عملیات ترکیبی با هدف ثبات‌بخشی به بازار ارز

 افزایش ۳۲‌هزار بشکه‌ای صادرات نفت ایران پس از جنگ اوکراین، انعقاد قرارداد ۴میلیارددلاری صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق و سفر دیپلماتیک یکی از مقامات دستگاه سیاست خارجه به قطر شرایطی را رقم زده که امید‌ها نسبت به ثبات بازار ارز در میان ریسک‌های داخلی و خارجی خلق شده در ماه‌های اخیر افزایش یافته است، در همین راستا رئیس کل بانک مرکزی نیز گفت: وضعیت ما مستمراً بهبود می‌یابد. در آبان ماه نسبت به مهرماه، فروش‌های نفتی ما رشد بسیار قابل توجهی داشته است. حجم عرضه‌های ما در بازار نیما نسبت به گذشته گسترش پیدا کرده است و پیش‌بینی می‌کنیم وضعیت مطلوبی در تأمین منابع ارزی در ماه‌های آینده داشته باشیم. طی روز‌های اخیر رشد نرخ طلا و ارز در جامعه خبرساز و به دنبال آن اظهار نظر‌های زیادی در رابطه با شیوه کشف نرخ ارز در اقتصاد ایران مطرح شد و جالب آنکه عده‌ای بر این باورند که با تزریق ارز در بازار فیزیکی می‌توان نرخ ارز در اقتصاد را به شدت کاهش داد، از سوی دیگر برخی کارشناسان اقتصادی نیز با نقد تصور فوق با اشاره به مؤلفه‌هایی، چون حد تفاضل تورم داخلی ایران با اقتصاد جهانی، تشدید تحریم‌ها، قانون بودجه سنواتی و نرخ تسعیر تعیین‌شده برای ارز ناشی از صادرات دارایی‌های سرمایه‌ای، نرخ جهانی نفت و محموله‌های نفتی صادراتی ایران، صادرات غیر‌نفتی، قاچاق کالا و ارز، میزان واردات، تقاضای مصرفی و سرمایه‌ای ارز و همچنین ریسک‌های اقتصادی و سیاسی معتقدند تعیین نرخ ارز در اقتصاد ایران عاری از پیچیدگی نیست، از این رو نمی‌توان صرفاً نرخ ارز را از طریق بازار فیزیکی حداقل برای درازمدت تحت کنترل درآورد.
قضاوت در مورد عملکرد دولت‌ها بی‌شک نیازمند اطلاعات و آمار و همچنین آگاهی نسبت به شرایطی که دولت در آن قرار گرفته است، می‌باشد. اگر تحریم هم نبودیم، بیماری‌های مزمن اقتصاد ایران وضعیتی را فراهم می‌آورد که مدیریت دولت‌ها با افزایش عددشان سخت و پیچیده‌تر شود، زیرا از طرفی جمعیت در کشور افزایش می‌یابد و از طرف دیگر زیرساخت‌ها و تأسیسات کشور دچار استهلاک و فرسودگی می‌شود، در این بین با رشد هزینه‌های جاری و انقباض هزینه‌های عمرانی شرایطی خلق می‌شود که کشور نیازش به منابع افزایش می‌یابد، حال با این وضعیت اقتصادی که به شکل سنتی نافش به صادرات نفت بسته شده است، به جهت نوسان نرخ جهانی نفت و مواردی مانند تحریم نفت در شرایطی قرار می‌گیرد که اداره امور جاریه‌اش نیز با مشکلات اساسی روبه‌رو شود، حال چه برسد اجرای برنامه‌های توسعه‌ای فوق‌العاده.
مقدمه مذکور از این باب مطرح شد که بگوییم تحریم و تشدید تحریم کار مدیریت اقتصادی را که با بیماری‌های مزمن زیادی دست وپنجه نرم می‌کند، بسیار سخت و ملال‌آور می‌کند، از این رو نمی‌توان عملکرد دولت‌ها را بدون در نظر گرفتن شرایطی که در آن قرار گرفته‌اند، مورد قضاوت منصفانه قرار دارد. مدیریت بازار ارز مثل آب خوردن نیست
اینکه بیرون گود بنشینیم و از بیرون بگوییم لنگش کن شاید منصفانه نباشد، به ویژه آنکه بی‌شک شرایط ویژه ناشی از تحریم‌ها شاید به دولت‌ها اجازه ندهد شرایطی را که درآن قرار گرفته‌اند برای مردم یا اشخاصی که آن‌ها را قضاوت می‌کنند بازگو کنند، از این رو اشخاصی که قصد قضاوت دارند، باید بدانند که قضاوت نیاز به اطلاعات و آگاهی دقیق و صحیح دارد، در عین حال باید شرایط را نیز مدنظر قرار داد.


