زمستان سخت اروپا یقه ایران را گرفت

آرمان امروز: با تشديد چالش هاي گازي اروپا در حاليکه  سياستگذاران گازي براي بهره گيري از زمستان سخت اروپا برنامه ريزي کرده بودند اما به نظر مي رسد، مشکلات غرب در حوزه انرژي کاهش يافته اما زمستان سخت گريبان دومين دارنده ذخاير گازي جهان را گرفته است به گونه ايکه خبرهاي از قطعي گاز صنايع فولادي و حتي شرکت هاي پتروشيمي حکايت دارد . موضوعي که به اعتقاد کارشناسان عدم سرمايه گذاري مناسب به همراه کاهش درامدهاي ارزي و رايزني هايي که از دولت دوازدهم تا کنون براي آزاد سازي پول هاي بلوکه شده ايران در کره  جنوبي و ساير کشورها رقم خورده بود بدون نتيجه مانده‌است.
در رابطه با کسري گاز ايران جواد اوجي وزير نفت از سال گذشته نويد کسري روزانه 200 ميليون متر مکعب گاز را داده بود که بار ديگر اخيرا از سوي وزير از تداوم کسري گاز در سال جاري خبر داده است. در واقع بايد توجه کرد که افت فشار در ميدان پارس جنوبي که تامين‌کننده 70 درصد گاز مصرفي در ايران است، يکي از ابرچالش‌هاي کشور در حوزه تامين انرژي محسوب مي‌شود. چاه‌هاي نفت فرسوده هستند و زيرساخت‌ها و تاسيسات ايران نيز در طول زمان و در اثر فشار تحريم‌ها، صدمه جدي ديده‌اند. البته نکته حائز اهميت آن است که سيد ابراهمي رئيسي در جريان انتخابات رياست جمهري دلايل کسري گاز را به عملکرد دولت دوازدهم نسبت داده بود اما حال وزير نفت دولت سزدهم نيز از از کسري 200 ميليون متر مکعبي و نياز اين صنعت به سرمايه گذاري 160 ميليارد دلاري سخن گفته است وزير نفت همچنين تاکيد کرده که اگر اين سرمايه تامين نشود ايران خود به واردکننده نفت و گاز تبديل خواهد شد.
اما در اين رابطه عمق فاجعه زماني خودنمايي مي کند که برخي از سايت هاي خبري از قطعي گاز برخي از شرکت هاي پتروشيمي خبر داده اند يا اينکه دولت نسبت به قطعي گاز انها هشدار داده است از سوي ديگر برخي از خبرهاي از احتمال افزايش نرخ خوراک گازي پتروشيمي ها حکايت دارد که نشان دهنده ابر چالش گازي است . البته از اينکه برخي نيروگاه هاي نيز مجبور به مصرف مازوت شده اند نيز نمي توان به سادگي عبور کرد.
قطعي گاز صنايع در اولوبت قرار گرفت


در اين رابطه مدير ديسپچينگ شرکت ملي گاز ايران خبر گفته بود:در صورت عدم کاهش مصرف گاز خانگي و تجاري احتمال قطع گاز صنايع و اعمال محدوديت بيشتر براي نيروگاه‌هاي کشور وجود دارد.
محمدرضا جولايي در آن زمان گفته بود که از نيمه آبان ماه سال جاري تاکنون ميزان مصرف بخش خانگي و تجاري 1.5برابر افزايش يافته و در ادامه نيز با توجه به شرايط گازي کشور طبيعتا اين ميزان کسري بايد از جاي ديگري جبران شود چراکه توليد ديگري وجود ندارد لذا بايد با اعمال محدوديت راهي براي تامين سوخت کشور لحاظ کرد. اکنون مقداري از اين کمبود را از طريق مديريت تامين گاز صنعت سيمان جبران مي‌کنيم، به‌گونه‌اي که سوخت دوم که مازوت است را به اين بخش تحويل داده‌ايم تا توليد متوقف نشود، مقدار ديگر را از طريق مديريت ميزان مصرف گاز نيروگاه‌ها کنترل مي‌کنيم و اگر باز هم نياز شود، مقداري را از طريق ذخيره خطوط لوله تامين مي‌کنيم و در صورت نياز بيشتر، بايد روي مصارف واحد‌هاي صنعتي مديريت داشته باشيم.»
