چهره به چهره با خانواده شهدای مظلوم امنیت

ماجرای امروز، اسمی است که برای مخاطب سینما می‌تواند یادآور «ماجرای نیمروز» باشد. برنامه جدید از شبکه افق سینما که محتوایش هم به «ماجرای نیمروز» بی‌ارتباط نیست. مسئله شهدای امنیت و گفتگو با مادران و همسران شهید که در وقایع و فتنه‌های سال‌های اخیر به درجه رفیع شهادت رسیده‌اند. پرداختن به موضوع شهدای امنیت به طور خاص در یک برنامه تلویزیونی، اتفاقی است که با «ماجرای امروز» رقم خورده است.

پای حرف مادران و همسران شهدای امنیت
محسن اردستانی رستمی، کارگردان «ماجرای امروز» در گفتگو با «جوان»، می‌گوید: «ماجرای امروز ماحصل توجه به مظلومیت شهدای فتنه و امنیت است؛ یعنی ما آن طوری که به شهدای دفاع مقدس یا مدافع حرم توجه داریم و برایشان برنامه و مستند می‌سازیم، کاری برای شهدای فتنه و امنیت نکرده‌ایم. به نظرم این‌ها جزو مظلوم‌ترین شهدا هستند. البته این مظلومیت را من میان نخستین شهدای مدافع حرم هم دیده‌ام. آن‌هایی که حتی روی قبرشان هم اثری از حضورشان در عراق و سوریه نبود. برای همین هم با حمایت ستاد رسانه‌ای «روایت جهاد» این برنامه را به شهدای فتنه و امنیت اختصاص دادیم.»


اردستانی رستمی، ادامه می‌دهد: «با همه سختی‌هایی که هماهنگی با خانواده‌ها داشت، در مرحله اول، ۹ برنامه را در استودیو ساختیم. در این مرحله ما گفتگو با خانواده شهدای فتنه ۸۸، آبان ۹۸، شهدای امنیت و شهدای اخیر را در دستور کار قرار دادیم و به لطف خدا به پخش هم رسیدیم.»
وی با بیان اینکه وقتی قرار است شما سراغ خانواده‌ای بروید که به تازگی عزیزش را از دست داده، طبیعتاً همین داغ تازه باعث می‌شود خانواده نتواند جلوی دوربین حاضر شود و صحبت کند، می‌افزاید: «همین یعنی شما در اصلی‌ترین بخش کار، با چالش مواجه هستید. البته با عنایت شهدا، ما توانستیم با چندین خانواده صحبت کنیم و برنامه تولید شود. مثلاً مادر شهید حسین غلام کبیری که اولین شهید سال ۱۳۸۸ است، اصلاً توان حضور در خارج از منزل را نداشت، ما رفتیم و او را با خودمان به استودیو آوردیم، اما وقتی گفتگو شروع شد، ایشان گفت که انگار خود حسین اینجا حضور دارد و او خواسته که من بیایم و از حسین بگویم.»
ویدئوی یکی از قسمت‌های اخیر برنامه «ماجرای امروز» که در آن همسر شهید امیراحمدی، درباره توصیه شهید به خواندن نماز استغاثه به حضرت زهرا (س) صحبت کرد، موضوعی است که با استقبال مخاطبان مواجه شد و در بسیاری از شبکه‌های اجتماعی هم پخش شد، کارگردان برنامه «ماجرای امروز» می‌گوید: «آن گفتگو جزو گفتگو‌های خاص ما بود؛ همسر شهید خیلی محکم و باصلابت حاضر شدند و درباره خوابی که از شهید دیده بود صحبت کرد. برای ما جای خوشحالی دارد که این برنامه این همه دیده شده است، چون ما فرصت تبلیغ و اطلاع‌رسانی درست نداشتیم. البته تلاش کردیم که پوستر و تیزر برای برنامه آماده کنیم، اما آن چیزی که مطلوب ما بود حاصل نشد. با همه این‌ها بازخورد‌های فراوانی از مردم گرفتیم. کسانی که اتفاقی پای تلویزیون بوده‌اند و برنامه را دیده بودند. بعد هم پیام دادند که همه قسمت‌ها را دیده‌اند یا حتی بازپخش برنامه‌ها را هم تماشا می‌کنند. عده‌ای هم پیام دادند که همه قسمت‌ها را دانلود کرده‌اند و در گوشی همراه‌شان ذخیره کرده‌اند.»
