برويم وارد ايران شده بوديم به ما اطلاع دادند رئيس‌جمهور که در آن زمان آقاي خاتمي بودند تمايل دارند با اعضاي تيم‌ملي فوتبال ديدار کنند. من با اين درخواست مخالفت و عنوان کردم در شرايطي که در کشور ورزش‌هاي ديگري مانند کشتي و وزنه‌برداري وجود دارد ديدار رئيس‌جمهور با اعضاي تيم‌ملي مي‌تواند اين شائبه را به وجود بياورد که مسئولان حمايت بيشتري از ورزش فوتبال مي‌کنند و به همين دليل ورزشکاران ديگر رشته‌ها سرخورده شوند. اين درخواست در حالي مطرح شده بود که ما در وزنه‌برداري قوي‌ترين مرد جهان را در اختيار داشتيم و تيم‌ملي کشتي نيز قهرمان جهان شده بود. آقاي هاشمي‌طبا با من تماس گرفتند و دليل مخالفت بنده را پرسيدند. من ديدگاهم را مطرح کردم. ايشان عنوان کردند اگر شما مخالفيد به اين جلسه نياييد و نظر خود را به تيم تحميل نکنيد. من آن روز به آن جلسه نرفتم اما اتفاقي در اين جلسه رخ داد که به‌شدت به ضرر ما تمام شد. در اين جلسه بازيکنان تيم‌ملي مسائلي را مطرح کردند که خارج از حيطه سازمان تربيت بدني آن زمان بود که در نهايت به تغيير برخي مديران منجر شد. اتفاقي که در آن شرايط به ضرر ورزش کشور بود. امروز نيز اين وضعيت وجود دارد. اگر به فضاي شهر تهران نگاه کنيم متوجه مي‌شويم که برخي اقدامات که به عنوان حمايت از تيم‌ملي انجام مي‌شود باعث بالا رفتن انتظارها از تيم‌ملي مي‌شود که اين وضعيت در آينده براي ما چالش‌آفرين خواهد بود. اين فضاسازي‌هاي غيرواقعي در راستاي حضور تيم‌ملي در جام‌جهاني در نهايت به ضرر تيم‌ملي تمام خواهد شد.
اين اتفاق چه چالش‌هايي ممکن است به‌همراه داشته باشد؟
اگر به چهره بازيکنان تيم‌ملي هنگام خروج از ايران دقت کنيم متوجه مي‌شويم که رضايت در بين ملي‌پوشان وجود نداشت. نکته ديگري که وجود داشت برخورد ضعيف خبري با ديدار ملي‌پوشان با رئيس‌جمهور و سفر تيم‌ملي به قطر بود. اين اتفاق در حالي رخ داد که از نظر خبري اين اتفاق سوژه مهمي بود، اما برخورد قوي با آن صورت نگرفت. من هنگامي که به وضعيت تيم‌ملي نگاه مي‌کنم با نگراني‌هاي مهمي مواجه مي‌شوم و معتقدم تيم‌ملي در بازي‌هاي جام‌جهاني با چالش‌هاي جدي مواجه است. اگر به ميانگين سني تيم‌ملي نگاه کنيم متوجه مي‌شويم که ميانگين سني بازيکنان تيم‌ملي در حدود29 سال است که براساس آخرين اخبار منتشر شده پيرترين تيم در جام‌جهاني است. از سوي ديگر اين تيم در بين تيم‌هاي ملي ما که تاکنون به جام‌جهاني رفته‌اند بالا‌ترين ميانگين سني را دارد. آخرين بازي تيم‌ملي با نيکاراگوئه بود. اگر به وضعيت اين بازي توجه کنيم بازيکنان تيم‌ملي که از راه دوري به ايران سفر کرده بودند بايد خسته مي‌بودند. اين در حالي است که اين تيم بازي بانشاطي ارائه داد. در مقابل بازيکنان تيم‌ملي از انگيزه لازم برخوردار نبودند وخسته به نظر مي‌رسيدند. به همين دليل به نظرمي رسيد تيم نيکاراگوئه به‌رغم اينکه در جام‌جهاني حضور نداشت، اما از نظر انگيزشي از تيم ما وضعيت بهتري داشت و با انگيزه بيشتري تلاش مي‌کرد. نکته ديگري که اين بازي داشت مصدوميت اميد ابراهيمي به محض ورود به زمين بود. اين موضوع نشان مي‌دهد که بازيکنان تيم‌ملي از نظر آمادگي بدني در وضعيت مطلوبي قرار ندارند و روي اين موضوع کار نشده است. اين در حالي است که ما در بازي‌هاي جام‌جهاني با تيم‌هاي قدرتمندي بازي خواهيم کرد که از نظر بدني در وضعيت خوبي قرار دارند. به نظر مي‌رسد آن چالاکي و شادابي که يک تيم براي حضور در جام‌جهاني بايد داشته باشد در تيم‌ملي وجود ندارد که اين موضوع مي‌تواند کار را براي ما در جام‌جهاني سخت کند.