جولايي هم چنين در بخش ديگري از سخنانش گفته بود که اعمال محدوديت براي صنايع فولاد و پتروشيمي در اولويت است و به غير از اين دو مواردي نيز وجود دارد که پس از هماهنگي با وزارت صمت اگر لازم باشد اعمال خواهيم شد.
اين شرايط نيز در حالي است که طبق آمار در 4 ماه سرد سال 1400، بين 60-70 درصد از توليد گاز کشور در بخش خانگي و تجاري مصرف مي‌شود. تشديد مصرف گاز در بخش خانگي و تجاري موجب شده است که صنايع عمده مانند سيمان و فولاد، پتروشيمي‌ها و نيروگاه‌ها با کمبود سوخت مواجه شوند و اين موضوع عدم‌النفع بيش از 20 ميليارد دلاري براي کشور در پي داشته است.
پيش بيني قطع گاز پتروشيمي‌ها و احتمالا در ادامه برخي ديگر از صنايع ايران، اما حالا نه تنها ديگر عجيب نيست بلکه به نظر مي‌رسد حداقل بخش بزرگي از اين صنايع به طور کامل آماده بروز اين ماجرا نيز بوده اند.
مي توانيم به اندازه روسيه گاز توليد کنيم
در اين رابطه نرسي قربان، کارشناس حوزه انرژي با توجه به حجم بالاي ذخاير گازي کشور مي گويد: کشور ما توان آن را دارد تا به اندازه روسيه گاز توليد کنيم. در واقع توليد ما نسبت به مصارف و جمعيتي که داريم از بسياري از کشور‌ها بالاتر است. اما مساله اصلي بر سر منابع است، ما بايد اين ذخاير را بالفعل کنيم.اما بالفعل شدن اين منابع گازي عظيم منوط به سرمايه‌گذاري و داشتن تکنولوژي است. قربان مي‌گويد: قيمت گاز همواره بسيار ارزان بوده است و اين مساله باعث شده تا مردم هم اهميت چنداني به ميزان مصرف خود ندهند. البته اين امر تبعات ديگري هم داشته که مهم‌ترين آن‌ها ايجاد فشار بسيار سنگين بر روي شبکه انتقال و اختلال در روند صادرات گاز کشور بوده است.معضل فشار سنگين روي شبکه انتقال گاز کشور خود مشکلي بسيار حاد است، چرا که هم بر شبکه صادرات گاز کشور فشار مضاعفي مي‌آورد و هم آنکه بسياري از مردم در نقاط مختلف کشور، به خصوص در شمال ايران را در معرض قطعي گاز قرار مي‌دهد. وي بخش عرضه را نيز حائز اهميت دانست و گفت:به دليل تحريم‌ها و مسائل سياسي متعدد در حال حاضر کشور ما به سرمايه عظيمي براي سرمايه‌گذاري در توسعه صنعت گاز، زيرساخت‌ها و تکنولوژي‌هاي مرتبط با آن دسترسي ندارد.
اين در حاليست که بازيگران بين‌المللي براي توسعه بخش گاز ايران و مشارکت در اين صنعت تمايل دارند  به گونه ايکه در ميانه دهه 70 تا اوسط دهه 80 بسياري از شرکت‌هاي بزرگ جهان مانند شل، پتروناس، بي‌پي و ديگران براي سرمايه‌گذاري در بخش گازي ايران تلاش کردند، اما نهايتا به دليل عدم‌حصول توافق و تحريم‌ها و مسائل سياسي اين امر محقق نشد. با رفتن اين شرکت‌ها نيز سرمايه جايگزيني براي بخش نفت و گاز ايران هم مهيا نشد.