برجام نیاز ایران نیست؟

آرمان امروز، گروه ديپلماسي: «ماه‌ها و هفته‌هاي اخير شاهد واکنش‌هاي مختلفي به موضوع برجام و آنچه بايد بين ايران و غرب شکل بگيرد هستيم، به‌خصوص در مورد رد و بدل کردن پيام‌ها ديپلماسي از سوي رسانه‌هاي دو کشور، که به‌نظر مي‌آيد باتوجه مستندات موجود مي‌توانيم بگوييم که نه طرف ايراني و نه طرف آمريکايي اشتياقي براي ادامه مذاکره و يا احياي برجام ندارند. در اين مورد بايد به روندي که باعث شده است احياي روابط دو کشور به نتيجه نرسد اشاراتي داشته باشيم. از عمده دلايلي که باعث مسدود شدن روابط دو طرف شده است نه‌تها به موضوعات اقتصادي و تحريم‌ها باز مي‌گردد بلکه سرچشمه آن را بايد در مناسبات سياسي و تاريخي ايران و غرب جست‌وجو کنيم. ايران در طول سال‌هايي که از سوي آمريکا و شرکاي اروپاييش تحريم بود توانست با دور زدن تحريم‌ها هرچند اندک ولي نفت خود را در بازار به فروش برساند و پس از آن بود که ايران مدعي شد تحريم‌ها تاثير چنداني ندارد و به‌راحتي مي‌توان آنها را دور زد. ولي مشکلات اقتصادي که بر اثر تحريم‌ها به وجود آمده باعث چالش‌هاي بسياري در ايران شده است که نمي‌توان آن را ناديده گرفت. حالا در شرايطي هستيم که ايران بر مقاومت خود تاکيد دارد. از سمت ديگر باتوجه به اينکه غرب با اعمال تحريم‌هاي اقتصادي تلاش مي‌کند تا به‌نوعي از فعاليت‌هاي ايران جلوگيري کند ولي با اين حال مي‌داند که اگر ايران در بازار انرژي حضور داشته باشد اين چرخه مي‌تواند سود بيشتري برايشان کسب کند. هرچند ايران با مشکلات اقتصادي گسترده‌اي روبه‌رو است ولي با اين حال به نظر مي‌آيد حداقل از ادبيات خود با چاشني مقاومت عقب‌نشيني نمي‌کند.»
اين تنها ايران نيست که به برجام نياز دارد
«ناصر کنعاني»، سخنگوي وزارت خارجه جمهوري اسلامي ايران روز گذشته در نشست هفتگي خود در پاسخ به سوالي مبني بر اين‌که مقامات آمريکايي بار ديگر اعلام کرده‌اند که احياي توافق برجام با توجه به تحولات داخلي ايران در حال حاضر در اولويت آن‌ها قرار ندارد، گفت: تناقض رفتاري و گفتاري اعضاي غربي برجام به خصوص آمريکا امر جديدي نيست.
وي با اشاره به بدعهدي آمريکا و اروپايي‌ها در اجراي تعهداتشان در ارتباط با موضوع برجام در بخش ديگري از صحبت‌هاي خود تصريح کرد: مقامات آمريکايي مي‌دانند که ايران تحت فشار و تهديد مذاکره نمي‌کند و بخاطر فشار و تهديد امتيازي نيز نمي دهد. مذاکره و توافق منطق خودش را دارد. موضع ايران در ارتباط با مذاکرات برجام و رفع تحريم‌ها کاملا روشن است. ايران متعهد به برجام بود و به تعهداتش عمل کرد و دولت خاطي و ناقض برجام دولت آمريکاست و همانطور که اشاره کردم کشورهاي اروپايي نيز به تعهداتشان در برجام عمل نکردند و علي رغم قول‌هايي که داده بودند نتوانستند خروج آمريکا از برجام را جبران کنند.


اين ديپلمات ارشد جمهوري اسلامي ايران با بيان اين‌که «تهران به دنبال به سرانجام رساندن برجام است»، تصريح کرد: نياز به برجام نياز يکجانبه ايران نيست و ايران از موضع ضعف مذاکره نمي‌کند. نياز آمريکا و غرب به برجام کمتر از ايران نيست و آن‌ها نبايد منتي را در اين ارتباط بر ايران بگذارند. همانطور که پيش از اين نيز گفته‌ايم توافق در دسترس است و طرف‌ها مي‌توانند در کوتاهترين مدت مذاکرات را جمع‌بندي کنند و به نتيجه برسانند. اگر از اراده سياسي لازم برخوردار باشند. ايران از موضع ضعف و نياز مذاکره نمي‌کند. توصيه ما مشخصا به شرکاي اروپايي برجام اين است که خودشان را تسليم آمريکا نکنند.
