از حقوق افراد معلول غفلت نکنیم

سیدحسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران  
 
دوازدهم آذرماه روز جهانی افراد دارای معلولیت است ضمن ادای احترام به همه افرادی که به نوعی یکی از معلولیت‌ها را دارند و سپاس از همه تلاش‌هایی که در تمام عرصه‌ها در حوزه‌های دولتی، خصوصی و خیریه در حوزه افراد دارای معلولیت انجام شده، این مناسبت را فرصتی می‌دانم تا با توجه به شرایط فعلی کشور و اعتراضات صورت گرفته، به نکاتی اشاره کنم. نکته اول اینکه معمولا در بحران‌های اینچنینی که مسائل سیاسی و امنیتی اولویت بیشتری پیدا می‌کند، گروه‌ها یا افراد دارای شرایط خاص از جمله افراد دارای معلولیت، مسائلی چون مشکلات‌شان، نیازهای‌شان و حقوق‌شان، مورد غفلت قرار می‌گیرد. این درحالی است که دسترسی به این خدمات و پاسخگویی به نیازهای‌شان در همه شرایط اعم از بحرانی یا عادی باید به راحتی فراهم شود. نکته دوم، پرسشگری و مطالبه‌گری در سازمان‌هایی است که در راستای حمایت از این افراد تکلیف یا تکالیف قانونی دارند و بحران‌های اجتماعی نباید عاملی برای غفلت از پرسشگری و مطالبه‌گری در راستای تحقق حقوق این افراد باشد. نکته سوم، ارزیابی و تحلیل دقیقی از عملکرد سازمان‌ها و دستگاه‌ها، متناسب با وظایفی که در قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت یا سایر قوانین مرتبط از جمله اصل 29 قانون اساسی صورت بگیرد تا نقاط قوت و ضعف دستگاه‌ها مشخص شود و به بهانه این روز به اطلاع مردم رسانده شود. نکته چهارم، در این شرایطی که دنبال می‌کنیم، شاهد این مساله هم هستیم که مسائل اقتصادی بیش از پیش زندگی را بر مردم سخت کرده. انتظار این است که در این شرایط دولت و مجلس برای توجه به معیشت، حمایت‌های اجتماعی لازم که در قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت هم برآن تاکید شده، توجه بسیار ویژه‌تر داشته باشند. چراکه افزایش هزینه‌ها و از دست دادن فرصت‌های شغلی در این شرایط و پیامدهای ناشی از بحران کرونا، شرایط سخت این افراد را تشدید می‌کند. نکته پنجم، حال که برنامه هفتم دارد نوشته می‌شود، انتظار این است که دولت و مجلس در این برنامه نگاه ویژه‌تری برای اجرای حداکثری قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت داشته باشند؟ نکته‌ای که قابل تامل است اینکه تا به امروز نتوانستیم منابع کافی و لازم و سازوکاری موثر در اجرای این قانون را آنگونه که در قانون پیش‌بینی شده، فراهم بکنیم و به همین دلیل شاهد نارضایتی بخش عمده‌ای از افراد دارای معلولیت برای تحقق حقوق حقه‌شان هستیم. مناسب نبودن محیط‌های شهری، حمل و نقل عمومی، اماکن عمومی و غیره عملا حضور این افراد در عرصه‌های اجتماعی را با چالش جدی مواجه کرده است. ضمن اینکه نیازها و مشکلات‌شان در حوزه بهداشت و درمان و توانبخشی و تجهیزات توانبخشی، کتاب‌ها و منابع آموزشی، دسترسی آسان به فناوری و خروجی‌های نوین و غیره هم مشکلات دیگری است که این افراد دارند. به عنوان یک مددکار اجتماعی این نگرانی را دارم که حقوق این افراد در این شرایط که مسائل امنیتی اولویت دارد، مورد غفلت قرار بگیرد و طبیعتا زندگی را بر این افراد و خانواده‌هایشان سخت کند.