بغداد در نقش میانجی

آرمان ملي – احسان اسقايي: هواپيماي محمد شياع السوداني، نخست‌وزير عراق روز گذشته در تهران به زمين نشست. محمد سوداني از زماني که نخست وزير عراق شده دو سفر خارجي به اردن و کويت داشته اما سوداني ايران را به عنوان سومين مقصد سفرخارجي خود و اولين سفر به يک کشور غير عربي انتخاب کرد. پرواضح است که سوداني تمايلاتي به توسعه روابط بغداد و تهران دارد. او به خوبي اطلاع دارد که بدون در نظر گرفتن نقش تهران ‌هيچ‌گاه بغداد نمي‌تواند به توسعه و ثبات دست يابد. اقدامات ايران در مرزهاي مشترک با عراق در برخورد با گروه‌هاي کومله، دموکرات و پاک موجب شده سفر سوداني در راستاي فعاليت اين گروه‌ها تحليل شود. هرچند به نظر مي‌رسد تهران و بغداد به منظور توسعه روابط سياسي، اقتصادي و فرهنگي بيش از هر دو کشور ديگر در منطقه علاقه‌مند به تحکيم رابطه دوجانبه دارند.
رايزني در مورد اقليم در تهران
پيش از اين سفر قاسم الاعرجي، مشاور امنيت ملي عراق اعلام کرد که نخست‌وزير اين کشور سفري به تهران خواهد داشت و درخصوص موضوع حملات ايران به مواضع تروريست‌‌‌ها در اقليم کردستان گفت‌‌‌وگو خواهد کرد. الاعرجي درخصوص حملات اخير ايران به مواضع تروريست‌‌‌ها در اقليم کردستان گفت که تفاهم‌هايي ميان بغداد و اربيل انجام شده است و يک کميسيون عالي براي تفاهم با جمهوري اسلامي ايران و همچنين ترکيه براي ايجاد راه‌حل‌‌‌هاي مناسب تشکيل خواهد شد. محمد شياع السوداني، نخست وزير در ديدار با ابراهيم رئيسي در تهران گفت: ايران در عرصه تعاملات خارجي عراق جايگاهي ممتاز و عالي دارد و روابط دو کشور به شکل مطلوب و رضايت‌بخشي در حال گسترش است. از اين منظر تقويت کميسيون مشترک همکاري‌هاي دو کشور در راستاي گسترش همکاري‌ها و مناسبات بغداد و تهران بسيار موثر بوده و برگزاري مستمر و منظم جلسات آن ضروري است. مهم‌ترين مسائل پيش روي طرفين در اين مذاکرات به همين مساله بازمي‌گردد. پر واضح است که اقليم کردستان سال‌ها به اعضاي گروه‌ کومله و دموکرات پناه داده است. گروه‌هايي که تهران بيش از اين در مورد فعاليت آنها به بغداد و حتي دولت اقليم کردستان تذکر داده بود اما بعد از بي‌توجهي دولت اقليم در ارتباط با تذکرات ايران، نيروهاي نظامي کشورمان طي چند مرحله حملات مکرر موشکي و پهپادي را به پايگاه‌هاي اين گروه‌ها انجام دادند. اين موضوع موجب شده دولت اقليم و دولت مرکزي در اين ارتباط بايکديگر مذاکراتي داشته باشند و با در نظرگرفتن دغدغه‌هاي تهران نخست وزير عراق به ايران آمده تا با مقامات ايراني در ارتباط با خطراتي که تهران براي خود از فعاليت اين گروه‌ها در اقليم کردستان احساس مي‌کند، مذاکره کند.
ثبات عراق و رابطه با عربستان


يکي ديگر از مسائلي که احتمالا در سفر السوداني در مورد آن بحث خواهد شد. برقراري رابطه ايران و عربستان است. بغداد چندين نشست در سطح امنيتي بين تهران و رياض در منطقه سبز بغداد برگزار کرده بود که بنا بر اخبار مختلف تا حدي موفق بوده که طرفين توافق کرده‌اند در سطح سياسي و ديپلماتيک نيز با يکديگر ديدارهايي داشته باشند. البته اين ديدار به دلايلي از جمله مذاکرات برجام، بي‌ثباتي در عراق و احتمالا فشار برخي کشورهاي ديگر تا به امروز برگزار نشده است به نظر مي‌رسد مقامات طرفين در سطح سياسي و امنيتي در اين رابطه نيز در ايران گفت‌وگو خواهند کرد. مساله‌اي که به ايجاد ثبات سياسي در عراق نيز کمک مي‌کند و هم اينکه براي بغداد جايگاهي مناسب در روابط بين‌الملل ايجاد خواهد کرد.
بغداد در آرزوي ميانجيگري بين تهران و واشنگتن
يکي ديگر از زمينه‌هايي که بغداد تمايل دارد در ارتباط با آن نقش ايفا کند ميانجيگري بين ايران و آمريکاست. عراق از يک سو با آمريکا ارتباط خوبي دارد و از سوي ديگر همواره تلاش داشته روابط محکمي حتي محکم‌تر از عربستان با ايران برقرار کند اما در اين ميان شکاف بزرگي که عدم رابطه ايران و آمريکاست وجود دارد. شکافي که ابعاد مختلف امنيت در عراق را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد. از يک سو تهران از گروه‌هايي مانند حشد الشعبي در عراق حمايت قاطع دارد و از سوي ديگر آمريکايي‌ها نيز هنوز به حضور نظامي خود آنگونه که پارلمان بغداد تصويب کرده است پايان نداده‌اند. لذا بغدا همواره به منظور حفاظت از ثبات داخلي خود در انديشه نزديکي تهران و واشنگتن حداقل در مساله عراق است.