رابرت مالي: درب را به روي ديپلماسي هستهاي باز نگه ميداريم
رابرت مالي نماينده ويژه ايالات متحده در امور ايران با تکرار مواضع واشنگتن در قبال ايران گفت که ما درب را به روي ديپلماسي هسته‌اي باز نگه مي‌داريم اما توافق اولويت ما نيست. مالي در نشست «موسسه مطالعات سياسي و بين‌المللي ايتاليا» در شهر رم بيان کرد: درب به روي ديپلماسي باز است، اين تعهد رئيس جمهور جو بايدن از زمان آمدن او روي کار است. اين تعهد تا به امروز برقرار است. به گفته مالي، با اينحال توافق در دستور کار نيست با اينکه درب ديپلماسي روي ميز باقي مي‌ماند. نماينده ويژه آمريکا در امور ايران علت اين رويکرد آمريکا را «مجموعه‌اي از انتخاب‌هاي ايران» عنوان کرد که به ادعاي او اين انتخاب‌ها شامل درخواست‌هاي نامربوط در مذاکرات وين، ارائه پهپاد به روسيه، تهديد عليه آمريکايي‌ها و آنچه اين ديپلمات آمريکايي گروگان گيري توصيف کرده، مي‌شود.
ايران بر عدم رابطه با غرب تاکيد دارد
«فريدون مجلسي»، تحليلگر مسايل بين‌المل در پاسخ به اين سوال که چرا ايران با توجه به چالش‌هاي اقتصادي که دارد همواره با چنين ادبياتي با طرف‌هاي غربي صحبت مي‌کند، به خبرنگار «آرمان امروز» مي‌گويد: «چالش موجود بين ايران و غرب و به‌خصوص آمريکا به موضوعات اقتصادي و بازار انرژي باز نمي‌گردد بلکه موضوعات را بايد در چالش‌هاي سياسي و ايدئولوژيکي دنبال کنيم. حاکميت ايران در طول اين ‌سال‌ها که از سوي آمريکايي‌ها و شرکاي اروپاييش تحريم بود همواره با تاکيد بر اينکه توانسته تحريم‌ها را دور بزند، ارتباط اقتصادي خود با جهان را متوقف کرده است و تنها با شرکاي شرقي خود و برخي کشورهاي آمريکاي جنوبي ارتباط اقتصادي دارد، که اين ارتباط‌ها در حدي است که منابع مالي محدودي را به دست بياورد. در شرايطي که شهروندان با مشکلات اقتصادي دست و پنجه نرم مي‌کنند ولي ايران باز هم به دنبال راهي براي بازگشت به بازار انرژي جهان نيست. چون اصولگراها در ايران همواره در تلاش براي عدم ارتباط با غرب هستند.»
اين تحليلگر در پاسخ به سوال ديگر در مورد اينکه غرب چه نيازي به حضور ايران در بازارهاي جهاني دارد، ادامه مي‌دهد: «غرب به خوبي مي‌داند که اگر ايران در بازار انرژي حضور داشته باشد مي‌تواند از تنوع بيشتري براي عرضه و تقاضا به وجود بيايد ولي با اين حال نمي‌خواهد از شروطي که براي ايران گذاشته است عقب‌نشيني کند. اروپا که به‌دليل «جنگ اوکراين» روابط خود را با روسيه قطع کرده است و حتي خريد انرژي از مسکو را متوقف کرده است. اروپا تلاش مي‌کند تا بتواند زمستان پيش‌رو را پشت سربگذارد. اگر روابط ايران با غرب در حالت عادي قرار داشت بي‌شک سودي که از خريد انرژي به ايران مي‌رسيد، مي‌توانست بسياري از مشکلات را برطرف کند. بايد براي بهبود شرايط اقتصادي شهروندان به‌دنبال راه‌هايي براي بهبود روابط با غرب بود. هرچه مقامات جمهوري اسلامي ايران بخواهند از مذاکره کنار بکشند بي‌شک شرايط سخت‌تر اقتصادي را در پيش خواهد داشت و در ادامه مي‌بينيم رقيبان انرژي ايران بازارهاي غرب را از آن خود مي‌کنند.»