لژيونرهاي تيم‌ملي که برخي از آنها در تيم‌هاي مطرح اروپايي بازي مي‌کنند به چه ميزان مي‌توانند به ايجاد انگيزه و بالا بردن کيفيت تيم‌ملي کمک کنند؟
در شرايط کنوني 16 لژيونر در تيم‌ملي وجود دارد که برخي از آنها مانند طارمي در تيم‌هاي مطرح اروپايي بازي مي‌کنند. با اين وجود اگر به وضعيت ديگر تيم‌هاي حاضر در جام‌جهاني نگاه کنيم متوجه مي‌شويم که ارزش مالي بازيکنان تيم‌ملي ايران در بين تيم‌هاي حاضر در جام‌جهاني در بين پايين‌ترين رده‌ها قرار دارد. در شرايط کنوني سردار آزمون و مهدي طارمي از نظر قيمتي در حدود50 درصد تيم‌ملي را به خود اختصاص داده‌اند.نکته ديگر اينکه ما بايد در جام‌جهاني از همه ظرفيت‌هاي خود استفاده کنيم. اين در حالي است که آقاي کي‌روش به جاي اينکه از26 بازيکن استفاده کند25 بازيکن به قطر برده است. جام‌جهاني جاي صرفه‌جويي نيست و بلکه جايي است که بازيکنان تيم‌ملي مي‌توانند توانايي‌هاي خود را بروز دهند. شايد اگر بازيکن ديگري نيز به جمع اضافه شده بود مي‌توانست خود را به عنوان يک پديده جديد معرفي کند. برخي گمان مي‌کنند ما در گروه ساده‌اي در جام‌جهاني قرار گرفته‌ايم و به همين دليل کار راحتي براي صعود داريم. اين در حالي است که بنده معتقدم ما در گروه بسيار سختي قرار گرفته‌ايم و کار دشواري در جام‌جهاني خواهيم داشت. ما تاکنون با تيم‌ملي انگليس بازي نکرده‌ايم و به همين دليل شرايط اين مسابقه را درک نکرده‌ايم. از سوي ديگر بازيکنان ايراني که در ليگ انگليس بازي کرده‌اند موفق نشده‌اند به خوبي توانايي‌هاي خود را نشان بدهند و عملکرد موفقي نداشته‌اند. اين وضعيت نشان مي‌دهد که ما از نظر فني از فوتبال انگليس فاصله داريم.