وی در پاسخ به این سؤال که برای تبلیغ برنامه‌هایی مثل این، چه کاری باید انجام شود؟ پاسخ می‌دهد: «این برنامه از معدود برنامه‌های تلویزیون درباره شهدای امنیت و فتنه است، پس خود به خود با استقبال مردم مواجه شده؛ اما تجربه من از تهیه نسخه ترجمه برای کشور‌های عربی و همسو با ما، این است که اگر این برنامه ترجمه شود و مثلاً در کشور لبنان پخش شود، بسیار تأثیرگذار خواهد بود. من دوستانی از کشور‌های سوریه و عراق و لبنان دارم و می‌دانم آن‌ها چقدر نسبت به مسائل داخلی ما حساس هستند و کار برای شهدا را می‌پسندند.»
اردستانی رستمی درباره انتخاب همسران یا مادران شهدا برای گفتگو در برنامه «ماجرای امروز» می‌گوید: «مقام معظم رهبری بار‌ها در صحبت‌هایشان از لزوم تبیین نقش همسران و مادران شهدا گفته‌اند؛ اینکه پشت هر مردی، زنی وجود دارد که پا به پای او مبارزه و صبر کرده است. به نظر من جنگ، اتفاقاً چهره‌ای زنانه دارد. چون دوره جنگ و جهاد برای یک مرد، زمانی دارد و اگر آن مرد، به شهادت برسد یا جانباز شود، تازه نقش اصلی همسران یا مادران، ظاهر می‌شود. آن‌ها هستند که یا باید با صبر و حوصله، پرستاری کنند یا درباره شهیدشان حرف بزنند. برای همین هم تصمیم گرفتم بنای کار، گفتگو با بانوان باشد، تا آن‌ها به بیان منش و روش شهدا در زندگی بپردازند.»
جای خالی پرداختن به شهدای امنیت
شهرام ناصری، تهیه کننده «ماجرای امروز»، با اشاره به روند تولید این برنامه می‌گوید: «تا به حال ۹ قسمت از برنامه، در استودیو ضبط شده که الحمدلله به پخش هم رسیده است. علاوه بر این، دو قسمت هم از شهدای شهر مشهد در منزل شهدای بزرگوار، ضبط شده است که ان‌شاءالله در ادامه پخش، روی آنتن خواهد رفت. ما تلاش می‌کنیم در صورت هماهنگی و رضایت خانواده شهدا، هرچه بیشتر به شهدای حوادث اخیر بپردازیم. این شهدا، واقعاً مظلوم هستند و این برنامه از معدود برنامه‌هایی است که به شهدای امنیت و فتنه پرداخته است.» ناصری در پاسخ به این سؤال که چرا تا پیش از این به این موضوع پرداخته نشده؟ پاسخ می‌دهد: «تلاش همکاران من برای ساخت برنامه‌های مرتبط با شهدا، شایسته تقدیر است و دوستان برنامه ساز هرکدام براساس دغدغه‌هایشان به شهدا پرداخته‌اند؛ البته محور بیشتر شهدای دفاع مقدس و دفاع از حرم بوده و تا به حال برنامه شاخصی درباره شهدای امنیت یا فتنه نداشته‌ایم. شاید، چون هنوز لزوم ساخت برنامه حس نمی‌شده، الحمدلله این اتفاق الان افتاده و «ماجرای امروز» با همه سختی‌ها در هماهنگی با خانواده شهدا، ساخته شده است.»