طی روز‌های اخیر اظهارنظر‌هایی در رابطه با نحوه تعیین نرخ ارز در ایران خبرساز شده است؛ عده‌ای می‌گویند مدیریت بازار ارز کاری ندارد که دولت با تزریق ارز در بازار فیزیکی و ساماندهی تقاضا می‌تواند نرخ ارز را به ۱۰ تا ۱۵‌هزار تومان برساند، از سوی دیگر برخی از کارشناسان با نقد اظهار نظر‌هایی از این دست به مزاح می‌گویند‌ای کاش مدیریت بازار ارز به همین سادگی بود، زیرا با چند‌میلیون دلار می‌شد نرخ ارزی، چون دلار را به ۱۰‌هزار تومان رساند، اما بعدش چه، آیا می‌توان نرخ را در همین محدوده نگه داشت. اگر واردکنندگان رسمی و قاچاقچیان کالا و ارز و همچنین متقاضیان سرمایه‌ای ارز یا متقاضی غیرمؤثر و مردد مهاجرت هر روز برای تهیه ارز به بازار هجوم بیاورند، آیا شرایط تزریق همه‌روزه ارز به همان میزان یا حتی بیشتر وجود دارد.
با توجه به این توضیحات باید عنوان داشت که مدیریت بازار ارز صرفاً با یک اقدام شدنی نیست و با توجه به اینکه مؤلفه‌های زیادی در طرف عرضه و تقاضا و حوزه روانی این بازار وجود دارند، باید مدیریت این بازار از طریق مجموعه اقدامات و سیاست‌ها انجام گیرد که هم اکنون نیز شواهد موجود نشانگر آن است که تلاش‌های زیادی برای ثبات‌بخشی به این بازار در جریان است.
افزایش ۳۲‌هزار بشکه‌ای صادرات نفت ایران پس از جنگ اوکراین، انعقاد قرارداد ۴میلیارددلاری صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق، اعمال سیاست‌های جدید در حوزه عرضه ارز و سفر دیپلماتیک یکی از مقامات دستگاه سیاست خارجه به قطر شرایطی را رقم زده که امید‌ها نسبت به ثبات بازار ارز در میان ریسک‌های داخلی و خارجی خلق شده در ماه‌های اخیر افزایش یافته است. انعقاد قرارداد ۴میلیارددلاری صادرات خدمات فنی و مهندسی به عراق
رئیس هیئت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران از انعقاد قرارداد ۴ میلیارد دلاری در حوزه صادرات خدمات فنی و مهندسی با کشور عراق، خبر داد. سیدحمید حسینی افزود: با این قرارداد می‌توان بخشی از کسری صادرات موجود با عراق را در حوزه خدمات فنی و مهندسی، آتی، تولید و درمان جبران کرد. واکنش خریداران دلار به یک سفر سیاسی
از سوی دیگر روز سه‌شنبه بانک مرکزی از تصمیم جدید در جهت کنترل بیشتر نوسانات نرخ دلار رونمایی کرد. مصطفی قمری‌وفا در حساب توئیتری خود نوشت: با هدف تسهیل خرید و فروش ارز به صورت اسکناس در شبکه صرافی‌های عضو بازار متشکل، سقف مجاز صرافی‌ها برای دریافت روزانه ارز مورد نیاز از بانک، ۵۰‌درصد افزایش یافت و از ۱۰۰‌هزار یورو به ۱۵۰‌هزار یورو رسید.
قبل از این نیز بانک مرکزی اعلام کرده بود سقف فروش ارز به صورت اسکناس در بازار توافقی، برای اشخاص دارای کارت بازرگانی از ۲‌هزار یورو به ۶‌هزار یورو افزایش یافت. سفر دیپلماتیک
از سوی دیگر اگرچه مذاکرات برجام همچنان در بن‌بست است، اما عده‌ای از معامله‌گران با اشاره به سفر ناگهانی علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران به قطر می‌گفتند همین امر ممکن است باعث شود خریداران دلار بی‌گدار به آب نزنند و با حساسیت بیشتری در موقعیت خرید قرار بگیرند.
افزایش ۳۲‌هزار بشکه‌ای صادرات نفت ایران پس از جنگ اوکراین
بعد از وقوع جنگ اوکراین برخی از رسانه‌ها مدعی شدند روسیه، بازار نفت ایران را تصاحب کرده است. حال بعد از گذشت ۹ ماه می‌توان با مراجعه به آمار اوپک درباره این ادعا صحت‌سنجی کرد.
