روزنامه آرمان ملی
1401/08/29
قطعنامه شورای حکام؛ نشانه پایان انعطاف
یوسف مولایی استاد حقوق بین‌الملل قطعنامه‌هاي شوراي امنيت همواره به منظور ارسال پرونده کشورها به شوراي امنيت نيست. گاهي اين قطعنامه‌ها جنبه هشدار دارد. در دو نشست قبلي آژانس از رفتار ايران انتقاداتي صورت گرفت و انتقاداتي به منظور عدم همکاري با آژانس و فراهم نشدن امکان دسترسي آژانس به سايت‌هايي که آژانس مدعي بود که در آن فعاليت‌هايي صورت گرفته انجام شد؛ اما ايران در ارتباط با آن توضيحي به آژانس نداد. از اين جهت بود که پس از نارضايتي آژانس از کم‌کاري تهران در تعامل با آژانس و تحريکات و فشارهاي غربي‌ها در نهايت شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي قطعنامه سوم خود را عليه ايران صادر کرد. لذا حتي اگر شرايط سياسي هم تغيير نمي‌کرد قطعنامه صادر شده عليه ايران در شوراي حکام تا حدودي قابل پيش بيني بود. البته احتمالا مسائل داخلي ايران موجب شده مواضع اروپايي‌ها عليه تهران تندتر شود اما ظاهر قضيه فني است و مدعي هستند که ايران در مورد مسائل پادماني توضيحي به آژانس نمي‌دهد. سه سايت در اين زمينه مد نظر است و چون ايران در اين زمينه همکاري نکرده است ايران را مستعد برخورد دانسته‌اند. اگر شرايط عادي بود و در تهران مشکلاتي وجود نداشت احتمال اينکه اين رخداد در آژانس عليه ايران ايجاد نشود، دور از ذهن بود. زيرا به هر طريق اروپايي‌ها به گونه‌اي تصميم مي‌گيرند که حاشيه‌ها نيز بر متن براي آنها تاثيرگذار است. شاهد بوديم که جز چين و روسيه همه کشورهاي موثر به اين قطعنامه رأي دادند. البته اروپايي‌ها به ايران فشارهايي آورده بودند که موارد اختلافي با آژانس را حل کند از سوي ديگر ايران هم به منظور بازگشت به برجام ضمانت‌هايي از آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درخواست کرده بود که در برابر اين خواسته آنها نيز مساله پادمان را برجسته مي‌کردند. از جمله علت‌هاي اين قطعنامه اين بود که پادمان با مسائل سياسي و مسائل حقوق بشري ادغام شد و انگيزه در اروپايي‌ها به منظور توافق با تهران کاهش يافته است. از قرار معلوم آنها نمي‌خواهند مانند گذشته در برابر ايران انعطاف نشان دهند. از سوي ديگر ايران هم اوقات مناسبي داشت تا از آن استفاده کرده و برجام احيا شود، اما اين زمان‌ها از دست رفت و کارشناسان در اين ارتباط مدام هشدار دادند. ايران در ارزش‌گذاري براي پيشرفت در پرونده هسته‌اي دچار اشتباه‌هاي محاسباتي شد و اکنون مي‌بينيم که بازگشت به برجام در مقايسه با گذشته سخت‌تر شده است تا بتواند به احياي برجام اميدوار‌تر باشد. البته اگر سخنان سفير روسيه درست باشد و در آينده شاهد حضور اعضاي آژانس در ايران باشيم آنگاه مي‌توان اين احتمال را داد که بخشي از ابهامات آژانس در نتيجه مذاکرات در ايران حل شود. البته صف‌بندي سياسي در ارجاع پرونده هسته‌اي ايران مهم است و اگر نوعي اجماع هم در اين ارتباط باشد شرايط سخت‌تر هم خواهد بود. البته اگر ايران اين مذاکرات را آغاز کند و به سمت حل مسائل حرکت کنيم آنگاه ايران مي‌تواند اميدوار باشد. از طرفي شرايط داخلي ايران يک متغير براي غربي‌ها به حساب مي‌آيد و اگر تهران بخواهد در پرونده هسته‌اي به دستاوردي برسد در ابتدا بايد نوعي آرامش در داخل ايجاد کرده و در مورد مسائل داخلي بايد مديريت ويژه‌اي داشته باشد. ايران دچار اشتباه محاسباتي شد زيرا اينگونه تحليل مي‌کرد که جنگ اوکراين موجب خواهد شد اروپا به ذخاير ايران نياز داشته باشد، اما شاهد بوديم که اينگونه نشد و اين وزنه از دسترس ايران خارج شد. از اين رو مي‌توان چنين تحليل کرد که برجام با شرايطي که وجود داشت فعلا قابل دسترس نيست و بايد به منظور احياي برجام طرحي نو در انداخت که آن هم در ابتدا مستلزم ايجاد شرايط بهتري در ايران و مديريت کشور و ايجاد آرامش در درون ايران است. اين مورد را مي‌توان در تصميم‌گيري‌هاي غربي‌ها در آينده در ارتباط با برجام مشاهده کرد.
سایر اخبار این روزنامه
«خواصِ »خواص
هیچ‌کس خودسرانه حق ندارد به خیال خودش کسی را مجازات کند
قطعنامه شورای حکام پرونده هسته‌ای را امنیتی‌تر می‌کند
محمدعلی سپانلو؛ آنچنان که بود
کیان رفت؛ ایران داغدار است
قطعنامه شورای حکام؛ نشانه پایان انعطاف
چگونگی برخورد با مطالبات فرهنگی
محوریت قانون اساسی و اصلاحات واقعی
محمدباقر قالیباف: وظیفه داریم برای رفع مشکلات مردم تلاش کنیم
وزیر خارجه عمان: از تلاش‌هایی که امنیت و صلح منطقه را تامین کند، حمایت می‌کنیم
دیدار معاون رئیس جمهور ایران با رئیس دستگاه اطلاعات مصر
جوانان را باور کنیم