تهیه کننده «ماجرای امروز»، درباره ملاک انتخاب مهمانان این برنامه، تأکید می‌کند: «اصل برنامه، بر پایه انتخاب خانواده شهدای امنیت و فتنه است؛ از فتنه سال ۸۸ تا الان. ملاک انتخاب در واقع همین است، هر چند هماهنگی با خانواده‌هایی که به تازگی عزیز از دست داده‌اند خیلی سخت است. ما در مشهد، به روستای مزرج رفتیم و مهمان خانه پدر شهید بودیم. اما تنها چهل روز از شهادت فرزندشان می‌گذشت، اما با سعه‌صدر با ما گفتگو کردند.»
این گفتگو‌های جانسوز
اجرای برنامه «ماجرای امروز» بر عهده سمیه عظیمی ستوده است. خانم عظیمی ستوده که در عرصه نویسندگی نیز فعالیت دارد و در خصوص شهدا کتاب نوشته است، اکنون تجربه‌ای جدید را در گفتگو با خانواده شهدای امنیت به دست آورده است، وی در خصوص تجربه جدیدش به «جوان»، می‌گوید: «من برای نوشتن کتاب «سرزمین بی‌فصل» پای حرف‌های زنی نشستم که شش سال از شهادت همسرش گذشته بود، اما باز هم داغ دلش تازه بود و میان گفتگو‌ها اشک امانش را می‌برید. این بار در چند برنامه، شنونده حرف‌های همسری بودم که چهل روز از شهادت همسرش گذشته، آن هم با بچه‌های که هنوز شیرخواره است. این داغ تازه، واقعاً جانسوز و جگرسوز است. الان که ما نزدیک به ۱۱ برنامه را ضبط کرده‌ایم، به نظرم فرقی ندارد برای نوشتن یک کتاب پای حرف همسر شهید بنشینم یا برای اجرای یک برنامه تلویزیونی. تفاوتش فقط این است که برای نوشتن کتاب، کسی اشک چشمت را نمی‌بیند، اما در برنامه تلویزیونی، احساست را با مردم به اشتراک می‌گذاری.»
مجری «ماجرای امروز» در پاسخ به این سؤال که بیان احساسات به خصوص درباره یک عزیز تازه از دست رفته، در یک برنامه تلویزیون سخت نیست؟! می‌گوید: «شنیدن از یک عزیز از دست رفته، به اندازه گفتنش سخت است. هرچند ما وظیفه داریم بشنویم، برنامه بسازیم، یا کتاب بنویسیم. آن‌ها وظیفه‌شان را انجام داده‌اند و حالا نوبت ماست. من تمام تلاشم را کردم که از بین سؤالات و احساساتم، مخاطب با منش شهید و زندگی‌اش آشنا شود.»
عظیمی ستوده در اجرای برنامه به بخش‌های نادیده یا ناشنیده زندگی شهدا هم اشاره دارد، مانند سؤالی که درباره شیطنت‌های کودکی شهید محمد حسین حدادیان، پرسید، وی درباره این نوع سؤالات در برنامه توضیح می‌دهد: «من در نوشتن کتاب هم با سفید نویسی مخالفم. نباید حس کنیم شهدا با ما تفاوت دارند. آن‌ها هم مثل ما آدم‌های عادی بوده‌اند که بازیگوشی داشته‌اند، حتی در خیابان دعوا کرده‌اند. من به عنوان نویسنده یا مجری، نباید شهید را طوری به تصویر بکشم که دست نیافتنی باشد. اتفاقاً باید طوری شهدا را نشان بدهیم که همه با آن‌ها همزادپنداری کنند و دلشان بخواهد آنگونه زندگی کنند. هدف من نشان دادن سبک زندگی شهداست، سبک زندگی قابل دسترس؛ از بازیگوشی‌های دوران کودکی تا شهادت».