طبق گزارش اوپک، میزان تولید نفت ایران قبل از وقوع جنگ اوکراین (۲۴ فوریه) در ماه‌های ژانویه و فوریه سال ۲۰۲۲ حدود ۵۲۴/۲ میلیون بشکه در روز بوده است.
همچنین طبق آخرین گزارش سالانه اوپک، توان عملیاتی پالایشگاه‌های ایران ۶۹۱/۱ هزار بشکه بوده است. به این ترتیب میزان صادرات نفت خام ایران (بدون احتساب میعانات گازی)، ۸۳۳‌هزار بشکه در روز بوده است.
طبق آخرین گزارش ماهانه اوپک، میزان تولید نفت ایران در هشت ماه بعد از وقوع جنگ اوکراین به طور میانگین ۵۵۶/۲ میلیون بشکه در روز بوده است که پس از کسر نفت مصرفی در پالایشگاه‌های ایران، میزان صادرات نفت خام ایران (بدون احتساب میعانات گازی)، ۸۶۵‌هزار بشکه در روز بوده است، یعنی در مجموع بعد از وقوع جنگ اوکراین، صادرات نفت ایران نه تنها کاهش پیدا نکرد بلکه به میزان ۳۲‌هزار بشکه در روز نیز افزایش یافت. پیش‌بینی صالح‌آبادی از وضعیت ارزی کشور در ماه‌های آینده
همچنین علی صالح‌آبادی در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران گفت: کنترل رشد نقدینگی از اولویت‌های بانک مرکزی است. در همین راستا رشد ترازنامه بانک‌ها در محدوده‌ای که شورای پول و اعتبار تعیین کرده است، کنترل می‌شود. بانک‌ها هم در این زمینه حرکت می‌کنند تا رشد نقدینگی در مسیری که بانک مرکزی تعیین کرده است، اتفاق بیفتد. یکی از راهکار‌ها که برای تأمین مالی غیرتورمی برای تولید داریم این است که بتوانیم از ابزار‌های جایگزین استفاده کنیم که یکی از این گام‌ها انتشار اوراق گام است که حجم انتشار آن از ۴۵‌هزار‌میلیارد تومان عبور کرده است. تلاش می‌کنیم این اوراق در خود زنجیره تأمین جابه‌جا شود و کمتر به بازار سرمایه وارد شود.
رئیس بانک مرکزی خبر داد: دارندگان کارت بازرگانی فعال و معتبر با شروط بانک مرکزی می‌توانند تا حداکثر سه برابر نسبت به افرادی که در بازار متشکل ارزی، ارز خریداری می‌کنند، از ارز بیشتری برخوردار شوند. این تصمیم‌گیری در راستای کمک به فعالان اقتصادی است که به اسکناس ارزی نیاز دارند. با توجه به افزایش عرضه ارز در بازار متشکل ارزی، این افراد می‌توانند از این امکان استفاده کنند.
صالح‌آبادی با اشاره به اینکه منابع ارزی ما هم رو به بهبود است، گفت: وضعیت ما مستمراً بهبود می‌یابد. در آبان ماه نسبت به مهرماه، فروش‌های نفتی ما رشد بسیار قابل توجهی داشته است. حجم عرضه‌های ما در بازار نیما نسبت به گذشته گسترش پیدا کرده است و پیش‌بینی می‌کنیم وضعیت مطلوبی در تأمین منابع ارزی در ماه‌های آینده داشته باشیم. صعود نرخ دلار در بازار‌های همسایه
در بازار غیررسمی قیمت دلار مسیر کاهشی را دنبال کرد، با این حال نرخ دلار در بازار‌های همسایه دیروز صعودی بود و نرخ حواله درهم نیز رشد محدودی را ثبت کرد.
در بازار غیررسمی قیمت دلار دیروز مسیر کاهشی را دنبال کرد، با این حال نرخ دلار در بازار‌های همسایه صعودی بود و نرخ حواله درهم نیز رشد محدودی را ثبت کرد.
بازار رسمی دلار هم شاهد رشد قیمت اسکناس امریکایی بود. در صرافی ملی روز چهارشنبه ۹‌آذر ماه قیمت خرید دلار امریکا ۳۲‌هزارو ۴۸۶ تومان بود که در مقایسه با روز قبل تقریباً ۳۵۰ تومان بالاتر بود. قیمت فروش دلار هم ۳۲‌هزارو ۸۱۳ تومان اعلام شد که نسبت به روز گذشته ۳۵۰ تومان رشد را نشان می‌دهد.
در بازار متشکل هم قیمت دلار حول و حوش ۳۵۰ تومان گران‌تر از قیمت بسته شده روز سه‌شنبه به فروش رسید. نرخ دلار متشکل نیز ۳۳‌هزارو ۴۲۲ تومان بود.