اين وضعيت درباره تيم‌ملي آمريکا نيز وجود دارد؟
ما نبايد فکر کنيم وضعيت امروز تيم‌ملي ايران و آمريکا مانند سال1998 است که ما موفق شديم آنها را شکست بدهيم. در آن مقطع زماني به دليل پيروزي آقاي خاتمي در انتخابات رياست‌جمهوري و غالب شدن گفتمان اصلاحات بر جامعه ما مردم در فضاي بانشاط و شادابي قرار داشتند و به همين دليل اين وضعيت در کيفيت تيم‌ملي نيز تأثير مثبت گذاشته بود. اين در حالي است که در شرايط کنوني اين وضعيت وجود ندارد و جامعه روزهاي سختي را مي‌گذراند. ورزش حوزه احساس است و بايد در آن هيجان و احساس وجود داشته باشد. هنگامي که يک فوتباليست گل مي‌زند اما شادي نمي‌کند اين احساس منفي در درون آن باقي مي‌ماند و آن را به جامعه و تماشاگران نيز منتقل مي‌کند. اين وضعيت در کيفيت فني بازيکنان تيم‌ملي اثرگذار است. نکته مهمي که مي‌تواند در بازي‌هاي جام‌جهاني به کمک ما بيايد ژن ايراني و همت و غيرت ايراني است. ژن ايراني خاص است. ورزشکاران ما در صحنه‌هاي مختلف نشان داده‌اند که از خودگذشتگي مي‌کنند و بهترين عملکرد خود را در شرايط سخت و دشوار نشان مي‌دهند. نمونه بارز اين بازيکنان علي دايي بود که در زماني که بازي مي‌کرد همواره دور سرش باندپيچي بود و يا جراحت روي بدن خود داشت. دليل اين موضوع غيرت و تلاشي بود که در بازي انجام مي‌داد. اين وضعيت درباره ديگر بازيکنان تيم‌ملي نيز وجود داشته است. اين موضوع از نظر فردي است اما ما در زمينه جمعي و تاکتيکي نياز به تقويت داريم و بايد در زمينه جمعي تلاش بيشتري داشته باشيم.
چگونه مي‌توان در شرايط کنوني تيم‌ملي را از نظر جمعي و تاکتيکي به بهترين وضعيت خود رساند؟آيا آقاي کي‌روش از چنين قابليتي برخوردار است؟
مهم‌ترين موضوعي که در اين زمينه مطرح است اين است که بازيکنان بايد در شرايط بازي قرار داشته باشند و هيچ چيز نبايد تمرکز آنها را بهم بريزد. در اين زمينه من يک مثال مي‌زنم. زماني که ما در تهران با تيم‌ملي عربستان بازي داشتيم و سرمربي تيم‌ملي نيز آقاي دايي بودند يکباره رئيس‌جمهور وقت آقاي احمدي نژاد وارد ورزشگاه شدند. اين موضوع باعث شد که حواس بازيکنان تيم‌ملي براي يک لحظه متوجه جايگاه شد و به همين دليل از شرايط مسابقه خارج شدند. اين اتفاق در سالن کشتي نيز اتفاق افتاد و آقاي احمدي نژاد يکباره وارد سالن کشتي شدند و کشتي گير سنگين وزن ما که از حريف خود جلو بود در کمال ناباوري کشتي را به حريف خود واگذار کرد. اين اتفاق به دليل اين رخ داد که کشتي گير تيم‌ملي از شرايط مسابقه خارج شد و حواسش به موضوعي جز مسابقه معطوف شد. اگر قرار است اتفاقي رخ بدهد بايد بعد از مسابقه ورزشي رخ بدهد و نه قبل و يا در حين برگزاري مسابقه. در شرايط کنوني من نگراني‌هايي نسبت به وضعيت تيم‌ملي در بازي‌هاي جام‌جهاني دارم. با اين وجود معتقدم ژن ايراني مي‌تواند در چنين شرايطي به ما کمک کند و شرايطي را به وجود بياورد که درصد موفقيت ما بيشتر شود. نگراني من از اين بابت است که اين تيم‌ملي مي‌توانست براي ما بهترين شرايط را ايجاد کند که متأسفانه اين چنين نشده و در وضعيت خوبي قرار ندارد. نکته ديگر اينکه اگر امروز دوباره از آقاي کي‌روش در تيم‌ملي استفاده شده به اين دليل است که وي فرهنگ جديد به فوتبال ما تزريق کرده است. اين فرهنگ نيز اين است که در باختن شادي کنيم. با اين وجود شرايط امروز تغيير کرده و شرايط به شکلي نيست که ما بگوييم اگر يک بر صفر به آرژانتين باختيم هورا بکشيم و يا در جام‌جهاني روسيه مي‌توانستيم از گروه خود بالا برويم، اما همين که با فاصله به حريفان خود نباختيم کار بزرگي انجام داده‌ايم. شرايط امروز متفاوت است و ما ديگر نمي‌توانيم با باخت شادي کنيم.