این مجری در پاسخ به این سؤال که شیرین‌ترین و تلخ‌ترین خاطره در چند قسمت تولید شده از «ماجرای امروز» مربوط به کدام قسمت بوده است، می‌گوید: «تا الان غمبارترین برنامه، برای من شنیدن خاطرات شهید پرویز کرم‌پور بود. ذره‌ذره آب شدن شهید را در تک‌تک جملات همسرش می‌دیدم. شاید در بقیه برنامه‌ها، می‌توانستم خودم را کنترل کنم، اما در این برنامه، بریدم. حتی بعد از برنامه هم توان صحبت کردن نداشتم و گریه امانم نمی‌داد. در این لحظات، بچه‌های تیم‌مان، خیلی با من همراهی می‌کردند. ما در یک روز، چهار برنامه را ضبط کردیم و اتفاقاً برنامه شهید کرم‌پور، در همین روز، ضبط شد. اگر محبت، همراهی و آرامش پشت صحنه نبود، ساخت برنامه با این سرعت و حجم، میسر نبود.»
عظیمی ستوده می‌افزاید: «این خاطره هم شیرین است هم تلخ. ما برای ضبط خاطرات یکی از شهدای مشهد، به منزل شهید رفتیم. وارد خانه که شدیم، با خانه‌ای حدوداً چهل‌متری مواجه شدیم؛ طوری که حتی برای چیدن وسایل تصویربرداری هم فضای کافی وجود نداشت. در دقایق اول، همه‌مان ساکت شده بودیم. انگار حرفی برای گفتن نداشتیم. برای من که انگار ساعت از حرکت ایستاد. بالاخره با هر سختی‌ای که بود، بچه‌ها صحنه را مهیای تصویربرداری کردند. در فاصله چیدن وسایل تا ضبط، همسر شهید رفتند و دختر کوچک‌شان را از مهدکودک آوردند. آنقدر این دختر، شیرین زبان بود که ما همه جذب دختر شهید شدیم. همه بچه‌ها در به‌آغوش گرفتن و نوازش کردن دخترک معصوم شهید، از هم سبقت می‌گرفتند. انگار حضور این دخترک داشت غم ما را کم‌کم از یادمان می‌برد. دخترک از قاب دوربین‌ها نگاه می‌کرد، با وسایل نور بازی می‌کرد و روش کارشان را می‌پرسید و ما همه لذت می‌بردیم از شیرین زبانی‌اش. ضبط‌مان که شروع شد، همسر شهید درباره مواجهه بچه‌ها با شهادت پدرشان صحبت کرد و گفت که در شرایطی که خودش مجالی برای مراقبت از بچه‌ها نداشته، متأسفانه، دخترش، پیکر پدرش را دیده و شاهد خاکسپاری هم بوده؛ و بعد که در تلویزیون یا گوشی همراه یکی از بستگان، موسیقی «شهیدان زنده‌اند الله‌اکبر» پخش می‌شده، عصبانی شده و گفته «همه دروغ میگن که شهدا زنده‌اند، اگر شهدا زنده‌اند پس پدر من کو؟ چرا او را در خاک، گذاشتند!» عملاً روح و روان همه‌مان پاره‌پاره شده بود. هر چند بچه‌های ما تلاش کردند حال و هوای دختر شهید را عوض کنند که به نظرم موفق هم شدند؛ وقتی می‌خواستیم از منزل شهید برویم، دخترک، در آغوش یکی از همکاران ما، لباسش را سفت چسبیده بود و رهایش نمی‌کرد. دوست نداشت ما از آنجا برویم.»
مجری «ماجرای امروز» در پایان می‌گوید: «ما هرچقدر برای شهدا کار کنیم، باز هم کم است. وظیفه‌ای داریم که تا آخر عمر همراه ماست و ان‌شاءالله با عنایت شهدا، همچنان رزق‌مان به کار برای شهدا، گره بخورد.»
علاقمندان به تماشای برنامه «ماجرای امروز» می‌توانند روز‌های شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۸:۱۵ دقیقه تماشاگر این برنامه در شبکه افق باشند. تکرار هر قسمت هم فردا صبح پخش خواهد شد.